گنجور

غزل شمارهٔ ۳۲۰۵

اگر درد مرا زان بی‌مروت چاره می‌آید
نه آخر چشمه هم بیرون ز سنگ خاره می‌آید؟
کلیدی نیست غیر از سخت‌رویی قفل مطلب را
به آهن این شرر بیرون ز سنگ خاره می‌آید
کدامین خانه پرداز است در جانم نمی‌دانم
که جای اشک از چشمم دل آواره می‌آید
نمی‌بیند به دنبال خود از حرص طلب غافل
وگرنه روزی از دنبال روزی‌خواره می‌آید
نظر بر چشم شیر انداختن بندد دهانش را
تو گر ثابت قدم باشی چه از سیاره می‌آید؟
بلا در آستین بسیار دارد گوشه عزلت
که گل از شاخ بیرون با دل صدپاره می‌آید
نوازش در مقام معذرت کم نیست از ریزش
که گاهی کار شیر از جنبش گهواره می‌آید
به غیر از بی‌کسی صائب که می‌گیرد خبر از من
که از یاران به سروقت من بیچاره می‌آید؟

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

اگر درد مرا زان بی‌مروت چاره می‌آید
نه آخر چشمه هم بیرون ز سنگ خاره می‌آید؟
هوش مصنوعی: اگر درد من را از آن بی‌رحم درمانی نباشد، پس چگونه ممکن است که چشمه‌ای از سنگ سخت بیرون بیاید؟
کلیدی نیست غیر از سخت‌رویی قفل مطلب را
به آهن این شرر بیرون ز سنگ خاره می‌آید
هوش مصنوعی: تنها راه برای گشودن درهای دشوار، استقامت و پافشاری است؛ مانند اینکه آهن از سنگ سخت بیرون می‌آید.
کدامین خانه پرداز است در جانم نمی‌دانم
که جای اشک از چشمم دل آواره می‌آید
هوش مصنوعی: نمی‌دانم کدام احساس یا خاطره در درونم وجود دارد که باعث می‌شود اشک‌هایم از چشمانم بریزد و دل بی‌قرارم را به درد آورد.
نمی‌بیند به دنبال خود از حرص طلب غافل
وگرنه روزی از دنبال روزی‌خواره می‌آید
هوش مصنوعی: آن کسی که به خاطر حرص و رغبت به چیزها، به آنچه که در پیش رویش است توجه نمی‌کند، روزی رسیدن کسانی که به دنبال روزی هستند را خواهد دید.
نظر بر چشم شیر انداختن بندد دهانش را
تو گر ثابت قدم باشی چه از سیاره می‌آید؟
هوش مصنوعی: اگر به چشم شیر نگاه کنی، دهانش بسته می‌شود. این نشان می‌دهد که اگر تو استوار و ثابت قدم باشی، چه نیرویی از آسمان بر تو تأثیر خواهد گذاشت؟
بلا در آستین بسیار دارد گوشه عزلت
که گل از شاخ بیرون با دل صدپاره می‌آید
هوش مصنوعی: در گوشه‌ی تنهایی، مشکلات زیادی وجود دارد، مانند اینکه گل‌ها با وجود دل‌های شکسته، از درخت آزاد می‌شوند.
نوازش در مقام معذرت کم نیست از ریزش
که گاهی کار شیر از جنبش گهواره می‌آید
هوش مصنوعی: توضیح دادن به کسی که در حال عذرخواهی است، نشان از مهربانی و لطف دارد و کم اهمیت نیست. اما گاهی اوقات اقدامات بزرگ و شگفت‌انگیز، از حرکات کوچک و ساده‌ای ناشی می‌شود. مثل همین تکان دادن گهواره که می‌تواند تاثیر زیادی بگذارد.
به غیر از بی‌کسی صائب که می‌گیرد خبر از من
که از یاران به سروقت من بیچاره می‌آید؟
هوش مصنوعی: به جز حس تنهایی خودم، آیا کسی از حال و روز من خبر دارد که به جز آن یاران، کسی برای دیدن من سراغی نمی‌گیرد؟