گنجور

غزل شمارهٔ ۳۲۱۳

خیال او به تدبیر از دل من برنمی‌آید
که هرگز خارخار از دل به سوزن برنمی‌آید
اگرنه دور باش ناله مرغ چمن باشد
ازین گلزار یک گل پاکدامن برنمی‌آید
به همت می‌توان زین خاکدان دل را برآوردن
که بی‌رستم ز قعر چاه بیژن برنمی‌آید
مکن ای عقل در اصلاح من اوقات خود باطل
که غیر از عشق کار دیگر از من برنمی‌آید
گذشتم از فلک‌ها تا کشیدم پای در دامن
که می‌گوید که کاری از نشستن برنمی‌آید؟
نگردد جامه فانوس نور شمع را مانع
حجاب جسم با دل‌های روشن برنمی‌آید
مشو زنهار بهر جان رهین منت عیسی
که خفاش از خجالت روز روشن برنمی‌آید
مرا از می‌کشان بر لاله صائب رشک می‌آید
که تا می در قدح دارد ز گلشن برنمی‌آید

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

خیال او به تدبیر از دل من برنمی‌آید
که هرگز خارخار از دل به سوزن برنمی‌آید
هوش مصنوعی: تصور و خیال او به قدری عمیق است که هیچ تدبیری از جانب من نمی‌تواند آن را از دل بیرون آورد. مانند این است که هرگز نمی‌توان خار را به سوزن منتقل کرد.
اگرنه دور باش ناله مرغ چمن باشد
ازین گلزار یک گل پاکدامن برنمی‌آید
هوش مصنوعی: اگر در این فضا دور باشی، هیچ صدای ناله‌ای از پرنده‌ای در چمن به گوش نمی‌رسد و از این باغ فقط یک گل پاک و بی‌آلایش نمی‌تواند رویش کند.
به همت می‌توان زین خاکدان دل را برآوردن
که بی‌رستم ز قعر چاه بیژن برنمی‌آید
هوش مصنوعی: با تلاش و اراده می‌توان از این دنیای مادی و این خاک به اوج رسید، چرا که بدون کوشش و توانایی، نمی‌توان از عمق مشکلات و چالش‌ها عبور کرد.
مکن ای عقل در اصلاح من اوقات خود باطل
که غیر از عشق کار دیگر از من برنمی‌آید
هوش مصنوعی: ای عقل، چرا وقتت را صرف اصلاح من می‌کنی؟ چون چیزی جز عشق از من برنمی‌آید و در این مسیر، هر کاری دیگر بیفایده است.
گذشتم از فلک‌ها تا کشیدم پای در دامن
که می‌گوید که کاری از نشستن برنمی‌آید؟
هوش مصنوعی: من از تمام مراحل و سختی‌ها گذشتم تا به جایی رسیدم که فکر می‌کنم فقط با نشستن و انتظار کشیدن نمی‌توان به هدف رسید.
نگردد جامه فانوس نور شمع را مانع
حجاب جسم با دل‌های روشن برنمی‌آید
هوش مصنوعی: نور شمع نمی‌تواند به خاطر وجود حجاب‌های مادی بر دل‌های روشن تابش کند و تأثیر خود را بگذارد.
مشو زنهار بهر جان رهین منت عیسی
که خفاش از خجالت روز روشن برنمی‌آید
هوش مصنوعی: مواظب باش که به خاطر سپاسگزاری از عیسی، خود را در شرایطی قرار ندهی که به خطر بیفتی، چرا که خفاش از شرم در روز روشن نمی‌تواند ظاهر شود.
مرا از می‌کشان بر لاله صائب رشک می‌آید
که تا می در قدح دارد ز گلشن برنمی‌آید
هوش مصنوعی: مرا از می‌نوشی بر لاله حسادت می‌آید، زیرا تا زمانی که می در جام وجود دارد، از گلزار خارج نمی‌شود.