غزل شمارهٔ ۲۷۲۸
مخزن گوهر صدف از ته گزینی می شود
کف سبک در بحر از بالانشینی می شود
هر پر کاهی بود در دیده اش بال هما
صاحب خرمن کسی کز خوشه چینی می شود
کوته اندیشان ز استقبال غم آسوده اند
دردهای نسیه، نقد از دوربینی می شود
در مقام خویش باشد چوبکاری را ثمر
چوب گل سوداییان را چوب چینی می شود
رشته مریم کمند سوزن عیسی نشد
روحهای آسمانی کی زمینی می شود؟
ساده لوحی می کند هموار بر خود هر چه هست
رشته جان پرگره از خرده بینی می شود
با دل نازک کند اندک ملالی کار سنگ
موی سهلی سرمه آواز چینی می شود
صاف با آفاق کن صائب دل خود را که صبح
مشرق خورشید از روشن جبینی می شود
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
مخزن گوهر صدف از ته گزینی می شود
کف سبک در بحر از بالانشینی می شود
هوش مصنوعی: صدف، به عنوان مخزنی از سنگهای قیمتی، به دلیل انتخاب خاص و دقیقش، گنجینهای قیمتی را در خود دارد. همچنین، وقتی کسی از ارتفاع به دریا مینگرد، میبیند که آب به آرامی و سبکی در حرکت است.
هر پر کاهی بود در دیده اش بال هما
صاحب خرمن کسی کز خوشه چینی می شود
هوش مصنوعی: هر چیزی که در چشمش وجود دارد، برایش ارزش و اهمیت پیدا میکند، مانند دانهای که در چنگال کسی است که مشغول برداشت محصول است.
کوته اندیشان ز استقبال غم آسوده اند
دردهای نسیه، نقد از دوربینی می شود
هوش مصنوعی: افراد کوتاهنظر از مواجهه با مشکلات و غمها بیخبرند، زیرا دردهای آینده را نادیده میگیرند و تنها به لذتهای آنی فکر میکنند. آنها مانند کسی هستند که از دور به مسائل نگاه میکنند و نمیتوانند واقعیتها را به درستی درک کنند.
در مقام خویش باشد چوبکاری را ثمر
چوب گل سوداییان را چوب چینی می شود
هوش مصنوعی: کسی که در کار خود و در جایگاهش با دقت و تلاش عمل کند، همواره از تلاشش نتیجهای مثبت میگیرد. اما اگر کسی فقط به ظاهر و دلخوشیهای زودگذر فکر کند، در نهایت به ثمر مناسبی نخواهد رسید و ممکن است به اشتباهات و سرخوردگیها دچار شود.
رشته مریم کمند سوزن عیسی نشد
روحهای آسمانی کی زمینی می شود؟
هوش مصنوعی: این بیت به نوعی بیانگر این است که کمالات و روحیات آسمانی و انسانی نمیتوانند به راحتی به یکدیگر تبدیل شوند. عشق و زیباییهایی که به مریم نسبت داده میشود، مانند کمند زیبایی، نمیتواند به سادگی و با تلاشی معمولی به دست آید. همچنین، روحهای آسمانی و معنوی نمیتوانند با ویژگیهای مادی و دنیایی ترکیب شوند و مفاهیم انسانی نمیتوانند به سادگی به جایی برسند که با ویژگیهای سماوی همخوانی داشته باشند. در واقع، اینجا به نقاط شکاف میان عوالم مختلف اشاره شده است.
ساده لوحی می کند هموار بر خود هر چه هست
رشته جان پرگره از خرده بینی می شود
هوش مصنوعی: بیخبری و سادهلوحی باعث میشود که انسان هر چیزی را ساده و بیدقت ببیند، در حالی که در واقع، زندگی و وجود او پر از جزئیات و پیچیدگیهای مهم است.
با دل نازک کند اندک ملالی کار سنگ
موی سهلی سرمه آواز چینی می شود
هوش مصنوعی: دل لطیف و حساس کسی به راحتی میتواند حتی یک نگرانی کوچک را تحمل کند و به سادگی میتواند به زیباییهای زندگی و هنر علاقهمند شود.
صاف با آفاق کن صائب دل خود را که صبح
مشرق خورشید از روشن جبینی می شود
هوش مصنوعی: دل خود را صاف و پاک کن و به زیباییهای جهان بنگر، چون صبح که فرا میرسد، نور خورشید از چهرهای روشن میتابد.

صائب