گنجور

غزل شمارهٔ ۲۹۲

خنده ها بر شمع دارد دیده گریان ما
مو نمی گنجد میان گریه و مژگان ما
صحبت ما میهمان را سیر می سازد ز جان
جز لب افسوس نبود لقمه ای بر خوان ما
خون ما روی زمین را شستشویی می دهد
در تنور خاک چون پنهان شود طوفان ما؟
خون غیرت در دل رحمت نمی آید به جوش
تا نگردد لاله زار از داغ می دامان ما
در سواد دیده ما عیب می گردد هنر
سنگ گوهر می شود در پله میزان ما
بازی عشرت مخور از خنده ما همچو برق
گریه ها در پرده دارد چهره خندان ما
ما چرا سر در سر اندیشه سامان کنیم؟
آن که سر داده است، آخر می دهد سامان ما
این جواب آن غزل صائب که ملا گفته است
از پی آن آفتاب است اشک چون باران ما

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

خنده ها بر شمع دارد دیده گریان ما
مو نمی گنجد میان گریه و مژگان ما
هوش مصنوعی: نگاه گریان ما در حالتی است که نمی‌تواند در میان اشک و مژگان ما جایی پیدا کند، در حالی که خنده‌های دیگران به شمع شباهت دارد.
صحبت ما میهمان را سیر می سازد ز جان
جز لب افسوس نبود لقمه ای بر خوان ما
هوش مصنوعی: ما با صحبت‌های خود میهمان را سیر می‌کنیم، اما از دل هیچ‌چیز جز حسرت باقی نمانده و در سفره‌ ما فقط یک لقمه وجود ندارد.
خون ما روی زمین را شستشویی می دهد
در تنور خاک چون پنهان شود طوفان ما؟
هوش مصنوعی: خون ما بر روی زمین اثر می‌گذارد و خاک را تحت تاثیر قرار می‌دهد. وقتی طوفان ما پنهان می‌شود، چه بر سر این اثر می‌آید؟
خون غیرت در دل رحمت نمی آید به جوش
تا نگردد لاله زار از داغ می دامان ما
هوش مصنوعی: خون غیرت در دل جای رحمت پیدا نمی‌کند، تا زمانی که داغ‌هایی که بر دل ماست، باعث نشود که لاله‌زارها به خاطر این دردها پر از گل‌های قرمز شوند.
در سواد دیده ما عیب می گردد هنر
سنگ گوهر می شود در پله میزان ما
هوش مصنوعی: در نگاه ما، زیبایی‌ها و هنرها ممکن است کوچک و بی‌ارزش به نظر برسند، در حالی که چیزهای بی‌ارزش و عیب‌ها بزرگ و مهم جلوه می‌کنند.
بازی عشرت مخور از خنده ما همچو برق
گریه ها در پرده دارد چهره خندان ما
هوش مصنوعی: در زندگی سرگرم شادی و خوشگذرانی نباش، زیرا پشت این لبخندها، درد و اندوهی نهفته است که مانند برق ناگهانی ظاهر می‌شود.
ما چرا سر در سر اندیشه سامان کنیم؟
آن که سر داده است، آخر می دهد سامان ما
هوش مصنوعی: چرا باید در افکار و اندیشه‌های خود به دنبال نظم و ترتیب باشیم؟ در نهایت، کسی که همه چیز را در دست دارد، خودش به ساماندهی ما خواهد پرداخت.
این جواب آن غزل صائب که ملا گفته است
از پی آن آفتاب است اشک چون باران ما
هوش مصنوعی: این پاسخ به شعر صائب است که ملا در پی آن گفته، اشک ما همچون باران است و نشانه‌ای از عشق و احساس ما به آفتاب حقیقت و زیبایی‌است.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۲۹۲ به خوانش پری ساتکنی عندلیب