گنجور

غزل شمارهٔ ۲۶۸۸

آن لب رنگین‌سخن بی‌خواست گویا می‌شود
غنچه چون افتاد بازیگوش خود وامی‌شود
حسن بالادست را مشاطه‌ای در کار نیست
چشم‌های شوخ بی‌تعلیم گویا می‌شود
کوهکن در بیستون چون تیشه سر بالا نکرد
کار چون شیرین فتد خودکار فرما می‌شود
نیست از ما راه چندان تا جهان اتحاد
شست چون گرد ره از خود سیل دریا می‌شود
روز بازار زر قلب است شب‌های سیاه
بیشتر دل‌های غافل خرج دنیا می‌شود
در جوانی حرص دنیا از دل خود دور کن
ورنه از قد دوتا این غم دو بالا می‌شود
مهر خاموشی نمی‌گردد حجاب راز عشق
بوی گل در زیر چندین پرده رسوا می‌شود
می‌کشد قامت به آن نسبت نوای بلبلان
شاخ گل در بوستان چندان که رعنا می‌شود
می‌تواند عشرت روی زمین در پرده کرد
هرکه را داغ از درون چون لاله پیدا می‌شود
برنمی‌دارد نظر صائب ز پشت پای خود
هرکه چون نرگس درین گلزار بینا می‌شود

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

آن لب رنگین‌سخن بی‌خواست گویا می‌شود
غنچه چون افتاد بازیگوش خود وامی‌شود
هوش مصنوعی: وقتی گلبرگ‌ها به آرامی باز می‌شوند و زیبایی‌های خود را نشان می‌دهند، گویا سخنانی رنگین و دلنشین بیان می‌کنند. این حالت نشان می‌دهد که گاهی اوقات زیبایی و شگفتی‌ها بدون اینکه کسی بخواهد، خود را آشکار می‌کنند.
حسن بالادست را مشاطه‌ای در کار نیست
چشم‌های شوخ بی‌تعلیم گویا می‌شود
هوش مصنوعی: زیبایی در بالای سر نیاز به آرایشگری ندارد، زیرا چشم‌های playful و جذاب بدون آموزش هم خود را نشان می‌دهند.
کوهکن در بیستون چون تیشه سر بالا نکرد
کار چون شیرین فتد خودکار فرما می‌شود
هوش مصنوعی: کوه‌نورد در بیستون وقتی تیشه را بالا می‌برد، کارش به مانند شیرین می‌شود و به راحتی انجام می‌گیرد.
نیست از ما راه چندان تا جهان اتحاد
شست چون گرد ره از خود سیل دریا می‌شود
هوش مصنوعی: ما فاصله زیادی تا رسیدن به اتحاد و همبستگی نداریم، مانند سیلاب دریا که وقتی راه خود را پیدا می‌کند، می‌تواند به طرز شگفت‌انگیزی به پیش برود.
روز بازار زر قلب است شب‌های سیاه
بیشتر دل‌های غافل خرج دنیا می‌شود
هوش مصنوعی: روزهایی که عشق و محبت بیشتری در دل‌ها وجود دارد، شب‌هایی که تاریکی و مشکلات بیشتر می‌شود، باعث می‌شود که بسیاری از افراد غافل از حقیقت، انرژی و احساسات‌شان را صرف امور دنیوی کنند.
در جوانی حرص دنیا از دل خود دور کن
ورنه از قد دوتا این غم دو بالا می‌شود
هوش مصنوعی: در اوج جوانی باید از تمایلات دنیوی دل بکنی؛ وگرنه، این نگرانی و غم، حتی از قد تو هم بیشتر می‌شود.
مهر خاموشی نمی‌گردد حجاب راز عشق
بوی گل در زیر چندین پرده رسوا می‌شود
هوش مصنوعی: عشق همیشه در دل آدمی نهفته است و هرگز نمی‌تواند پنهان بماند. حتی اگر تلاش کنیم که رازهای آن را مخفی نگه‌داریم، روزی خود را آشکار می‌کند، همچون بوی گل که از زیر چندین لایه پنهانی به بیرون می‌آید و همه را متوجه وجودش می‌سازد.
می‌کشد قامت به آن نسبت نوای بلبلان
شاخ گل در بوستان چندان که رعنا می‌شود
هوش مصنوعی: در باغ، بلبلان با آواز دلنشین خود، به قد و بالای زیبا و دلربای گل‌ها اشاره می‌کنند و این زیبایی باعث می‌شود که گل‌ها بیشتر شکوفا و خیره‌کننده شوند.
می‌تواند عشرت روی زمین در پرده کرد
هرکه را داغ از درون چون لاله پیدا می‌شود
هوش مصنوعی: هر کسی که درونش احساس درد و رنج دارد، نمی‌تواند خوشی و شادی را به شکل واقعی تجربه کند، حتی اگر به نظر برسد که ظاهرش شاداب و زیباست.
برنمی‌دارد نظر صائب ز پشت پای خود
هرکه چون نرگس درین گلزار بینا می‌شود
هوش مصنوعی: هر کسی که مانند نرگس در این باغ زیبا و دیدنی می‌شود، هیچ‌گاه نگاهش به عقب و به پشت پای خود نخواهد افتاد.