گنجور

غزل شمارهٔ ۳۸۲۸

به عارض تو که رنگ نگاه می ریزد؟
که زهر ازان مژه های سیاه می ریزد
ستاره در قدم صبح آفتاب شود
خوشا دلی که در آن جلوه گاه می ریزد
مرا ز خار ملامت کسی که ترساند
به راه کاهربا برگ کاه می ریزد
توان ز دست و دل سرد یافت حال مرا
ز برگهای خزان دیده آه می ریزد
شکسته ای که گرفتار خط مشکین است
چو خامه از مژه خون سیاه می ریزد
نفس دریغ مدار از نفس گداختگان
ترا که تا به کمر زلف آه می ریزد
طمع مدار ز دندان ثبات در پیری
که این ستاره درین صبحگاه می ریزد
خطای اهل هوس را صواب می داند
همان که خون مرا بی گناه می ریزد
نفس درازی صائب ز سینه چاک است
به قدر شق ز قلم مد آه می ریزد

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

به عارض تو که رنگ نگاه می ریزد؟
که زهر ازان مژه های سیاه می ریزد
هوش مصنوعی: آیا بر روی چهره‌ات نگاهی می‌افتد که رنگش به قلب می‌ریزد؟ انگار که زهر از مژه‌های سیاهت فرو می‌ریزد.
ستاره در قدم صبح آفتاب شود
خوشا دلی که در آن جلوه گاه می ریزد
هوش مصنوعی: ستاره در آغاز روز به روشنی آفتاب تبدیل می‌شود. خوشا به حال دلی که در آن زیبایی و نور حضور دارد.
مرا ز خار ملامت کسی که ترساند
به راه کاهربا برگ کاه می ریزد
هوش مصنوعی: نمی‌توانم تحت تأثیر انتقادات دیگران قرار بگیرم، زیرا اگر کسی بخواهد مرا بترساند، باید قوی‌تر از آن باشد که با چیزهای بی‌اهمیت مثل برگ کاه، ترس را به من القا کند.
توان ز دست و دل سرد یافت حال مرا
ز برگهای خزان دیده آه می ریزد
هوش مصنوعی: توانایی من از دست و دل سردم گرفته شده است و حال من مانند برگ‌های پاییزی است که از درخت می‌ریزد و چشمانم پر از حسرت است.
شکسته ای که گرفتار خط مشکین است
چو خامه از مژه خون سیاه می ریزد
هوش مصنوعی: شخصی که دلی شکسته و غمگین دارد، مانند قلمی است که از مژه‌هایش اشک سیاه و غمناک می‌ریزد.
نفس دریغ مدار از نفس گداختگان
ترا که تا به کمر زلف آه می ریزد
هوش مصنوعی: نفس خود را از افرادی که در عشق و احساسات عاطفی ذوب شده‌اند دریغ نکن، زیرا آن‌ها به قدری غمگین و شاعرانه هستند که اشک‌هایشان مانند زلف‌شان به آرامی فرو می‌ریزد.
طمع مدار ز دندان ثبات در پیری
که این ستاره درین صبحگاه می ریزد
هوش مصنوعی: به امید استقامت و پایندگی در دوران پیری نباش، زیرا همچنان که ستاره‌ها در این صبح می‌افتند و محو می‌شوند، ثبات و ماندگاری نیز زودگذر است.
خطای اهل هوس را صواب می داند
همان که خون مرا بی گناه می ریزد
هوش مصنوعی: کسی که در پی خواسته‌های بی‌اساس خود است، اشتباهاتش را درست می‌پندارد، حال آنکه همان فرد بدون هیچ دلیلی به من آسیب می‌زند و خون مرا می‌ریزد.
نفس درازی صائب ز سینه چاک است
به قدر شق ز قلم مد آه می ریزد
هوش مصنوعی: نفس عمیق و طولانی صائب از دل شکسته‌اش برمی‌آید، به اندازه‌ای که خطی که می‌نویسد، برایش اندوه و حسرت به همراه دارد.