گنجور

غزل شمارهٔ ۳۵۳۵

خرمن صبر به این برق عنانان چه کند؟
سپر عقل به این سخت کمانان چه کند؟
ریشه در بیضه فولاد دواند جوهر
دل چون موم به این مور میانان چه کند؟
وعده بوسه به دوران خط سبز دهند
دل بی صبر به این تنگ دهانان چه کند؟
سنگ را نرم کند ساقی شیرین گفتار
خشکی زهد به این چرب زبانان چه کند؟
آتش از خار و خس افروخته تر می گردد
طعن اغیار به ما سوخته جانان چه کند؟
پای خوابیده به فریاد نگردد بیدار
شورش صبح قیامت به گرانان چه کند؟
بیضه چرخ اگر بیضه فولاد شود
پیش بیتابی ما بال فشانان چه کند؟
پاکبازان تو از تیغ اجل آزادند
گزلک محو به بی نام و نشانان چه کند؟
سرو را فاخته از نشو و نما مانع نیست
فلک پیر به اقبال جوانان چه کند؟
بحر روشنگر آیینه سیلاب شود
می ناصاف به ما صاف روانان چه کند؟
دل بیدار بجان از سخن سرد رسید
شمع بی پرده به این دست فشانان چه کند؟
در گرفت از نفس گرم تو صائب دل سنگ
این شرر تا به دل سوخته جانان چه کند؟

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

خرمن صبر به این برق عنانان چه کند؟
سپر عقل به این سخت کمانان چه کند؟
هوش مصنوعی: صبر و تحمل در برابر این همه فشار و سختی چه فایده‌ای دارد؟ و عقل و درک هم در مقابل این دشمنی‌های بی‌رحم چه توانایی از خود نشان می‌دهد؟
ریشه در بیضه فولاد دواند جوهر
دل چون موم به این مور میانان چه کند؟
هوش مصنوعی: ریشه‌ای در بیضه فولاد موجب می‌شود که جوهر دل انسان مانند موم نرم و قابل شکل‌گیری باشد. حالا این انسان با این ویژگی چه می‌تواند با مورچگان انجام دهد؟
وعده بوسه به دوران خط سبز دهند
دل بی صبر به این تنگ دهانان چه کند؟
هوش مصنوعی: کسانی که قول می‌دهند بوسه‌ای در آینده به دل بی‌تابی که در این دنیای تنگ و محدود است، چه کند؟
سنگ را نرم کند ساقی شیرین گفتار
خشکی زهد به این چرب زبانان چه کند؟
هوش مصنوعی: ساقی خوش‌زبان می‌تواند به‌راحتی سنگ را نرم کند، اما آیا زهد خشک و بی‌روح می‌تواند تأثیری بر این زبان‌های خوش بیان داشته باشد؟
آتش از خار و خس افروخته تر می گردد
طعن اغیار به ما سوخته جانان چه کند؟
هوش مصنوعی: آتش از خار و علف بیشتر و شدیدتر می‌شود؛ کلام و حرف‌های بی‌مورد دیگران هم نمی‌تواند به محبوب ما آسیبی برساند.
پای خوابیده به فریاد نگردد بیدار
شورش صبح قیامت به گرانان چه کند؟
هوش مصنوعی: کسی که در خواب عمیق است، نمی‌تواند به راحتی از خواب بیدار شود. در روز قیامت، هنگامی که حوادث بزرگ و هولناکی رخ می‌دهد، چه بر سر کسانی خواهد آمد که در دنیا غفلت کرده و به حال خود بی‌توجه بوده‌اند؟
بیضه چرخ اگر بیضه فولاد شود
پیش بیتابی ما بال فشانان چه کند؟
هوش مصنوعی: اگر چرخ فلک نیز سخت و محکم شود، در برابر بی‌تابی و فریادهای ما چه قدرتی خواهد داشت؟
پاکبازان تو از تیغ اجل آزادند
گزلک محو به بی نام و نشانان چه کند؟
هوش مصنوعی: افراد وارسته و پاکباز از چنگال مرگ در امانند، اما دیگران که به بی‌هویتی و گمنامی گرفتارند، چه سرنوشتی خواهند داشت؟
سرو را فاخته از نشو و نما مانع نیست
فلک پیر به اقبال جوانان چه کند؟
هوش مصنوعی: سرو بلند در رشد و نمو خود به فاخته اهمیت نمی‌دهد؛ زیرا آسمان کهن نمی‌تواند در برابر خوشبختی جوانان کاری انجام دهد.
بحر روشنگر آیینه سیلاب شود
می ناصاف به ما صاف روانان چه کند؟
هوش مصنوعی: اگر دریا به روشنی، آیینه‌ای از سیلاب‌ها شود، نیکو در می‌نوشی‌های ناصاف، با ما که صاف و یکرنگ هستیم، چه خواهد کرد؟
دل بیدار بجان از سخن سرد رسید
شمع بی پرده به این دست فشانان چه کند؟
هوش مصنوعی: دل بیدار از شنیدن سخنان سرد و بی‌احساس، به حالتی نگران و آشفته دچار شده است. حالا شمعی که شعله‌اش به‌راحتی نمایان است، نمی‌داند با این احساسات پراکنده و سرد چیست کار کند.
در گرفت از نفس گرم تو صائب دل سنگ
این شرر تا به دل سوخته جانان چه کند؟
هوش مصنوعی: صدای نفس گرم تو باعث ایجاد شعله‌ای در دل سنگی صائب شده است. حال این شعله چه تأثیری بر دل سوخته محبوب خواهد داشت؟