گنجور

غزل شمارهٔ ۲۶۷۹

حق طلب آسوده در دنیای باطل کی شود؟
سنگ راه سیل بی زنهار منزل کی شود؟
ذکر از جسم گرانجان می کند دل را خلاص
دانه غافل از بهاران در ته گل کی شود؟
می شود اشک سحرخیزان برومند از اثر
در زمین پاک، ضایع تخم قابل کی شود؟
شد یکی صد از طواف کعبه بی آرامیم
شوق مجنون ساکن از لیلی به محمل کی شود؟
پاکدامانی کلید قفلهای بسته است
ماه کنعان را در و دیوار حایل کی شود؟
حرف و صوت از دل نیارد ریشه غم را برون
زردی رخسار زر از سکته زایل کی شود؟
چون گره در موفتد واکردن او مشکل است
دل رها از قید آن مشکین سلاسل کی شود؟
سختی ره می شود سنگ فسان سیلاب را
از ملامت رهنورد شوق کاهل کی شود؟
باده نتوانست زنگار از دل مینا زدود
تلخی هجران به شهد وصل از دل کی شود؟
می شود از کاوش بسیار آب چشمه بیش
چشمه انعام خشک از جوش سایل کی شود؟
قسمت روشندل از هنگامه دنیاست غم
اشک و آه شمع صائب کم به محفل کی شود؟

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

حق طلب آسوده در دنیای باطل کی شود؟
سنگ راه سیل بی زنهار منزل کی شود؟
هوش مصنوعی: آیا کسی که در جستجوی حقیقت باشد، می‌تواند در دنیا پر از فریب و دروغ به آرامش برسد؟ آیا می‌توان به سنگی که در برابر جریان سیل قرار دارد، امیدوار بود که به سرمنزل مقصود برسد؟
ذکر از جسم گرانجان می کند دل را خلاص
دانه غافل از بهاران در ته گل کی شود؟
هوش مصنوعی: دل با یاد خدا از قید و بندهای سخت رهایی می‌یابد. غافل از خوشی‌های زندگی، مانند بذرهایی که در اعماق گل هستند و نمی‌دانند چه زمانی بهار می‌رسد.
می شود اشک سحرخیزان برومند از اثر
در زمین پاک، ضایع تخم قابل کی شود؟
هوش مصنوعی: آیا می‌تواند اشک‌های افرادی که در صبح زود بیدار می‌شوند، پس از تأثیر بر زمین پاک، موجب شکست و نابودی دانه‌های ارزشمند و قابل پرورشی شود؟
شد یکی صد از طواف کعبه بی آرامیم
شوق مجنون ساکن از لیلی به محمل کی شود؟
هوش مصنوعی: در این بیت، به احساس عمیق و شور و اشتیاقی که شخص به آنچه می‌خواهد، اشاره شده است. وقتی شخصی هزار بار دور کعبه می‌چرخد و هنوز آرامش ندارد، نشان‌دهنده‌ی این است که در جستجوی یک هدف بزرگتر یا عشق عمیق‌تری است. در اینجا، عشق مجنون به لیلی به عنوان نمادی از عشق و آرزوهای دست‌نیافتنی مطرح می‌شود. این بیان می‌کند که چگونه شور و شوق واقعی نمی‌تواند با وجود مکان‌های مقدس و نمادها برآورده شود، بلکه باید به عمق احساسات و کمالات درونی شخص پرداخته شود.
پاکدامانی کلید قفلهای بسته است
ماه کنعان را در و دیوار حایل کی شود؟
هوش مصنوعی: پاکدامنی، راهی است برای گشودن درهای بسته. وقتی در محیطی پر از موانع قرار می‌گیریم، آیا می‌توانیم با حفظ پاکدامنی به هدف خود برسیم؟
حرف و صوت از دل نیارد ریشه غم را برون
زردی رخسار زر از سکته زایل کی شود؟
هوش مصنوعی: کلمات و صداها نمی‌توانند غم را از دل بیرون ببرند، آیا زردی چهره مانند طلا می‌تواند از سکته برطرف شود؟
چون گره در موفتد واکردن او مشکل است
دل رها از قید آن مشکین سلاسل کی شود؟
هوش مصنوعی: وقتی گره‌ای در مو ایجاد شود، باز کردن آن خیلی سخت است. دل هم که در قید و بند مشکلات و وابستگی‌هاست، چگونه می‌تواند آزاد شود؟
سختی ره می شود سنگ فسان سیلاب را
از ملامت رهنورد شوق کاهل کی شود؟
هوش مصنوعی: سختی مسیر نمی‌تواند مانع شود که سیلاب جریان خود را ادامه دهد. آیا رهنوردی که با شوق در این راه حرکت می‌کند، می‌تواند به خاطر ملامت و انتقاد کسالت‌بار شود؟
باده نتوانست زنگار از دل مینا زدود
تلخی هجران به شهد وصل از دل کی شود؟
هوش مصنوعی: شراب نتوانست غم و کدورت را از دل مینا برطرف کند. تلخی جدایی با شیرینی وصال چگونه می‌تواند از دل خارج شود؟
می شود از کاوش بسیار آب چشمه بیش
چشمه انعام خشک از جوش سایل کی شود؟
هوش مصنوعی: با جستجوی زیاد، ممکن است که آب چشمه‌ای به پایان برسد و نیاز به بارش و تازه شدن دوباره آن باشد. در این صورت، وقتی که جریان آب متوقف شود، چه باید کرد؟
قسمت روشندل از هنگامه دنیاست غم
اشک و آه شمع صائب کم به محفل کی شود؟
هوش مصنوعی: خوشبختی واقعی در دنیا به دل‌های روشن و شاد تعلق دارد، و غم و اندوه مانند اشک و آهی است که همیشه در دل شمع وجود دارد. این احساسات در جمع و محفل به ندرت بروز می‌کنند.