گنجور

غزل شمارهٔ ۳۸۵۳

خوش است حس که در پرده حیا باشد
که بدنماست پریزاد خودنماباشد
برهنگی نشود پرده شرافت ذات
چه نقص دارد اگر کعبه بی قبا باشد
کلید صد در بسته است جنبش نفسش
لبی که خامش از اظهار مدعا باشد
مروت است که در عهد آن لب میگون
فضای سینه من دشت کربلا باشد
ازان فقیر تمنای مومیایی کن
که خود شکسته تر از نقش بوریا باشد
زسایلان در مسجد نمی شود خالی
در کریم محال است بی گدا باشد
کدورت است زگردون نصیب زنده دلان
که رزق شمع همین گردازآسیا باشد
در بهشت نبندندبر رخش صائب
مرا کسی که به میخانه رهنما باشد

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

خوش است حس که در پرده حیا باشد
که بدنماست پریزاد خودنماباشد
هوش مصنوعی: حس زیبا و دلپذیر است که در سایه حیا و عفت قرار داشته باشد، زیرا در غیر این صورت، زیبایی و جذابیت آن می‌تواند ویرانگر و نامناسب به نظر برسد.
برهنگی نشود پرده شرافت ذات
چه نقص دارد اگر کعبه بی قبا باشد
هوش مصنوعی: اگرچه کعبه فاقد قبا باشد و برهنه به نظر برسد، اما این مسئله در شرافت و ارزش ذاتی آن تاثیری نخواهد داشت. این نشان می‌دهد که ظاهر و پوشش نمی‌تواند تعیین‌کننده ارزش واقعی چیزها باشد.
کلید صد در بسته است جنبش نفسش
لبی که خامش از اظهار مدعا باشد
هوش مصنوعی: این شعر به معنای این است که همه چیز در زندگی قفل شده و تنها راهگشای آن، پرهیز از بیان آرزوها و خواسته‌هاست. وقتی که شخصی درون خودش را آرام نگه دارد و از بیان خواسته‌ها پرهیز کند، راه‌هایی را برای جلای فکری و روحی پیدا خواهد کرد.
مروت است که در عهد آن لب میگون
فضای سینه من دشت کربلا باشد
هوش مصنوعی: دل‌رحمی و جوانمردی این است که در زمانه‌ای که آن لب‌های زیبا و دلربا وجود دارد، فضای قلب من مانند دشت کربلا پر از غم و درد باشد.
ازان فقیر تمنای مومیایی کن
که خود شکسته تر از نقش بوریا باشد
هوش مصنوعی: از آن درویش بخواه که مانند مومیایی زنده باشد، زیرا که خود از همه چیز شکسته‌تر و آسیب‌دیده‌تر است.
زسایلان در مسجد نمی شود خالی
در کریم محال است بی گدا باشد
هوش مصنوعی: در مسجد که محل عبادت و برقراری ارتباط با خداوند است، هیچ وقت خالی از فضل و رحمت الهی نمی‌شود و وجود نیازمندان در آنجا طبیعی است. در حقیقت، در محیط‌های رحیمی مانند مسجد، نمی‌توان انتظار داشت که جای بی‌نیازانی وجود داشته باشد.
کدورت است زگردون نصیب زنده دلان
که رزق شمع همین گردازآسیا باشد
هوش مصنوعی: زندگی انسان‌ها گاهی با موانع و مشکلاتی همراه است که به نوعی ناشی از شرایط بیرونی و حوادث روزگار است. افرادی که دل پاک و زنده‌ای دارند، می‌توانند در مواجهه با این مشکلات، همچون شمعی در باد، به نور و روشنی ادامه دهند. این نکته مورد اشاره قرار می‌گیرد که گاهی روزگار، همچنان که شمع نیاز به گرد و غبار آسیاب دارد، برای زنده دلان نیز چالش‌هایی را پیش رویشان قرار می‌دهد که باعث می‌شود رشد و درخشندگی واقعی خود را نشان دهند.
در بهشت نبندندبر رخش صائب
مرا کسی که به میخانه رهنما باشد
هوش مصنوعی: در بهشت کسی بر من نمی‌تواند ببندد، زیرا کسی که راهنمای من در میخانه است، ارزش بیشتری دارد.