گنجور

غزل شمارهٔ ۳۰۲۱

به مقدار بصیرت خاطر آگاه می لرزد
که خورشید جهان افروز بیش از ماه می لرزد
به نسبت می شود سر رشته پیوندها محکم
که از بی مغزی خود کهربا بر کاه می لرزد
چه می آید زصبر و طاقت ما در خطر گاهی
که کوه قاف بر خود بیشتر از کاه می لرزد
اگرچه حجت ناطق زعیسی در بغل دارد
همان مریم به جان از تهمت ناگاه می لرزد
گرامی گوهران را می کند بی وزن، سنجیدن
که یوسف در ترازو بیشتر از چاه می لرزد
نفس در ره نسازد راست هر کس دوربین افتد
زفکر عاقبت دایم دل آگاه می لرزد
زخواب امن صائب فتنه بیدار می زاید
که دوراندیش در منزل فزون از راه می لرزد

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

به مقدار بصیرت خاطر آگاه می لرزد
که خورشید جهان افروز بیش از ماه می لرزد
هوش مصنوعی: توانایی درک و آگاهی انسان به اندازه بصیرت او متناسب با روشنایی و قدرتی است که دارد. در اینجا اشاره شده که خورشید، به عنوان نماد روشنایی و قدرت، بیشتر از ماه که نماد نور ضعیف‌تری است، به لرزه درمی‌آید. این نشان‌دهنده عمق تأثیرات و چالش‌هایی است که با روشنایی و آگاهی بیشتر همراه است.
به نسبت می شود سر رشته پیوندها محکم
که از بی مغزی خود کهربا بر کاه می لرزد
هوش مصنوعی: اگر رشته پیوندها به نسبت مستحکم باشد، این به دلیل بی‌مغزی خود انسان است که مانند کهربا بر روی کاه حرکت می‌کند و لرزش از خود نشان می‌دهد. در واقع، ضعف در اندیشه و روحیه انسان سبب بی‌ثباتی و ناپایداری در ارتباطات و پیوندها می‌شود.
چه می آید زصبر و طاقت ما در خطر گاهی
که کوه قاف بر خود بیشتر از کاه می لرزد
هوش مصنوعی: گاهی اوقات در شرایط سخت و خطرناک، صبر و تحمل ما به اندازه‌ای است که حتی کوه‌های بزرگ هم به لرزه درمی‌آیند، در حالی که تنها کمی وزن بر دوش دارند.
اگرچه حجت ناطق زعیسی در بغل دارد
همان مریم به جان از تهمت ناگاه می لرزد
هوش مصنوعی: هرچند که عیسی (ع) به عنوان حجت الهی در دامن مریم (س) قرار دارد، اما او هنوز هم از تهمت‌ها و اتهامات ناشی از جامعه می‌ترسد و احساس ناامنی می‌کند.
گرامی گوهران را می کند بی وزن، سنجیدن
که یوسف در ترازو بیشتر از چاه می لرزد
هوش مصنوعی: وقتی که ارزش واقعی چیزها را نمی‌بینیم، ممکن است در مقایسه‌ها دچار اشتباه شویم. مثلاً اگر بخواهیم یوسف را با چاه مقایسه کنیم، در حالی که یوسف ارزش بیشتری دارد، اما به نظر می‌رسد چاه وزن بیشتری دارد. این بیانگر این است که گاهی اوقات در سنجش ارزش‌ها به خاطر وجود ابزار نادرست دچار خطا می‌شویم.
نفس در ره نسازد راست هر کس دوربین افتد
زفکر عاقبت دایم دل آگاه می لرزد
هوش مصنوعی: انسان به تنهایی نمی‌تواند در مسیر زندگی به درستی پیش برود، اما کسی که به عاقبت امور فکر می‌کند و با بصیرت به مسائل نگاه می‌کند، همیشه دلش نگران و هشیار است.
زخواب امن صائب فتنه بیدار می زاید
که دوراندیش در منزل فزون از راه می لرزد
هوش مصنوعی: وقتی که در آرامش و امنیت به سر می‌بریم، ناگهان مشکلات و بحران‌ها بروز می‌کنند. کسی که دوراندیش و بافکر است، در خانه‌اش بیشتر از خطرات بیرونی نگران است و از آنچه ممکن است برایش پیش بیاید، می‌ترسد.