گنجور

غزل شمارهٔ ۳۱۳۶

نماند بر زمین هر کس به طینت خاکسار آمد
که عیسی از ره افتادگی گردون سوار آمد
سبکسر در فنای خویش بیش از خصم می کوشد
زبی مغزی به پای خود کدو بالای دار آمد
زگردش ماند پرگار فلک با آن سبکسیری
ندانم کی دل بیتاب خواهد برقرار آمد
به دامن نیست ممکن پا کشیدن بیقراران را
وگرنه موجه از دریا مکرر برکنار آمد
ستمکاری که در آیینه از تمکین نمی بیند
چه غم دارد که جان بر لب مرا از انتظار آمد؟
سبک جولانتر از برق است جوش خون مشتاقان
قدم بردار اگر خواهی به سیر لاله زار آمد
نمک در می فکندن شور و شر بسیار می دارد
نمی باید به بزم می پرستان هوشیار آمد
جنون ناقص از سنگ ملامت روی می تابد
ندارد از محک پروا چو زر کامل عیار آمد

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

نماند بر زمین هر کس به طینت خاکسار آمد
که عیسی از ره افتادگی گردون سوار آمد
هوش مصنوعی: هیچ‌کس که به اصل و سرشت خاکی و فروتن خود پایبند باشد، در زمین باقی نخواهد ماند؛ زیرا عیسی (پیامبر) هم از طریق همین فروتنی و درک پایین‌تر به عرش و مقام بلند رسید.
سبکسر در فنای خویش بیش از خصم می کوشد
زبی مغزی به پای خود کدو بالای دار آمد
هوش مصنوعی: آدم‌های بی‌توجه و نادان بیشتر از دشمنان خود به نابودی خود تلاش می‌کنند و ضعف و ناتوانی‌شان باعث می‌شود که در نهایت به راحتی در دام افتاده و گرفتار شوند.
زگردش ماند پرگار فلک با آن سبکسیری
ندانم کی دل بیتاب خواهد برقرار آمد
هوش مصنوعی: پرگار آسمان به چرخش خود ادامه می‌دهد و من نمی‌دانم فرار دل بی‌قرارم کی به آرامش خواهد رسید.
به دامن نیست ممکن پا کشیدن بیقراران را
وگرنه موجه از دریا مکرر برکنار آمد
هوش مصنوعی: در دامن نمی‌توان از فاصله دور با بی‌تابی دوری جست، مگر اینکه از دریا مکرر کنار بی‌آید.
ستمکاری که در آیینه از تمکین نمی بیند
چه غم دارد که جان بر لب مرا از انتظار آمد؟
هوش مصنوعی: ستمکاری که در آینه به خود نگاهی نمی‌کند و از تسلیم بودن خود آگاه نیست، چه اهمیتی دارد که من با انتظار جانم به لب رسیده‌ام؟
سبک جولانتر از برق است جوش خون مشتاقان
قدم بردار اگر خواهی به سیر لاله زار آمد
هوش مصنوعی: حرکت عاشقان سریع‌تر از برق است. اگر می‌خواهی وارد دنیای زیبایی و گل‌های لاله شوی، باید قدم برداری و به جلو بروی.
نمک در می فکندن شور و شر بسیار می دارد
نمی باید به بزم می پرستان هوشیار آمد
هوش مصنوعی: پاشیدن نمک در شراب باعث ایجاد شور و هیجان زیادی می‌شود، بنابراین نباید باهوش و هوشیار به مجالس شراب‌خواران وارد شد.
جنون ناقص از سنگ ملامت روی می تابد
ندارد از محک پروا چو زر کامل عیار آمد
هوش مصنوعی: دیوانگی ناپایدار همچون سنگ ملامت درخشان است و نیازی به آزمایش و محک ندارد، مانند طلا که خالص و باارزش است.