گنجور

غزل شمارهٔ ۲۹۷۳

دل عاشق چه لذت از بهشت جاودان گیرد؟
فروغ ماه می باید رگ خواب کتان گیرد
کدام آتش زبان کرد این دعا در حق من یارب
که دامن هر که را سوز،د مرا آتش به جان گیرد
ضعیفان خار و خاشا کند سیلاب حوادث را
که از شمع آتش اول در نهاد ریسمان گیرد
چه پروا دارد از برق اجل، کشت تهیدستان؟
چه دارد سرو در کف تاز دست او خزان گیرد؟
طلبکار ترا فردوس دامنگیر می گردد
اگر خار مغیلان دامن ریگ روان گیرد
کسی گل می تواند چید از افسانه بلبل
که حرز خامشی چون غنچه در زیر زبان گیرد
به یک پیمانه می، انداختی در آتش تهمت
عقیقی را که می بایست کوثر در دهان گیرد
مکش دست امید از دامن اشک پشیمانی
که یوسف می شود هر کس پی این کاروان گیرد
درین میدان کسی را می رسد لاف عنا نداری
که در وقت خرام او دل خود را عنان گیرد
به پیچ و تاب هر کس می تواند ساختن صائب
گهر را تنگ در آغوش خود چون ریسمان گیرد

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دل عاشق چه لذت از بهشت جاودان گیرد؟
فروغ ماه می باید رگ خواب کتان گیرد
هوش مصنوعی: دل عاشق از بهشت ابدی چه لذتی می‌برد؟ او برای آرامش و خوشی‌اش به نور ماه و زیبایی زندگی نیاز دارد.
کدام آتش زبان کرد این دعا در حق من یارب
که دامن هر که را سوز،د مرا آتش به جان گیرد
هوش مصنوعی: کدام آتش باعث شده که این دعا در حق من خوانده شود، ای خدا! که با سوزاندن دیگران، من را هم به آتش انداخته است.
ضعیفان خار و خاشا کند سیلاب حوادث را
که از شمع آتش اول در نهاد ریسمان گیرد
هوش مصنوعی: در برابر تنگناها و مشکلات زندگی، افرادی که قدرت و استحکام کمتری دارند، مانند علف‌ها و گیاهان ضعیف، تحت تأثیر ناگواری‌ها و مسائل قرار می‌گیرند. اما حتی در آغاز یک آسیب‌پذیری، ممکن است تأثیرات اولیه و کوچک، به مرور زمان تبدیل به چالش‌های بزرگ‌تری شوند که بر آنان تأثیرگذار خواهد بود.
چه پروا دارد از برق اجل، کشت تهیدستان؟
چه دارد سرو در کف تاز دست او خزان گیرد؟
هوش مصنوعی: می‌توان گفت که تهیدستان از مرگ نمی‌ترسند و به زندگی خود ادامه می‌دهند. همچنین در این دنیا، حتی در دست قدرت‌مندان نیز ممکن است طبیعت دچار تغییرات و رکود شود، مانند این که درخت سرسبز در پاییز با خشکی و نابودی مواجه می‌شود.
طلبکار ترا فردوس دامنگیر می گردد
اگر خار مغیلان دامن ریگ روان گیرد
هوش مصنوعی: اگر از کسی طلبی داشته باشی، دنیا و خوشی‌های آن به سوی تو جذب می‌شود، اما اگر به چیزهای کم‌اهمیت و بی‌ارزش دل ببندی، این دل‌بستگی می‌تواند تو را به دردسر بیندازد.
کسی گل می تواند چید از افسانه بلبل
که حرز خامشی چون غنچه در زیر زبان گیرد
هوش مصنوعی: کسی می‌تواند گل بچیند که در داستان بلبل پرورش یافته و سکوت را مثل غنچه‌ای در زیر زبانش نگه می‌دارد.
به یک پیمانه می، انداختی در آتش تهمت
عقیقی را که می بایست کوثر در دهان گیرد
هوش مصنوعی: با یک جام می، انگشت اتهام را به سوزاندن عقیقی آوردی که باید همانند کوثر در دهان بگیرد.
مکش دست امید از دامن اشک پشیمانی
که یوسف می شود هر کس پی این کاروان گیرد
هوش مصنوعی: از امید به دامن اشک‌های پشیمانی دست بردار، چون هر کسی که پی این کاروان برود، به یوسف می‌رسد.
درین میدان کسی را می رسد لاف عنا نداری
که در وقت خرام او دل خود را عنان گیرد
هوش مصنوعی: در این میدان، کسی جرأت نمی‌کند ادعا کند که در زمان حرکت او، دلش را کنترل می‌کند و به آرامش می‌رساند.
به پیچ و تاب هر کس می تواند ساختن صائب
گهر را تنگ در آغوش خود چون ریسمان گیرد
هوش مصنوعی: هر کسی می‌تواند به روش خود، زیبایی و ارزش را تحت کنترل بگیرد و آن را نزدیک به خود نگه‌دارد، همان‌طور که می‌توان یک ریسمان را به دور چیزی پیچید.