گنجور

غزل شمارهٔ ۳۳۸۸

گوهر عکس لبش گر به شراب اندازد
کله عیش، می از جوش حباب اندازد
جدل شبنم و خورشید بود مشت و درفش
خرد آن به که سپر پیش شراب اندازد
کوس شهرت زند از خم چو فلاطون هرکس
خشت برگیرد و از دست کتاب اندازد
هر که خواهد که کند مشکل عالم را حل
دفتر عقل همان به که در آب اندازد
نه ز مستی است نمک گر به شراب افکندم
چشم تا چند به روی تو حباب اندازد؟
غلط اندازی حسن است که آب حیوان
پرده بر روی خود از موج سراب اندازد
خواب مخمل نبود در گرو افسانه
بخت کی گوش به افسانه خواب اندازد؟
نگرفته است کس آیینه خورشید به موم
چون به رخسار تو مشاطه نقاب اندازد؟
صائب از بحر به یک جرعه برآوردی گرد
در خور ظرف تو، ساقی چه شراب اندازد؟

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گوهر عکس لبش گر به شراب اندازد
کله عیش، می از جوش حباب اندازد
هوش مصنوعی: اگر زیبایی لبان او را به شراب بیفکنند، شادی و سرور از جوش و حباب آن به وجود می‌آید.
جدل شبنم و خورشید بود مشت و درفش
خرد آن به که سپر پیش شراب اندازد
هوش مصنوعی: بحث و جدل بین شبنم و خورشید مانند نبردی است که در آن خرد و عقل برتری دارند، و بهتر است که انسان به جای مبارزه، از لذت‌های زندگی مانند شراب‌خواری بهره‌مند شود.
کوس شهرت زند از خم چو فلاطون هرکس
خشت برگیرد و از دست کتاب اندازد
هوش مصنوعی: هرکس که به دنبال شهرت و معروفیت است، ممکن است از اصول و دانشی که دارد دور شود و به جای استفاده از آنها، به تکیه بر آوازه و نام و نشان خود بپردازد. در واقع، این افراد به جای مطالعه و یادگیری، به کارهای سطحی و ظاهری توجه می‌کنند.
هر که خواهد که کند مشکل عالم را حل
دفتر عقل همان به که در آب اندازد
هوش مصنوعی: هر کسی که بخواهد مشکل‌های دنیا را برطرف کند، بهتر است که دل به عقل و استدلال نسپرد و از آن صرف‌نظر کند.
نه ز مستی است نمک گر به شراب افکندم
چشم تا چند به روی تو حباب اندازد؟
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که من به خاطر شراب مست نیستم، بلکه نگاه کردن به تو باعث شده که چشمم مانند حباب روی شراب به تو بیفتد. آیا این وضعیت تا کی ادامه خواهد داشت؟
غلط اندازی حسن است که آب حیوان
پرده بر روی خود از موج سراب اندازد
هوش مصنوعی: حسن به زیبایی خود می‌بالد و مانند آب حیوانی که سراب را از روی خود می‌پوشاند، می‌تواند دیگران را فریب دهد.
خواب مخمل نبود در گرو افسانه
بخت کی گوش به افسانه خواب اندازد؟
هوش مصنوعی: خواب شاد و آرام، وابسته به داستان‌های خوشبختی نیست؛ پس چرا باید به قصه‌های خواب توجه کنیم؟
نگرفته است کس آیینه خورشید به موم
چون به رخسار تو مشاطه نقاب اندازد؟
هوش مصنوعی: هیچ‌کس نمی‌تواند مانند تو زیبایی خورشید را در آینه‌ای ببیند، چون مشاطه‌گری که نقابی بر چهره‌ات بگذارد.
صائب از بحر به یک جرعه برآوردی گرد
در خور ظرف تو، ساقی چه شراب اندازد؟
هوش مصنوعی: صائب می‌گوید که از دریای بیکران مشرب (شراب) فقط به اندازه‌ای که ظرف تو جا دارد، برداشت کرده‌ای. حالا ساقی چه نیازی به ریختن شراب بیشتر است؟