گنجور

غزل شمارهٔ ۳۴۰۲

دل اگر از سر اخلاص ز جا برخیزد
خضر چون سبزه ز بوم و بر ما برخیزد
آه اغیار دلیل است به محرومی عشق
از نشان گرد کی از تیر قضا برخیزد؟
فیض بی پرده تمنا کن اگر اهل دلی
چه سعادت ز پر و بال هما برخیزد؟
پیش روشن گهران صحبت ناجنس بلاست
به نمک چون رسد از شعله صدا برخیزد
شکوه از چرخ مکن تا نکند بنیادت
کاین بخاری است کزاو ابر بلا برخیزد
شبنم سوخته اش گریه شادی باشد
لاله ای کز سر خاک شهدا برخیزد
چه امیدست که در عالم نومیدی نیست؟
راه گم کرده ز جا راهنما برخیزد
می کند آب دل سوختگان را صائب
ناله ای کز جگر خامه ما برخیزد

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دل اگر از سر اخلاص ز جا برخیزد
خضر چون سبزه ز بوم و بر ما برخیزد
هوش مصنوعی: اگر دل با نیت خالص و پاک از جا بلند شود، مانند سبزه‌ای که از زمین روید و به سمت ما بیاید، در اینجا نشانه‌ای از حضور و هدایت معنوی را نشان می‌دهد.
آه اغیار دلیل است به محرومی عشق
از نشان گرد کی از تیر قضا برخیزد؟
هوش مصنوعی: ای وای که دیگری‌ها نشانه‌ای از بی‌محبتی عشق را نشان می‌دهند. نمی‌دانم چه زمانی این تقدیر سخت تغییر می‌کند و از این وضعیت خارج می‌شوم.
فیض بی پرده تمنا کن اگر اهل دلی
چه سعادت ز پر و بال هما برخیزد؟
هوش مصنوعی: اگر دل پاک و باصفایی داری، پس از نعمت و برکت‌های بی‌پرده و بی‌نقاب بهره‌مند شو، زیرا چه خوشبختی و کمالی از این شوق و آرزو به دست می‌آید.
پیش روشن گهران صحبت ناجنس بلاست
به نمک چون رسد از شعله صدا برخیزد
هوش مصنوعی: در حضور افراد با دانش و روشنی، همراهی با کسانی که ناپاک و بی‌کفایت هستند، مشکل و بدی به شمار می‌آید. وقتی که نمک به آتش برسد، صدای آن بلند می‌شود و به همه گوش‌زد می‌کند.
شکوه از چرخ مکن تا نکند بنیادت
کاین بخاری است کزاو ابر بلا برخیزد
هوش مصنوعی: از اعتراض به تقدیر و سرنوشت خودداری کن، زیرا ممکن است دود آن به بنیاد و اساس زندگی‌ات آسیب بزند. این غم و اندوه ممکن است باعث بروز مشکلات بزرگ‌تری شود.
شبنم سوخته اش گریه شادی باشد
لاله ای کز سر خاک شهدا برخیزد
هوش مصنوعی: شبنم سوخته نماد اشک و غم است، اما این اشک در واقع شادی را به تصویر می‌کشد. لاله‌ای که از خاک شهدا بیرون می‌آید، نشان‌دهنده زندگی و امیدی است که از فراق عزیزان به وجود می‌آید. بنابراین، این تصویر بیانگر زنده ماندن یاد و خاطره‌ی شهدا و ادامه‌ی زندگی و شادی پس از غم و فقدان آن‌هاست.
چه امیدست که در عالم نومیدی نیست؟
راه گم کرده ز جا راهنما برخیزد
هوش مصنوعی: در دنیای ناامیدی، چه چیز می‌تواند انسان را امیدوار کند؟ گاهی کسی که در مسیر زندگی گم شده، ممکن است ناگهان به یاد راهنمایی بیفتد که او را هدایت کند.
می کند آب دل سوختگان را صائب
ناله ای کز جگر خامه ما برخیزد
هوش مصنوعی: ناله‌ای از دل سوختگان به گوش می‌رسد که گویای عمق احساسات و اندوه ماست. این ناله به اندازه‌ای قوی و عمیق است که از دل پر درد و خام ما سرچشمه می‌گیرد.