گنجور

غزل شمارهٔ ۳۰۰۲

محبت حسن را سرگرم در بیداد می سازد
دل چون موم را سنگین تر از فولاد می سازد
به صد امید دل دادم به دست او، ندانستم
که مصحف راز شوخی طفل کاغذ باد می سازد
به آب زندگی شوید غبار از خویش، تردستی
که دیوار یتیمی را چو خضرآباد می سازد
مشو ای دشمن جانها زحال کشتگان غافل
که گل از خنده روح بلبلان را شاد می سازد
نگردد مرغ زیرک از کمینگاه بلاغافل
به خواب از خود مرا غافل کجا صیاد می سازد؟
شعار حسن تمکین، شیوه عشق است بیتابی
ترا چون گل خموشی و مرا فریاد می سازد
پس از کشتن مرا بردار از خاک ای سبک جولان
که گرد دامن این ویرانه را آباد می سازد
نباشد چون بخیل از بخل خود بیش از کرم ممنون؟
که در هر رد سایل بنده ای آزاد می سازد

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

محبت حسن را سرگرم در بیداد می سازد
دل چون موم را سنگین تر از فولاد می سازد
هوش مصنوعی: عشق به حسن، دل را در سختی و رنج قرار می‌دهد و آن را مانند موم نرم و قابل تغییر می‌سازد، اما در عین حال این دل را از فولاد هم مقاوم‌تر می‌کند.
به صد امید دل دادم به دست او، ندانستم
که مصحف راز شوخی طفل کاغذ باد می سازد
هوش مصنوعی: امید زیادی به دل سپردم و به او اعتماد کردم، اما نمی‌دانستم که کتاب مقدس راز، مانند بازی‌های کودکانه، به سادگی به کاغذی بی‌ارزش تبدیل می‌شود.
به آب زندگی شوید غبار از خویش، تردستی
که دیوار یتیمی را چو خضرآباد می سازد
هوش مصنوعی: برای دریافت روح تازه و زندگی دوباره، از هر گونه غبار و کدورت فاصله بگیرید. مانند هنرمندی ماهر که دیواری پر از یادها و دردهای یتیمی را با زیبایی و نگاه خضرآب تبدیل به جایی سرشار از زندگی و امید می‌کند.
مشو ای دشمن جانها زحال کشتگان غافل
که گل از خنده روح بلبلان را شاد می سازد
هوش مصنوعی: ای دشمن جان‌ها، از حال کسانی که در آتش عشق سوزانده شده‌اند غافل مباش، زیرا خنده گل‌ها روح بلبل‌ها را خوشحال می‌کند.
نگردد مرغ زیرک از کمینگاه بلاغافل
به خواب از خود مرا غافل کجا صیاد می سازد؟
هوش مصنوعی: مرغ زیرک هرگز از کمین‌گاه خود فرار نمی‌کند و به خواب نمی‌رود، چون اگر غافل شود، خطر صید شدن وجود دارد. در این وضعیت، چگونه ممکن است صیاد به او دست یابد؟
شعار حسن تمکین، شیوه عشق است بیتابی
ترا چون گل خموشی و مرا فریاد می سازد
هوش مصنوعی: شعار زیبایی و عشق، این است که در برابر مشکلات تسلیم و نرمش داشته باشی. بی‌تابی تو شبیه به گل است که ساکت و آرام است، اما من را وادار به فریاد و ابراز احساسات می‌کند.
پس از کشتن مرا بردار از خاک ای سبک جولان
که گرد دامن این ویرانه را آباد می سازد
هوش مصنوعی: بعد از اینکه مرا کشتید، ای کسی که همیشه در حال حرکت هستی، مرا از خاک بردار؛ چون کسی که به راحتی می‌تواند این ویرانه را آباد کند، در حال حاضر در اینجا حضور دارد.
نباشد چون بخیل از بخل خود بیش از کرم ممنون؟
که در هر رد سایل بنده ای آزاد می سازد
هوش مصنوعی: آیا دلیل اینکه بخیل از بخل خود ممنون است این نیست که در هر بار که چیزی می‌دهد، بنده‌ای را از بند رهایی می‌بخشد؟