گنجور

غزل شمارهٔ ۲۶۷۸

از حریصان تشنه چشمی حرص را افزون شود
خاک هیهات است سیر از طعمه قارون شود
حسن را مشاطه ای چون چشم پاک عشق نیست
سرو در آغوش طوق قمریان موزون شود
سینه چاک از نقش می گردد عقیق آبدار
خط مشکین کی حجاب آن لب میگون شود؟
می شود چون گل به اندک فرصتی پا در رکاب
روی هر کس از شراب بیغمی گلگون شود
می کند جوش بهاران آهوان را شیر مست
مستی آن چشم در دوران خط افزون شود
عشق اگر بی پرده سازد لذت آزار را
بر سر خار ملامت رهروان را خون شود
از کمال نو خطان ظاهرپرستان غافلند
خوبی خط پرده فهمیدن مضمون شود
می دهد از چشم لیلی یاد داغ لاله اش
هر که زین دامان صحرا بگذرد مجنون شود
تا توان حاجت روا گردید از درگاه عشق
از چه صائب آدمی از چون خودی ممنون شود؟

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

از حریصان تشنه چشمی حرص را افزون شود
خاک هیهات است سیر از طعمه قارون شود
هوش مصنوعی: افرادی که به شدت به دنبال ثروت و لذت هستند، هرچه بیشتر به خواسته‌هایشان بپردازند، تشنگی و حرص آن‌ها بیشتر می‌شود. هرگز ممکن نیست که کسی با طمع به ثروت زیاد راضی و سیر شود.
حسن را مشاطه ای چون چشم پاک عشق نیست
سرو در آغوش طوق قمریان موزون شود
هوش مصنوعی: عشق خالص و واقعی، زیبایی را به گونه‌ای می‌سازد که هیچ چیز دیگری نمی‌تواند به آن سطح از زیبایی و هماهنگی برسد. همچون سروی که در آغوش گل‌های خوشبو به زیبایی خود می‌افزاید.
سینه چاک از نقش می گردد عقیق آبدار
خط مشکین کی حجاب آن لب میگون شود؟
هوش مصنوعی: دل دردمند من از عشق تو به شدت پاره‌پاره شده و مانند عقیقی می‌درخشد. کی چنین لب‌های زیبا و محبوب، دیگر پرده حجب و حیا را کنار می‌زنند؟
می شود چون گل به اندک فرصتی پا در رکاب
روی هر کس از شراب بیغمی گلگون شود
هوش مصنوعی: در لحظه‌ای کوتاه مانند یک گل، می‌توان به راحتی در کنار هر فردی قرار گرفت و از شادابی و خوشحالی ناشی از بی‌خیالی لذت برد.
می کند جوش بهاران آهوان را شیر مست
مستی آن چشم در دوران خط افزون شود
هوش مصنوعی: بهار به قدری فراوان و شاداب است که آهوان در آن شاد و سرمست می‌چرخند و این خوشحالی به خاطر جذابیت و زیبایی آن چشم‌هاست که بر دل‌ها تأثیر می‌گذارد و زیبایی‌اش به طرز چشمگیری افزایش می‌یابد.
عشق اگر بی پرده سازد لذت آزار را
بر سر خار ملامت رهروان را خون شود
هوش مصنوعی: اگر عشق به طور آشکار و بدون حجاب خود را نشان دهد، لذت درد و رنج را به جان انسان می‌اندازد و اگر در مسیر عشق با دشواری‌ها روبرو شود، قلب رهروان را دچار درد و خونریزی می‌کند.
از کمال نو خطان ظاهرپرستان غافلند
خوبی خط پرده فهمیدن مضمون شود
هوش مصنوعی: افرادی که تنها به زیبایی ظاهری توجه می‌کنند، از عمق و معنا غافلند. در واقع، زیبایی خط و ظاهر می‌تواند باعث ایجاد پرده‌ای شود که مانع درک واقعی محتوا و مفهوم می‌گردد.
می دهد از چشم لیلی یاد داغ لاله اش
هر که زین دامان صحرا بگذرد مجنون شود
هوش مصنوعی: هر کسی که از کنار چشم‌های لیلی عبور کند، یاد و اثر زخم‌هایی که بر دل لاله آمده است را می‌بیند و به همین دلیل مجنون و دیوانه عشق می‌شود.
تا توان حاجت روا گردید از درگاه عشق
از چه صائب آدمی از چون خودی ممنون شود؟
هوش مصنوعی: تا زمانی که عشق به انسان کمک کند و آرزوهایش را برآورده کند، چرا انسان باید به خاطر وجود خود از خودِ واقعی‌اش سپاسگزار باشد؟