غزل شمارهٔ ۳۱۱۶
صفا دارد جهان تا دل زکلفت پاک می باشد
شود ماتم سرا عالم چو دل غمناک می باشد
دهد چون مشکلی رو، دست در دامان ساقی زن
که می روشنگر آیینه ادراک می باشد
به فکر عالم بالاست دل در خاکساریها
نظر بر ابر دارد دانه تا در خاک می باشد
مرا آن کس که در بند لباس آرد نمی داند
که بر عاشق گریبان حلقه فتراک می باشد
زغیرت خون شبنم می خورد بلبل، نمی داند
که آب روی گل از دیده نمناک می باشد
نباشد هیچ دست از دست اهل جود بالاتر
که هر نخل بلندی زیر دست تاک می باشد
بود بر نهر حکم چشمه در هر حالتی جاری
زبان هم پاک می گردد اگر دل پاک می باشد
مرا از چنگل و منقار باز این علم حاصل شد
که هر نار است درگیرندگی چالاک می باشد
چو داغ لاله صائب از سیاهی برنمی آید
دل هر کس کباب از روی آتشناک می باشد
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
صفا دارد جهان تا دل زکلفت پاک می باشد
شود ماتم سرا عالم چو دل غمناک می باشد
هوش مصنوعی: این دنیا زمانی زیبا و دلپذیر است که دل از کدورت و سختی تهی باشد. اما اگر دل پر از غم و اندوه باشد، تمام جهان به مکانی غمانگیز تبدیل میشود.
دهد چون مشکلی رو، دست در دامان ساقی زن
که می روشنگر آیینه ادراک می باشد
هوش مصنوعی: وقتی که مشکلی برایت پیش میآید، دستت را به سوی ساقی دراز کن، زیرا او کسی است که میتواند دیدگاه و درک تو را روشنتر کند.
به فکر عالم بالاست دل در خاکساریها
نظر بر ابر دارد دانه تا در خاک می باشد
هوش مصنوعی: دل در حالتی از تواضع و خضوع، به امور عالی و معنوی فکر میکند و نظارهگر آسمان و باران است تا این که دانهای که در خاک قرار دارد، رشد کند و به زندگی ادامه دهد.
مرا آن کس که در بند لباس آرد نمی داند
که بر عاشق گریبان حلقه فتراک می باشد
هوش مصنوعی: آن کسی که تنها به ظواهر و لباسها اهمیت میدهد، نمیداند که برای یک عاشق، عشق و احساسات عمیقش مهمتر از این ظاهر است و او خود را به زیباییهای درونی میسپارد.
زغیرت خون شبنم می خورد بلبل، نمی داند
که آب روی گل از دیده نمناک می باشد
هوش مصنوعی: بلبل از روی غیرت و حسادت، شبنم را میخورد، اما نمیداند که آب روی گل ناشی از اشک چشمان گل است.
نباشد هیچ دست از دست اهل جود بالاتر
که هر نخل بلندی زیر دست تاک می باشد
هوش مصنوعی: هیچ دستی از دست اهل generosity بالاتر نیست، زیرا هر درخت نخل بلندی زیر سایهی تاک قرار دارد.
بود بر نهر حکم چشمه در هر حالتی جاری
زبان هم پاک می گردد اگر دل پاک می باشد
هوش مصنوعی: هر زمانی که چشمهای در کنار نهر جاری باشد، در هر حالتی، آب آن زلال و پاک است. همچنین اگر دل انسان پاک باشد، گفتار او نیز پاک و نیکو خواهد بود.
مرا از چنگل و منقار باز این علم حاصل شد
که هر نار است درگیرندگی چالاک می باشد
هوش مصنوعی: از تجربهام دریافتم که هر چیزی که در آن چنگ و منقار وجود دارد، میتواند خطرناک و درگیرکننده باشد.
چو داغ لاله صائب از سیاهی برنمی آید
دل هر کس کباب از روی آتشناک می باشد
هوش مصنوعی: دل هر کسی به خشم و غم مثل زخم گل لاله، از سیاهی و داغی که بر دل دارد، نمیتواند از این حال خارج شود. همه در حال سوختن و گرفتار احساسی آتشین هستند.