غزل شمارهٔ ۳۸۵۴
زخاکساری دل برقرار خودباشد
گهرزگردیتیمی حصارخودباشد
زبیقراری بلبل کجا خبر دارد
گلی که شب همه شب در کنارخود باشد
زشست صاف رباید چنان ز گل شبنم
که رنگ چهره گل برقرار خود باشد
شده است ساقی ما از خمار می بیتاب
نعوذبالله اگر در خمار خود باشد
که دل زپیچه آن شوخ می تواند برد
که آفتاب همان بیقرار خود باشد
همان زوعده خلافی مرا کشد هرچند
زناامیدی من شرمسار خود باشد
مرا دلی است درین باغ چون گل رعنا
که هم خزان خود وهم بهار خود باشد
سبکروی که نداده است دل به حب وطن
به هرکجاکه رود در دیار خود باشد
فریب یاری هم خورده اندساده دلان
نیافتیم کسی را که یار خود باشد
توان به کعبه مقصود بی دلیل رسید
اگر تپیدن دل برقرار خود باشد
زشاهدان معانی چه سیرچشم شود
اگر زدل کسی آیینه دار خود باشد
بپوش چشم خود از عیب تاشوی بی عیب
که عیب پوش کسان پرده دار خود باشد
به کیش خودشکنان آدم تمام آن است
که وقت عرض هنر پرده دار خود باشد
زانقلاب جهان صائب آرمیده بود
رمیده ای که دلش برقرار خود باشد
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
زخاکساری دل برقرار خودباشد
گهرزگردیتیمی حصارخودباشد
هوش مصنوعی: دل در خاک و ریشهاش محکم است و در پی این است که در دنیای خود، مانند جواهر باارزش، حفاظت شود.
زبیقراری بلبل کجا خبر دارد
گلی که شب همه شب در کنارخود باشد
هوش مصنوعی: بلبل از حال و وضعیت خود بیخبر است و نمیداند که گلی که همیشه در کنار اوست، شبها در چه حال و هوایی به سر میبرد.
زشست صاف رباید چنان ز گل شبنم
که رنگ چهره گل برقرار خود باشد
هوش مصنوعی: به گونهای که شبنم بر روی گلهای تازه نشسته است و رنگ و زیبایی آنها را حفظ میکند، برطرف شدن زشتیها نیز به گونهای است که زیبایی و حالت طبیعی خود را حفظ میکند.
شده است ساقی ما از خمار می بیتاب
نعوذبالله اگر در خمار خود باشد
هوش مصنوعی: ساقی ما از اثر نوشیدنی بیتاب شده است، نعوذ بالله اگر خودش در حالت مستی باشد.
که دل زپیچه آن شوخ می تواند برد
که آفتاب همان بیقرار خود باشد
هوش مصنوعی: دل کسی میتواند از شوق و زیبایی آن معشوق به تپش بیفتد که خود آن معشوق نیز همچون آفتاب، همیشه بیقرار و شاداب باشد.
همان زوعده خلافی مرا کشد هرچند
زناامیدی من شرمسار خود باشد
هوش مصنوعی: هر چند از او ناامید شدهام و خود را شرمنده میبینم، اما همان وعدهای که به من داده است، باعث میشود از او فاصله بگیرم.
مرا دلی است درین باغ چون گل رعنا
که هم خزان خود وهم بهار خود باشد
هوش مصنوعی: دل من در این باغ مانند گلی زیبا و خوشبوست که هم فصل خزان و هم فصل بهار را تجربه میکند.
سبکروی که نداده است دل به حب وطن
به هرکجاکه رود در دیار خود باشد
هوش مصنوعی: انسانی که عشق به وطن را در دل ندارد، هر جای دنیا که برود، باز هم در حقیقت در سرزمین خود خواهد بود.
فریب یاری هم خورده اندساده دلان
نیافتیم کسی را که یار خود باشد
هوش مصنوعی: کسانی که دل سادهای دارند، به راحتی فریب دوستان را میخورند و نتوانستهایم کسی را پیدا کنیم که واقعاً وفادار و یار ما باشد.
توان به کعبه مقصود بی دلیل رسید
اگر تپیدن دل برقرار خود باشد
هوش مصنوعی: اگر دل انسان به عشق و محبت خداوند پر از شور و شوق باشد، بیهیچ دلیلی میتواند به مقصد معنوی و کعبهی مقصود خود برسد.
زشاهدان معانی چه سیرچشم شود
اگر زدل کسی آیینه دار خود باشد
هوش مصنوعی: اگر دل کسی آینهدار خودش باشد، چشم او چقدر از دیدن معانی و زیباییهای عالم سیراب خواهد شد.
بپوش چشم خود از عیب تاشوی بی عیب
که عیب پوش کسان پرده دار خود باشد
هوش مصنوعی: چشم خود را از عیبهای دیگران بپوشان تا اینکه خود را بی عیب ببینی، زیرا عیبپوشی برای دیگران نیز میتواند به نفع خودت باشد.
به کیش خودشکنان آدم تمام آن است
که وقت عرض هنر پرده دار خود باشد
هوش مصنوعی: در این زندگی، آنچه که برای کسانی که خود را میشکنند و به چالش میکشند اهمیت دارد، این است که زمانی که هنر خود را به نمایش میگذارند، نیازمند وجود یک حامی یا راهنمایی هستند که بتوانند در کنار او خود را ارائه دهند.
زانقلاب جهان صائب آرمیده بود
رمیده ای که دلش برقرار خود باشد
هوش مصنوعی: از آن انقلاب دنیا، صائب در حالتی آرام و بیخبر است. دل کسی که در این وضعیت قرار دارد، باید آرامش خود را حفظ کند.