گنجور

غزل شمارهٔ ۳۳۱۶

هر که چون زانوی خود آینه داری دارد
روز و شب پیش نظر باغ و بهاری دارد
می کند جام علاجش به پف کاسه گری
هر سری کز خرد خام غباری دارد
چه شتاب است که در دیده من دارد اشک
باز سیماب بر آیینه قراری دارد
به تهیدستی من کیست ز ثابت قدمان؟
سر دیوار به کف دامن خاری دارد
به سیه روزی من کیست درین سبز چمن؟
داغ در مد نظر لاله عذاری دارد
خضر اگر راه به سرچشمه حیوان برده است
مست هم در دل شب آب خماری دارد
چهره صائب اگر رنگ فشان شد چه غم است؟
شکر لله مژه لاله نگاری دارد

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

هر که چون زانوی خود آینه داری دارد
روز و شب پیش نظر باغ و بهاری دارد
هوش مصنوعی: هر کسی که مانند زانوهایش به خود توجه دارد، در طول روز و شب همیشه به زیبایی و شگفتی‌های طبیعت نگاه می‌کند و از آن لذت می‌برد.
می کند جام علاجش به پف کاسه گری
هر سری کز خرد خام غباری دارد
هوش مصنوعی: هر کسی که از خرد و دانش بی‌بهره باشد، به وسیله نوشیدنی که درمانش است، خود را تسکین می‌دهد.
چه شتاب است که در دیده من دارد اشک
باز سیماب بر آیینه قراری دارد
هوش مصنوعی: چرا اشک مانند مایع نقره‌ای در چشمانم با این سرعت جاری می‌شود؟ گویا این اشک در آینه به دنبال جایی برای آرامش است.
به تهیدستی من کیست ز ثابت قدمان؟
سر دیوار به کف دامن خاری دارد
هوش مصنوعی: کسی که در شرایط سخت و دشوار به من کمک کند، کجاست؟ مثل این است که بر دیوار تکیه زده‌ام و در دامنم خار دردناکی دارم.
به سیه روزی من کیست درین سبز چمن؟
داغ در مد نظر لاله عذاری دارد
هوش مصنوعی: چه کسی در این چمن سبز، به سیاه روزی من توجه دارد؟ دل من یاد و حسرت داغ لاله‌ای را در خاطر دارد.
خضر اگر راه به سرچشمه حیوان برده است
مست هم در دل شب آب خماری دارد
هوش مصنوعی: اگر خضر، پیامبر معروف که برکت و زندگی را به همراه دارد، به سرچشمه‌ی جاودانگی و حیات رسیده باشد، باز هم انسان‌های عادی در دل شب دچار اضطراب و تشنگی هستند و در جستجوی آرامش و رفع خستگی می‌باشند.
چهره صائب اگر رنگ فشان شد چه غم است؟
شکر لله مژه لاله نگاری دارد
هوش مصنوعی: اگر چهره صائب رنگ و زیبایی‌اش را از دست بدهد، جای نگرانی نیست. باید شکرگزار باشیم که مژه‌های او همچنان زیبایی دارند و شبیه به لاله هستند.