صائبغزل شمارهٔ ۳۶۹
ز آه سرد پروا نیست عشاق بلاکش را
کند بر دود صبر آن کس که می افروزد آتش را
فلک با مردم ممتاز خصمی بیشتر دارد
کمان اول کند آواره تیر روی ترکش را
به فریاد سپند ما درین محفل که پردازد؟
که اخگر در گریبان است از خوی تو آتش را
ز ابراهیم ادهم شهسواری پیش می افتد
که در دولت نگه دارد عنان نفس سرکش را
دوام عشق اگر خواهی، مکن با وصل آمیزش
که آب زندگی هم می کند خاموش آتش را
اگر روشندلی، راه از تو چندان نیست تا گردون
که چون شبنم سفر آسان بود جان های بی غش را
خرد را پیروی از راه حاجت می کند نادان
وگرنه کور از خود کورتر خواهد عصاکش را
به نور دل توان از ظلمت هستی برون آمد
علاجی نیست جز بیداری این خواب مشوش را
ازان با وسعت مشرب ز مذهب ساختم صائب
که یک آهوی وحشی نیست آن صحرای دلکش را
غزل شمارهٔ ۳۶۸: زبان کوتاه باشد آشنای بحر گوهر راغزل شمارهٔ ۳۷۰: بلند آوازه سازد شور عاشق عشق سرکش را
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ز آه سرد پروا نیست عشاق بلاکش را
کند بر دود صبر آن کس که می افروزد آتش را
هوش مصنوعی: عشاقی که در درد و رنج هستند، از نالههای سرد و جانکاه نمیترسند. بلکه صبرشان را به آتش عشق میسوزانند و با این حال، خود را به آتش عشق میزنند.
فلک با مردم ممتاز خصمی بیشتر دارد
کمان اول کند آواره تیر روی ترکش را
هوش مصنوعی: در آسمان، گویی سرنوشتی خاص برای افرادی ممتاز در نظر گرفته شده است، چرا که مانند تیرهایی در کمان، آنها از قلمرو خود بیرون زده و آواره شدهاند.
به فریاد سپند ما درین محفل که پردازد؟
که اخگر در گریبان است از خوی تو آتش را
هوش مصنوعی: در این جمع، چه کسی به فریاد و یاری ما خواهد رسید؟ که آتش در دل ما به خاطر ویژگیهای خودت شعلهور است.
ز ابراهیم ادهم شهسواری پیش می افتد
که در دولت نگه دارد عنان نفس سرکش را
هوش مصنوعی: ابراهیم ادهم، شاهزادهای با شهامتی ویژه، در میانه قدرت و تواناییهایش همواره کوشش میکند تا کنترل و مهار خواستههای افراطی و نفس سرکش خود را در دست بگیرد.
دوام عشق اگر خواهی، مکن با وصل آمیزش
که آب زندگی هم می کند خاموش آتش را
هوش مصنوعی: اگر میخواهی عشق پایدار باشد، نباید به راحتی با وصال و نزدیکی، آن را به خطر بیندازی، چرا که حتی آب زندگی نیز میتواند آتش را خاموش کند.
اگر روشندلی، راه از تو چندان نیست تا گردون
که چون شبنم سفر آسان بود جان های بی غش را
هوش مصنوعی: اگر انسان روشنی و وضوح دید داشته باشد، راه رسیدن به مقاصد بلند بسیار آسان است. مانند شبنمی که سفرش دردسر ندارد، افراد با نیت پاک و بیریا نیز میتوانند به راحتی به هدفهای خود برسند.
خرد را پیروی از راه حاجت می کند نادان
وگرنه کور از خود کورتر خواهد عصاکش را
هوش مصنوعی: نادان فقط زمانی از خرد استفاده میکند که به چیزی نیاز دارد، اما اگر از آن درست بهره نبرد، حتی بیشتر از خود به بیخودی و جهل میافتد.
به نور دل توان از ظلمت هستی برون آمد
علاجی نیست جز بیداری این خواب مشوش را
هوش مصنوعی: دل روشنایی بخش میتواند ما را از تاریکی این جهان خارج کند. برای خوب شدن این خواب آشفته، درمانی جز بیداری وجود ندارد.
ازان با وسعت مشرب ز مذهب ساختم صائب
که یک آهوی وحشی نیست آن صحرای دلکش را
هوش مصنوعی: من با وسعت اندیشهام، دینی را برای خودم بنا کردهام، چون در دل این دشت زیبا هیچ آهوی وحشی وجود ندارد.
خوانش ها
غزل شمارهٔ ۳۶۹ به خوانش عندلیب
حاشیه ها
1401/04/06 00:07
خ م
فراقش عشق را زاید، وصالش عشق را کاهد
((که آب زندگی هم میکند خاموش آتش را))
مهدی فصیحی رامندی
1401/04/13 17:07
احمدکریمی
دوامِ عشق میخواهی مکن با وصل آمیزش
که آبِ زندگی هم می کند خاموش آتش را