گنجور

غزل شمارهٔ ۳۴۹۱

تا به تعظیم نهال تو ز جا برجستند
سروها یکقلم از پای دگر ننشستند
از تماشای تو نظارگیان راست دو عید
تا دو ابروی هلال تو به هم پیوستند
مزن ای شانه به هم زلف دلاویزش را
که درین سلسله بسیار عزیزان هستند
می توان کرد عمارت چو شود کعبه خراب
وای بر سنگدلانی که دلی را خستند
چه خیال است که در روز جزا سبز شوند؟
دانه هایی که درین شوره زمین پا بستند
وقت آن صافدلان خوش که ز لبهای خموش
پیش یأجوج سخن سد خموشی بستند
می برم رشک درین بزم بر آن مشت سپند
که به یک ناله جانسوز ز آتش جستند
از گدازند درین دایره ایمن صائب
چون مه آنان که لب نان فلک نشکستند

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

تا به تعظیم نهال تو ز جا برجستند
سروها یکقلم از پای دگر ننشستند
هوش مصنوعی: تا زمانی که درخت تو رشد کند و سروها به خاطر احترام به آن از زمین بلند شوند، هیچ‌کدام از آنها از پای خود پایین نمی‌آیند.
از تماشای تو نظارگیان راست دو عید
تا دو ابروی هلال تو به هم پیوستند
هوش مصنوعی: از دیدن تو خوشايندها به عید رسیدند، تا جایی که دو ابروی هلالی تو به هم نزدیک شدند.
مزن ای شانه به هم زلف دلاویزش را
که درین سلسله بسیار عزیزان هستند
هوش مصنوعی: موهایت را به هم نزن، زیرا در این میان افرادی بسیار با ارزش وجود دارند.
می توان کرد عمارت چو شود کعبه خراب
وای بر سنگدلانی که دلی را خستند
هوش مصنوعی: می‌توان بنا را دوباره ساخت وقتی کعبه خراب شده است، اما افسوس بر دل‌های سنگی که قلبی را آزرده کرده‌اند.
چه خیال است که در روز جزا سبز شوند؟
دانه هایی که درین شوره زمین پا بستند
هوش مصنوعی: در روز قیامت، آیا ممکن است دانه‌هایی که در این زمین شور و بی‌ثمر گیر افتاده‌اند، دوباره سبز و زنده شوند؟
وقت آن صافدلان خوش که ز لبهای خموش
پیش یأجوج سخن سد خموشی بستند
هوش مصنوعی: زمانی است که افرادی که دل‌های پاک و صادق دارند، به خاطر اینکه سکوت، راهی برای جلوگیری از سخن گفتن در برابر یأجوج (نماد فتنه و هرج و مرج) شده است، تصمیم می‌گیرند تا از زبان‌های خود استفاده کنند.
می برم رشک درین بزم بر آن مشت سپند
که به یک ناله جانسوز ز آتش جستند
هوش مصنوعی: در این میهمانی، من به خشم و حسادت به آن شعله‌های آتش نگاه می‌کنم که با یک ناله دردناک، از میان شعله‌ها به بیرون پریده‌اند.
از گدازند درین دایره ایمن صائب
چون مه آنان که لب نان فلک نشکستند
هوش مصنوعی: صائب می‌گوید: در این دایره‌ی زندگی، افرادی مانند ماه وجود دارند که با تحمل سختی‌ها و مبارزه، هرگز سرمشق و نان الهی را از دست نداده‌اند و به راحتی و آرامش رسیده‌اند.