گنجور

غزل شمارهٔ ۲۹۸۲

اگرچه رنگ می‌گیرد ز مه هرجا بود سیبی
از آن سیب زنخدان ماه تابان رنگ می‌گیرد
از ان سنگ ملامت نیست کم در ملک رسوایی
که هر دیوانه‌ای آنجا عیار سنگ می‌گیرد
ز زندان پای بر مسند نهادن هست دلکش‌تر
فلک دانسته صائب بر عزیزان تنگ می‌گیرد
نه از خط زنگ آن رخساره گلرنگ می‌گیرد
که چون تیغ آبدار افتاد از خود رنگ می‌گیرد
نگیرد پیش راه همت مستانهٔ می را
گلوی شیشه را هرچند ساقی تنگ می‌گیرد
که حد دارد تواند شد طرف با حُسنِ بی‌باکی
که تیغ از قبضه خورشید زرین چنگ می‌گیرد
چه گل چیند کسی از نوبهار تنگ میدانی
که سامان نشاط از غنچه دلتنگ می‌گیرد
چه بگشاید مرا از صحبت گردون تردامن؟
که از آب گهر آیینه من زنگ می‌گیرد

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

اگرچه رنگ می‌گیرد ز مه هرجا بود سیبی
از آن سیب زنخدان ماه تابان رنگ می‌گیرد
هوش مصنوعی: هرچند که هر سیب در جایی که باشد، به رنگ مه در می‌آید، اما سیب زنخدان ماه تابان همیشه رنگ و جلوه خاص خود را دارد.
از ان سنگ ملامت نیست کم در ملک رسوایی
که هر دیوانه‌ای آنجا عیار سنگ می‌گیرد
هوش مصنوعی: در این مکان که آبرو ریزی و بدنامی وجود دارد، نباید از انتقاد و سرزنش ناراحت شد؛ زیرا هر کسی، حتی دیوانه‌ها، می‌توانند در این فضا به خود اعتبار بدهند.
ز زندان پای بر مسند نهادن هست دلکش‌تر
فلک دانسته صائب بر عزیزان تنگ می‌گیرد
هوش مصنوعی: برقرار کردن دلی شاد در زندگی، گاهی از تجربه‌های سخت و تلخ می‌آید. اما حقیقت این است که خوشبختی و ثروت واقعی برای افراد خاصی به دست می‌آید، حتی اگر با سختی‌ها و محدودیت‌های زیادی روبرو شوند.
نه از خط زنگ آن رخساره گلرنگ می‌گیرد
که چون تیغ آبدار افتاد از خود رنگ می‌گیرد
هوش مصنوعی: رخسار زیبای او رنگی از خط زنگ نمی‌گیرد، زیرا مانند تیغی تیز و درخشان است که از خود رنگی می‌ستاند.
نگیرد پیش راه همت مستانهٔ می را
گلوی شیشه را هرچند ساقی تنگ می‌گیرد
هوش مصنوعی: علاقه و تلاش واقعی انسان برای رسیدن به هدف، هیچ‌گونه محدودیتی را نمی‌پذیرد، حتی اگر موانع خارجی وجود داشته باشد. به هر حال، هرچند که شرایط ممکن است سخت باشد، فرد به حرکت خود ادامه می‌دهد.
که حد دارد تواند شد طرف با حُسنِ بی‌باکی
که تیغ از قبضه خورشید زرین چنگ می‌گیرد
هوش مصنوعی: در اینجا بیان شده است که زیبایی و شجاعت در کنار هم می‌توانند به حدی برسند که تأثیرگذار و مؤثر شوند؛ مانند اینکه شمشیری که از دست خورشید طلایی بیرون می‌آید، قدرت و دلاوری را به خوبی نمایش می‌دهد.
چه گل چیند کسی از نوبهار تنگ میدانی
که سامان نشاط از غنچه دلتنگ می‌گیرد
هوش مصنوعی: چه کسی می‌تواند از بهار خوشبو گل بچیند، وقتی که بی‌حالی و ناراحتی دل، باعث دلتنگی‌اش شده است؟
چه بگشاید مرا از صحبت گردون تردامن؟
که از آب گهر آیینه من زنگ می‌گیرد
هوش مصنوعی: چه چیزی می‌تواند مرا از صحبت با این دنیا رها کند؟ که از آب و گوهر، آینه‌ام زنگ می‌زند.