گنجور

غزل شمارهٔ ۳۵۳۶

سالکان را ز جهان عشق تو بیگانه کند
سیل در بحر چرا یاد ز ویرانه کند؟
می شود جلوه بت راهنمایش به خدا
گر به اخلاص کسی خدمت بتخانه کند
از شبیخون نسیم سحر ایمن گردد
شمع پیراهن اگر از پر پروانه کند
خاک در کاسه خورشید کند جولانش
هر که را سلسله زلف تو دیوانه کند
بر دل سنگ خورد شیشه رعنایی سرو
در ریاضی که قدت جلوه مستانه کند
لنگر کشتی طوفان زده گوهر نشود
سنگ اطفال چه با شورش دیوانه کند؟
زاهد از گردش او نشأه ساغر یابد
چرخ اگر خاک مرا سبحه صد دانه کند
صائب از قید فلک می جهد آخر بیرون
تیر چون قصد اقامت به کمانخانه کند؟

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

سالکان را ز جهان عشق تو بیگانه کند
سیل در بحر چرا یاد ز ویرانه کند؟
هوش مصنوعی: عاشقان را عشق تو چنان مشغول می‌کند که آن‌ها را از دنیا بی‌خبر می‌سازد. چگونه ممکن است چنین احساسی در آن‌ها ایجاد شود که به یاد خرابه‌ها بیفتند؟
می شود جلوه بت راهنمایش به خدا
گر به اخلاص کسی خدمت بتخانه کند
هوش مصنوعی: اگر کسی با اخلاص و صداقت در خدمت معبودی باشد، ممکن است که زیبایی و جاذبه آن معبود او را به خداوند نزدیک کند.
از شبیخون نسیم سحر ایمن گردد
شمع پیراهن اگر از پر پروانه کند
هوش مصنوعی: شمع در برابر نسیم صبحگاه، زمانی احساس امنیت می‌کند که پر پروانه‌ او را بپوشاند.
خاک در کاسه خورشید کند جولانش
هر که را سلسله زلف تو دیوانه کند
هوش مصنوعی: خاکی که در کاسه خورشید قرار دارد، با زیبایی و جذابیت خود حرکت می‌کند. هر کس که به زلف‌های تو مجنون شده باشد، تحت تأثیر این زیبایی قرار می‌گیرد و به وجد می‌آید.
بر دل سنگ خورد شیشه رعنایی سرو
در ریاضی که قدت جلوه مستانه کند
هوش مصنوعی: در دل سنگی، شیشه‌ای زیبا و شکننده آسیب می‌بیند. مانند سروی که با جلوه‌گری و زیبایی‌اش به سرمستی می‌انجامد، قد تو نیز در محاسبات و سایه‌نماهای ریاضی جلوه‌گر می‌شود.
لنگر کشتی طوفان زده گوهر نشود
سنگ اطفال چه با شورش دیوانه کند؟
هوش مصنوعی: طوفان نمی‌تواند لنگر کشتی را به جواهر تبدیل کند؛ حتی اگر سنگ‌های بزرگ هم با خشم و شورش حرکت کنند، در نهایت نمی‌توانند نیروی واقعی و ارزشمند را تحت تأثیر قرار دهند.
زاهد از گردش او نشأه ساغر یابد
چرخ اگر خاک مرا سبحه صد دانه کند
هوش مصنوعی: اگر زاهد و عابد در دور و بر خود نگریست، می‌بیند که می‌توان از چرخش زمان و دنیا لذت برد. حتی اگر خاک زمین هم تبدیل به تسبیح صد دانه‌ای شود، هنوز هم نمی‌تواند از زیبایی و جذابیت زندگی غافل شود.
صائب از قید فلک می جهد آخر بیرون
تیر چون قصد اقامت به کمانخانه کند؟
هوش مصنوعی: صائب می‌گوید که وقتی انسانی تصمیم به ماندن در جایی می‌گیرد، دیگر نمی‌تواند از محدودیت‌ها و مشکلاتی که در زندگی‌اش وجود دارد، فرار کند. او به نوعی به آزادی و رهایی از فشارهای زندگی اشاره می‌کند و نشان می‌دهد که برای دستیابی به آرامش و ثبات، باید با شرایط و چالش‌های موجود کنار بیاید.