گنجور

غزل شمارهٔ ۳۳۸۷

عاشق محو به دلدار نمی پردازد
بلبل مست به گلزار نمی پردازد
ریسمان بازی تقلید بود پیشه عقل
عشق با سبحه و زنار نمی پردازد
هر که چون نقطه زاندیشه فرو رفت به خویش
هیچ با گردش پرگار نمی پردازد
زور بر آینه صاف نیارد صیقل
چرخ با مردم هموار نمی پردازد
کام آن کس بود از شهد سلامت شیرین
که به اقرار و به انکار نمی پردازد
خبرش نیست ز تعجیل بهاران، ورنه
گل به آرایش دستار نمی پردازد
آتشی در جگر بلبل اگر هست، چرا
این چمن را ز خس و خار نمی پردازد؟
تا به آن آینه رو راه سخن یافته است
طوطی ما به شکرزار نمی پردازد
ز اعتمادی است که کرده است به اعجاز نفس
عیسی ما که به بیمار نمی پردازد
گرم کرده است چنان بیخبری صائب را
که ز گفتار به کردار نمی پردازد

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

عاشق محو به دلدار نمی پردازد
بلبل مست به گلزار نمی پردازد
هوش مصنوعی: عاشق، تمام توجهش به محبوبش است و به چیزهای دیگر اهمیت نمی‌دهد. مانند بلبل مستی که فقط به گل‌ها و باغ علاقه‌مند است و به محیط اطرافش بی‌توجه است.
ریسمان بازی تقلید بود پیشه عقل
عشق با سبحه و زنار نمی پردازد
هوش مصنوعی: عقل به جای عشق همچون یک بازی ساده و تقلیدی عمل می‌کند و در دنیای عرفان و معنویت، باید از چیزهای ظاهری مانند تسبیح و زنجیر فراتر برود. عشق حقیقی فراتر از این ظواهر است و در آن، بازی کردن با افکار و چیزهای عادی جایی ندارد.
هر که چون نقطه زاندیشه فرو رفت به خویش
هیچ با گردش پرگار نمی پردازد
هوش مصنوعی: هر کس که به عمق فکر و اندیشه خود غرق شود، دیگر به مسائل حاشیه‌ای و بی‌اهمیت توجه نمی‌کند.
زور بر آینه صاف نیارد صیقل
چرخ با مردم هموار نمی پردازد
هوش مصنوعی: قدرت و توانایی نمی‌تواند به تنهایی عیب‌های خود را برطرف کند، همانطور که آینه‌ای صاف نمی‌تواند خود را صیقل دهد. برای بهبود اوضاع، باید با دیگران همکاری و هماهنگی کرد.
کام آن کس بود از شهد سلامت شیرین
که به اقرار و به انکار نمی پردازد
هوش مصنوعی: شمرده‌ای که خوشبختی و سعادت واقعی نصیب کسی می‌شود که به راستی و صداقت رفتار کند و نه به تردید و انکار.
خبرش نیست ز تعجیل بهاران، ورنه
گل به آرایش دستار نمی پردازد
هوش مصنوعی: او از سرعت آمدن بهار بی‌خبر است، وگرنه گل به زیبایی بالن نمی‌پردازد.
آتشی در جگر بلبل اگر هست، چرا
این چمن را ز خس و خار نمی پردازد؟
هوش مصنوعی: اگر بلبل در دل خود آتشی دارد، چرا در این چمن، علف‌های هرز را کنار نمی‌زند؟
تا به آن آینه رو راه سخن یافته است
طوطی ما به شکرزار نمی پردازد
هوش مصنوعی: طوطی ما که به زیبایی و شیرینی صحبت می‌کند، دیگر به شکرزار و شوق نمی‌پردازد، زیرا به درکی از حقیقت و معنا دست یافته است.
ز اعتمادی است که کرده است به اعجاز نفس
عیسی ما که به بیمار نمی پردازد
هوش مصنوعی: این جمله به این معنی است که اعتماد به قدرت و اعجاز نفس عیسی علیه‌السلام، باعث شده که ما به سوی درمان و کمک به بیماران نرویم. به عبارت دیگر، اشاره دارد به اینکه شاید افرادی به جای مراجعه به درمان واقعی، به قدرت‌های معنوی و روحانی تکیه می‌کنند.
گرم کرده است چنان بیخبری صائب را
که ز گفتار به کردار نمی پردازد
هوش مصنوعی: چنان نادانی صائب را تحت تأثیر قرار داده که از گفتار به عمل نمی‌آید و فقط در حرف باقی مانده است.