گنجور

غزل شمارهٔ ۴۱۲۴

نه آسمان سبو کش میخانه تواند
در حلقه تصرف پیمانه تواند
چندان که چشم کار کند در سواد خاک
مردم خراب نرگس مستانه تواند
گردنکشان شیشه وافتادگان جام
در زیر دست ساقی میخانه تواند
نه آسمان ز طاق بلند تو شیشه ای است
این خاک طینتان همه پیمانه تواند
آن خسروان که روز بزرگی کنند خرج
چون شب شود گدای در خانه تواند
جمعی کز آشنایی عالم بریده اند
در جستجوی معنی بیگانه تواند
ما خود چه ذره ایم که خورشید طلعتان
با روی آتشین همه پروانه تواند
آزادگان که سر به فلک در نیاورند
در آرزوی دام تو ودانه تواند
صائب بگو که پرده شناسان روزگار
از دل تمام گوش به افسانه تواند

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

نه آسمان سبو کش میخانه تواند
در حلقه تصرف پیمانه تواند
هوش مصنوعی: نه آسمان می‌تواند مانند سبو میخانه در اختیار پیمانه باشد.
چندان که چشم کار کند در سواد خاک
مردم خراب نرگس مستانه تواند
هوش مصنوعی: هر چه‌ قدر که چشم به دوردست‌ها می‌نگرد، در دل شب‌های تار، آن‌هایی که غرق در خواب و سرمستی‌اند، مانند نرگس‌های زیبا و سرخوش می‌درخشند.
گردنکشان شیشه وافتادگان جام
در زیر دست ساقی میخانه تواند
هوش مصنوعی: در زیر دست نوشنده و بزم‌آرای میخانه، آنهایی که در اوج قدرت و تکبر به سر می‌برند و همچنین کسانی که به زمین افتاده‌اند، احساس ضعف و ناتوانی می‌کنند.
نه آسمان ز طاق بلند تو شیشه ای است
این خاک طینتان همه پیمانه تواند
هوش مصنوعی: آسمان بلند تو به مانند شیشه‌ای نیست؛ این خاکی که از گل تو ساخته شده، همگی می‌تواند ظرف و پیمانه‌ای برای تو باشد.
آن خسروان که روز بزرگی کنند خرج
چون شب شود گدای در خانه تواند
هوش مصنوعی: آن شاهان و بزرگان که در روزهای بزرگ و مهم خود به خرج و صرف هزینه می‌پردازند، وقتی شب می‌شود، ممکن است به حالت فقر و نیاز درآیند و در خانه آن‌ها گدایی به چشم بخورد.
جمعی کز آشنایی عالم بریده اند
در جستجوی معنی بیگانه تواند
هوش مصنوعی: گروهی که از آشنایی با این دنیا جدا شده‌اند، برای پیدا کردن معنا به سراغ چیزهایی ناشناخته می‌روند.
ما خود چه ذره ایم که خورشید طلعتان
با روی آتشین همه پروانه تواند
هوش مصنوعی: ما خود چه موجوداتی هستیم که با زیبایی و نور شما، پروانه‌ها را به دور خود می‌چرخانند.
آزادگان که سر به فلک در نیاورند
در آرزوی دام تو ودانه تواند
هوش مصنوعی: آزادگان هرگز سر به آسمان بلند نمی‌کنند و تنها در آرزوی دام و دانه‌ تو هستند.
صائب بگو که پرده شناسان روزگار
از دل تمام گوش به افسانه تواند
هوش مصنوعی: صائب بگو که آگاهان و متخصصان دوره‌ای که در آن زندگی می‌کنیم، از دل و احساسات انسان‌ها پرده‌برداری کرده و به داستان‌ها و حکایت‌های آنها گوش فرا می‌دهند.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۶۷ به خوانش پری ساتکنی عندلیب