گنجور

غزل شمارهٔ ۲۹۸۴

غباری از بیابان جنون بالا نمی گیرد
که دل از سینه لیلی ره صحرا نمی گیرد
زمین سینه عاشق عجب خاصیتی دارد
که تا سرکش نباشد نخل، در وی پا نمی گیرد
رسانیده است جایی همت من بی نیازی را
که آتش را خس و خارم زاستغنا نمی گیرد
اگر پای حسابی روز محشر در میان باشد
سر خاری ازین گلزار پای ما نمی گیرد
غبار غم زمین و آسمان را تنگ اگر سازد
فضای گوشه دل را کسی از ما نمی گیرد
ندارد همچو ما غالب شریکی محنت عالم
کسی از پا نمی افتد که دست ما نمی گیرد
زبان گندمین تنخواه نان جو بود صائب
فلک روزی عبث از مردم دانا نمی گیرد

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

غباری از بیابان جنون بالا نمی گیرد
که دل از سینه لیلی ره صحرا نمی گیرد
هوش مصنوعی: هیچ غباری از بیابان دیوانگی بلند نمی‌شود که دل لیلی از سینه‌اش راهی به سوی بیابان نگیرد.
زمین سینه عاشق عجب خاصیتی دارد
که تا سرکش نباشد نخل، در وی پا نمی گیرد
هوش مصنوعی: زمین دل عاشق ویژگی عجیبی دارد که تا نخل در آن سرکش و سرپا نباشد، ریشه‌اش در آن مستقر نمی‌شود.
رسانیده است جایی همت من بی نیازی را
که آتش را خس و خارم زاستغنا نمی گیرد
هوش مصنوعی: همت و تلاش من به جایی رسیده که نیازی به هیچ چیز ندارم، حتی آتش نمی‌تواند از من چیزی بگیرد یا مرا متاثر کند.
اگر پای حسابی روز محشر در میان باشد
سر خاری ازین گلزار پای ما نمی گیرد
هوش مصنوعی: اگر روز قیامت برای حساب و کتابی در پیش باشد، هیچ چیز از زیبایی‌ها و لذت‌ها در این دنیا نمی‌تواند به ما آسیب بزند.
غبار غم زمین و آسمان را تنگ اگر سازد
فضای گوشه دل را کسی از ما نمی گیرد
هوش مصنوعی: اگر دل کسی در گوشه‌ای از ما تنگ شود و غبار غم بر زمین و آسمان بپاشد، هیچ‌کس از ما به هیچ‌کس نمی‌رسد و نمی‌گذارد.
ندارد همچو ما غالب شریکی محنت عالم
کسی از پا نمی افتد که دست ما نمی گیرد
هوش مصنوعی: هیچ کس در دنیا مانند ما همدردی نمی‌کند؛ کسی که در سختی‌ها به دیگران کمک نکند، هرگز از پا نمی‌افتد.
زبان گندمین تنخواه نان جو بود صائب
فلک روزی عبث از مردم دانا نمی گیرد
هوش مصنوعی: زبان ناپاک و بی‌فایده، همانند دارائی و ثروت زندگی است. اما آسمان (یا سرنوشت) هرگز بدون دلیل و بی‌مورد از مردم عاقل، روزی و روزی دستیابی نمی‌کند.