گنجور

غزل شمارهٔ ۳۰۳

ای ره خوابیده را از نقش پایت بال‌ها
از خرامت عالم آسوده را زلزال‌ها
دل که از نقش تمنا در جوانی ساده بود
شد ز پیری عنکبوت رشته آمال‌ها
محو و اثبات جهان در عالم حیرت یکی است
فارغ است آیینه از آمد شد تمثال‌ها
نوش این محنت‌سرا را نیش‌ها در چاشنی است
پرده ادبار باشد سربه‌سر اقبال‌ها
آسمان می‌بالد از ناکامی ما خاکیان
می‌شوند از تشنگی سیراب این تبخال‌ها
دشمن مرگ سبک‌روحند دنیادوستان
در گران‌باری بود آسایش حمال‌ها
ریزش این تنگ‌چشمان تشنگی می‌آورد
وای بر کشتی که خواهد آب ازین غربال‌ها
بی‌گناهان در غضب حد گنهکاران خورند
می‌زنند از خشم، شیران بر زمین دنبال‌ها
گوشه امنی مگر صائب به فریادم رسد
خانه زنبور شد گوشم ز قیل و قال‌ها

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای ره خوابیده را از نقش پایت بال‌ها
از خرامت عالم آسوده را زلزال‌ها
هوش مصنوعی: ای کسی که خوابیده‌ای، از آثار گام‌های تو می‌توان حال و هوای آرام را دریافت کرد. بال‌های تو که به آرامی حرکت می‌کنند، باعث می‌شود که دنیا از هرگونه آشوب و تنشی بی‌نیاز باشد.
دل که از نقش تمنا در جوانی ساده بود
شد ز پیری عنکبوت رشته آمال‌ها
هوش مصنوعی: دل در جوانی با آرزوها و خواسته‌ها بسیار ساده و بی‌پیرایه بود، اما با گذشت زمان و پیری، به مانند تارهایی که عنکبوت می‌بافد، رشته‌های آرزوها و آمال در آن پیچیده و به هم گره خورده است.
محو و اثبات جهان در عالم حیرت یکی است
فارغ است آیینه از آمد شد تمثال‌ها
هوش مصنوعی: در دنیای شگفتی، وجود و عدم جهان در هم تنیده‌اند و هیچ تفاوتی بین آنها نیست. همچنان که آینه از تغییرات و جلوه‌ها بی‌خبر است و فقط تصویری از آنچه را که می‌بیند بازتاب می‌دهد.
نوش این محنت‌سرا را نیش‌ها در چاشنی است
پرده ادبار باشد سربه‌سر اقبال‌ها
هوش مصنوعی: زندگی در این دنیا با دردها و سختی‌ها همراه است و این چالش‌ها به نوعی طعم تلخی دارند. اما در پس این مشکلات، فرصت‌ها و خوشبختی‌هایی نیز وجود دارد که می‌توان به آن‌ها دست یافت. گاهی اوقات، شرایط نامساعد می‌تواند نشانگر تغییرات مثبت و خوشایند در آینده باشد.
آسمان می‌بالد از ناکامی ما خاکیان
می‌شوند از تشنگی سیراب این تبخال‌ها
هوش مصنوعی: آسمان از ناکامی‌های ما در دلش احساس بزرگ‌تری دارد و ما، که در خاک و زمین هستیم، از تشنگی و دردهایی که داریم سیراب می‌شویم.
دشمن مرگ سبک‌روحند دنیادوستان
در گران‌باری بود آسایش حمال‌ها
هوش مصنوعی: دشمنان مرگ، افرادی هستند که روحیه‌ای سبک و آزاد دارند. اما کسانی که وابسته به دنیا هستند، در سنگینی و سختی زندگی در فشار و تحمیل قرار دارند، مانند باربران که زحمت حمل بار را به دوش دارند.
ریزش این تنگ‌چشمان تشنگی می‌آورد
وای بر کشتی که خواهد آب ازین غربال‌ها
هوش مصنوعی: تنگ‌چشمان باعث می‌شوند که نیاز به آب بیشتر احساس شود و این وضعیت برای کشتی‌هایی که از این غربال‌ها عبور می‌کنند، مشکلاتی جدی به وجود می‌آورد.
بی‌گناهان در غضب حد گنهکاران خورند
می‌زنند از خشم، شیران بر زمین دنبال‌ها
هوش مصنوعی: بی‌گناهان در خشم، همانند مجرمین مجازات می‌شوند و نبرد خشم‌آلود شیران بر زمین به وقوع می‌پیوندد.
گوشه امنی مگر صائب به فریادم رسد
خانه زنبور شد گوشم ز قیل و قال‌ها
هوش مصنوعی: به دنبال یک مکان آرام و امن هستم که در آن بتوانم از سر و صدا و شلوغی دور باشم. صدای قیل و قال‌ها به قدری زیاد شده که احساس می‌کنم گوشم مانند خانه‌ای پر از زنبور است.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۳۰۳ به خوانش عندلیب