گنجور

غزل شمارهٔ ۳۸۵۵

زانقلاب دل آسوده بیشتر باشد
کمند وحدت ما موجه خطر باشد
بجز دهان تو کزچهره است خندانتر
که دیده غنچه که از گل شکفته ترباشد
زمی فروغ لب لعل اودوبالا شد
می دو آتشه را نشأه دگر باشد
به سخت رومکن اظهار تنگدستی خویش
بشوی دست ز آبی که در گهرباشد
بیان شوق محال است ورنه نامه من
نه نامه ای است که محتاج نامه برباشد
گره به سایه ابربهار نتوان زد
مبند دل به حیاتی که در گذر باشد
به بردباری من نیست کوهکن در عشق
که کوه بردل من سایه کمرباشد
زتیره بختی خود شکوه نیست عاشق را
که ناله در دل شب بیش کارگر باشد
اگر به ترک کله دیگران شوند آزاد
کلاه مردم آزاده ترک سرباشد
به راستی زثمره همچوسرو قانع باش
که پشت شاخ خم از منت ثمر باشد
دعای مردم افتاده رد نمی گردد
حذر کنید زدستی که زیر سر باشد
زعیب خویش هنر نیست چشم پوشیدن
که پرده پوشی عیب کسان هنر باشد
سرود عشق ز تن پروران مجو صائب
چه ناله خیزد ازان نی که پرشکر باشد

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

زانقلاب دل آسوده بیشتر باشد
کمند وحدت ما موجه خطر باشد
هوش مصنوعی: اگر دل از دلهره‌های زودگذر رها باشد، وحدت ما قوی‌تر خواهد بود، اما این وحدت ممکن است ما را در معرض خطر قرار دهد.
بجز دهان تو کزچهره است خندانتر
که دیده غنچه که از گل شکفته ترباشد
هوش مصنوعی: جز لب‌های تو هیچ چیز در دنیا به اندازه چهره‌ی خندان تو زیبا نیست، مانند چشم‌هایی که غنچه‌ای است که از گل باز شده و زیبایی خاصی دارد.
زمی فروغ لب لعل اودوبالا شد
می دو آتشه را نشأه دگر باشد
هوش مصنوعی: از نور و زیبایی لب‌های سرخ او، حال و هوای می به شدت تغییر می‌کند و این شراب، حال و هوای جدیدی به خود می‌گیرد.
به سخت رومکن اظهار تنگدستی خویش
بشوی دست ز آبی که در گهرباشد
هوش مصنوعی: به راحتی نشان ندهید که در تنگدستی هستید، زیرا ممکن است از آب گرانبهایی که در اختیار دارید، بهره ببرید.
بیان شوق محال است ورنه نامه من
نه نامه ای است که محتاج نامه برباشد
هوش مصنوعی: اعلام عشق و اشتیاق نمی‌تواند به راحتی بیان شود؛ زیرا نامه من چنان خاص است که نیازی به نامه‌ای دیگر ندارد.
گره به سایه ابربهار نتوان زد
مبند دل به حیاتی که در گذر باشد
هوش مصنوعی: اگر نتوانی سرنخی به سایه ابر بهار بپیوندی، دل خود را به زندگی‌ای که لحظه‌ای است و ناپایدار، وابسته نکن.
به بردباری من نیست کوهکن در عشق
که کوه بردل من سایه کمرباشد
هوش مصنوعی: کوهکن در عشق نمی‌تواند به اندازه‌ای که من تحمل دارم، صبر و بردباری داشته باشد. عشق من به اندازه‌ای عمیق است که حتی کوه هم نمی‌تواند سایه‌اش را بر دل من بیفکند.
زتیره بختی خود شکوه نیست عاشق را
که ناله در دل شب بیش کارگر باشد
هوش مصنوعی: عاشق از سرنوشت بد خود ناراحت نیست، زیرا درد و ناله‌اش در سکوت شب، تأثیر بیشتری دارد.
اگر به ترک کله دیگران شوند آزاد
کلاه مردم آزاده ترک سرباشد
هوش مصنوعی: اگر انسان‌ها از رفتار و سبک زندگی دیگران فاصله بگیرند و بی‌نیاز از قضاوت‌های آن‌ها به زندگی خود ادامه دهند، در واقع خود را آزاد کرده‌اند. زندگی مستقل و بدون وابستگی به نظرات دیگران، نشانه‌ای از آزادگی است.
به راستی زثمره همچوسرو قانع باش
که پشت شاخ خم از منت ثمر باشد
هوش مصنوعی: واقعاً باید از نتایج و ثمرات تلاش‌های خود مانند سرو که همیشه راست و استوار است، راضی و قناعت‌مند باشی. زیرا اگر به افتادگی و خم شدن شاخ‌ها نگاه کنی، نشان‌دهنده این است که ثمره‌ای که به دست آمده، به خاطر زحمات و تلاش‌هاست.
دعای مردم افتاده رد نمی گردد
حذر کنید زدستی که زیر سر باشد
هوش مصنوعی: دعای مردم بی‌چاره هرگز بی‌پاسخ نمی‌ماند، پس از کسانی که در پس‌زمینه، کارهایی می‌کنند، دوری کنید.
زعیب خویش هنر نیست چشم پوشیدن
که پرده پوشی عیب کسان هنر باشد
هوش مصنوعی: پوشاندن عیب خود را هنری نمی‌دانم، چرا که واقعی هنرمندی در این است که عیوب دیگران را بپوشانی.
سرود عشق ز تن پروران مجو صائب
چه ناله خیزد ازان نی که پرشکر باشد
هوش مصنوعی: در جستجوی عشق از افرادی که تنها به ظاهر اهمیت می‌دهند، نتیجه‌ای نمی‌گیری. چه ناله‌ای می‌تواند از چنگالی که پر از طراوت و شیرینی است، بیرون بیاید؟

حاشیه ها

1404/03/23 14:05
عین جیم

چه مضامین قشنگی تعبیه شده تو ابیات، واقعا دلپذیره❤