گنجور

غزل شمارهٔ ۲۶۸۷

گر به این دستور قد یار رعنا می‌شود
ناله بی‌تابی عاشق دوبالا می‌شود
عمر باقی در زوال عمر فانی بسته است
قطره چون واصل به دریا گشت دریا می‌شود
حسن آتش‌دست بی‌تاب است در ایجاد عشق
شمع چون روشن شود پروانه پیدا می‌شود
سرفرازی از زمین پاک باشد نخل را
دامن مریم پر و بال مسیحا می‌شود
می‌کشد عشق غیور از حسن سرکش انتقام
عاقبت یوسف گرفتار زلیخا می‌شود
شاهد از خارج نمی‌باید خیانت‌پیشه را
دزد از تغییر رنگ خویش رسوا می‌شود
سرکشی شد از خشن‌پوشی یکی صد نفس را
از خس و خاشاک، آتش بیش رعنا می‌شود
از سفر گردد دل از نور بصیرت بهره‌مند
در غریبی گوهر ناسفته بینا می‌شود
جاده با افتادگی صائب به منزل می‌رسد
گردباد از بی‌قراری خرج صحرا می‌شود

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گر به این دستور قد یار رعنا می‌شود
ناله بی‌تابی عاشق دوبالا می‌شود
هوش مصنوعی: اگر به این روش، قد یار زیبا کشیده‌تر می‌شود، ناله‌های عاشق دوباره جان می‌گیرد.
عمر باقی در زوال عمر فانی بسته است
قطره چون واصل به دریا گشت دریا می‌شود
هوش مصنوعی: زمانی که عمر دائم در حال زوال است و عمر موقتی به پایان می‌رسد، مانند این است که قطره‌ای که به دریا ملحق می‌شود، خود را در دریا گم می‌کند و تبدیل به دریا می‌شود.
حسن آتش‌دست بی‌تاب است در ایجاد عشق
شمع چون روشن شود پروانه پیدا می‌شود
هوش مصنوعی: زیبایی و جذابیت عشق همچون آتشی است که در دل می‌سوزد و باعث می‌شود که شمع وجود آدمی روشن شود. زمانی که این شمع روشن می‌شود، پروانه‌های عاشق به دور آن می‌چرخند و جذب محبت و زیبایی می‌شوند.
سرفرازی از زمین پاک باشد نخل را
دامن مریم پر و بال مسیحا می‌شود
هوش مصنوعی: نخل به خاطر زمین پاک و حاصل‌خیزش رشد و شکوفایی دارد، در حالی که دامن مریم و پر و بال مسیحا نیز نمادی از زیبایی و پاکی است که به محیطی پاک و باارزش احتیاج دارد. این جمله به تصویر کشیدن پیوند بین زمین، زندگی و معنویت است.
می‌کشد عشق غیور از حسن سرکش انتقام
عاقبت یوسف گرفتار زلیخا می‌شود
هوش مصنوعی: عشق بسیار حساس و تندخوی این زیبایی سرکش، در نهایت موجب انتقام می‌شود و عاقبت، مانند یوسف که در دام زلیخا گرفتار شد، کار به جایی خواهد رسید.
شاهد از خارج نمی‌باید خیانت‌پیشه را
دزد از تغییر رنگ خویش رسوا می‌شود
هوش مصنوعی: انسان‌های بدذات از درون خود را بدون نیاز به نشانه‌های بیرونی نشان می‌دهند؛ مانند دزدی که با تغییر رنگش شناخته می‌شود.
سرکشی شد از خشن‌پوشی یکی صد نفس را
از خس و خاشاک، آتش بیش رعنا می‌شود
هوش مصنوعی: سرکشی و طغیانی که از ظاهر خشن و زمخت برمی‌خیزد، باعث می‌شود که حتی یک صد نفس از چیزهای بی‌ارزش و ناچیز به آتش تبدیل شود و این آتش، زیبایی و لطافت خاصی پیدا می‌کند.
از سفر گردد دل از نور بصیرت بهره‌مند
در غریبی گوهر ناسفته بینا می‌شود
هوش مصنوعی: دل با بینش و بصیرتی که از سفر کسب کرده، در تنهایی و غریبی می‌تواند به بهری از گوهرهای ناشناخته و دانایی دست یابد.
جاده با افتادگی صائب به منزل می‌رسد
گردباد از بی‌قراری خرج صحرا می‌شود
هوش مصنوعی: صائب با humility و تواضع به مقصود خود می‌رسد، در حالی که طوفان و بی‌قراری فقط بخش زیادی از انرژی و وقت را تلف می‌کند.