گنجور

غزل شمارهٔ ۳۴۶۰

پیچ و خم لازمه رشته جان می باشد
نیست بی سلسله تا آب روان می باشد
جان روشن نکند در تن خاکی آرام
آب در صلب گهر قطره زنان می باشد
اختیاری نبود آه، کهنسالان را
تیر را شهپر پرواز، کمان می باشد
صحبت بدگهران بر دل نیکان بارست
در ترازوی گهر سنگ گران می باشد
رخنه در جوشن فولاد کند چون پیکان
دل هرکس که موافق به زبان می باشد
چشم حیران نشود سیر ز نظاره حسن
دیده آینه دایم نگران می باشد
می رسد روزیش از عالم بالا بی خواست
هرکه مانند صدف پاک دهان می باشد
شوخی حسن محال است ز خط گم گردد
برق در ابر سیه خنده زنان می باشد
دیده حرص محال است شود سیر به خاک
دام در زیر زمین هم نگران می باشد
عشق در پرده ناموس نماند صائب
ماه پوشیده کجا زیر کتان می باشد؟

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

پیچ و خم لازمه رشته جان می باشد
نیست بی سلسله تا آب روان می باشد
هوش مصنوعی: پیچ و خم‌ها جزو ویژگی‌های زندگی هستند و زندگی بدون این تغییرات و تنوعات معنا ندارد، همان‌طور که آب تنها در جریانی پیوسته و با تغییر شکل حرکت می‌کند.
جان روشن نکند در تن خاکی آرام
آب در صلب گهر قطره زنان می باشد
هوش مصنوعی: روح انسان در بدن مادی خود آرامش پیدا نمی‌کند، همان‌طور که آب درون لایه‌های سنگ‌ریزها وجود دارد و به آرامی به صورت قطره‌ای به وجود می‌آید.
اختیاری نبود آه، کهنسالان را
تیر را شهپر پرواز، کمان می باشد
هوش مصنوعی: آه، برای سالخوردگان هیچ انتخابی وجود ندارد، چرا که تیر پرواز آنها به کمان تعلق دارد.
صحبت بدگهران بر دل نیکان بارست
در ترازوی گهر سنگ گران می باشد
هوش مصنوعی: در دل نیکان، سخنان بدیگان تأثیر منفی دارد و همانند سنگی گرانبها در ترازویی است که ارزش آن را نشان می‌دهد.
رخنه در جوشن فولاد کند چون پیکان
دل هرکس که موافق به زبان می باشد
هوش مصنوعی: مثل تیر که می‌تواند در زره فولادی نفوذ کند، دل هر کسی را که با زبانش هم‌راستا و هم‌نظر است، با سخن خود می‌شکند.
چشم حیران نشود سیر ز نظاره حسن
دیده آینه دایم نگران می باشد
هوش مصنوعی: چشم هرگز به تماشای زیبایی خسته نمی‌شود، چون آینه همیشه در حال مراقبت از خود و زیبایی است.
می رسد روزیش از عالم بالا بی خواست
هرکه مانند صدف پاک دهان می باشد
هوش مصنوعی: هر کس که مانند صدف، دل و نیت پاک و صافی دارد، روزی‌اش از آسمان و بدون هیچ تلاشی به او خواهد رسید.
شوخی حسن محال است ز خط گم گردد
برق در ابر سیه خنده زنان می باشد
هوش مصنوعی: شوخی و لطیفه‌های حسن هرگز به بی‌راهه نمی‌رود، مانند روشنایی‌ای که در ابر تاریک وجود دارد، که با وجود تاریکی، هنوز هم خنده و شادی را به همراه دارد.
دیده حرص محال است شود سیر به خاک
دام در زیر زمین هم نگران می باشد
هوش مصنوعی: چشم انسان هرگز نمی‌تواند از خواسته‌های خود سیراب شود، حتی در زیر زمین هم نگرانی و حرص وجود دارد.
عشق در پرده ناموس نماند صائب
ماه پوشیده کجا زیر کتان می باشد؟
هوش مصنوعی: عشق نمی‌تواند در پنهانی و با لباس پوشیده باقی بماند، مانند ماهی که زیر پارچه‌ای پنهان شده باشد.