صائبغزل شمارهٔ ۳۸۳۰
ترا که روی به خلق است از خدا چه رسد؟
به پشت آینه پیداست کز صفا چه رسد
نه زلف شانه کند نه به چشم سرمه کشد
به خود نمی رسد آن شوخ تا به ما چه رسد!
دویدن است ز نعمت نصیب چشم حریص
ز دانه غیر تردد به آسیا چه رسد؟
ز شبنم است مهیا هزار دیده شور
ازین بهار به مرغان بینوا چه رسد؟
ز حرف مردم بیگانه گوش می گیرم
به آشنا و سخنهای آشنا چه رسد
به چشم خیره خورشید آب می گردد
به دیده من ازان آتشین لقا چه رسد؟
ز چشم منتظران تا به مصر یک دام است
ز بوی پیرهن آخر به چشم ما چه رسد؟
ز عشق قسمت زاهد کلام بی مغزی است
بغیر کاه ز خرمن به کهربا چه رسد؟
رساند کسب هوا خانه حباب به آب
به مغز پوچ تو تا صائب از هوا چه رسد
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ترا که روی به خلق است از خدا چه رسد؟
به پشت آینه پیداست کز صفا چه رسد
هوش مصنوعی: وقتی که توجه تو معطوف به مردم است، دیگر چه انتظاری می‌توان داشت از خدا؟ در پشت آینه، واضح است که چه چیزهایی از صفا و پاکی حاصل می‌شود.
نه زلف شانه کند نه به چشم سرمه کشد
به خود نمی رسد آن شوخ تا به ما چه رسد!
هوش مصنوعی: نه زلف او را شانه‌ای می‌زنند و نه به چشمش سرمه‌ای می‌مالند. این دلبر نازنین حتی به خودش هم نمی‌رسد، پس چه برسد به ما!
دویدن است ز نعمت نصیب چشم حریص
ز دانه غیر تردد به آسیا چه رسد؟
هوش مصنوعی: چشم‌های حریص به دنبال نعمت و رزق هستند و مانند دانه‌ای که در آسیا می‌چرخد، بی‌وقفه در جستجوی آن هستند.
ز شبنم است مهیا هزار دیده شور
ازین بهار به مرغان بینوا چه رسد؟
هوش مصنوعی: در این بهار دل‌انگیز، هزار چشم از شوق و شادی بیدار شده‌اند، اما این شادی و زیبایی به پرندگان بیچاره چه کمکی می‌کند؟
ز حرف مردم بیگانه گوش می گیرم
به آشنا و سخنهای آشنا چه رسد
هوش مصنوعی: من به حرف‌های بیگانه گوش می‌دهم، اما به حرف‌های آشنا چه نیازی است؟
به چشم خیره خورشید آب می گردد
به دیده من ازان آتشین لقا چه رسد؟
هوش مصنوعی: چشمم به نور خورشید خیره شده و اشک می‌ریزد، اما این اشک ناشی از دیدار آتشین و پرشور توست. چه انتظاری می‌توانم داشته باشم؟
ز چشم منتظران تا به مصر یک دام است
ز بوی پیرهن آخر به چشم ما چه رسد؟
هوش مصنوعی: از چشم کسانی که منتظرند تا به مصر بروند، فقط یک دام وجود دارد و از بوی پیراهن، به چشم ما چه می‌رسد؟
ز عشق قسمت زاهد کلام بی مغزی است
بغیر کاه ز خرمن به کهربا چه رسد؟
هوش مصنوعی: از عشق، صحبت‌های زاهدانه بی‌مزه و بی‌معناست. مگر اینکه با کاهی از خرمن برهنه شده، چگونه می‌توان به کهربا رسید؟
رساند کسب هوا خانه حباب به آب
به مغز پوچ تو تا صائب از هوا چه رسد
هوش مصنوعی: آب و حباب به هم مرتبط‌اند و وجود حباب به آب وابسته است. بنابراین، ذهن خالی تو نمی‌تواند چیزی از این ارتباط برداشت کند. در واقع، از چیزی که درک نمی‌کنی، به نتیجه‌ای نخواهی رسید.