گنجور

غزل شمارهٔ ۲۶۷

با زمین گیری سپهر گرم رفتاریم ما
همچو مرکز پای بر جاییم و سیاریم ما
سنگ راه هیچ کس از خاکساری نیستیم
زیر پای رهنوردان راه همواریم ما
با هزاران چشم می جوییم عیب خویش را
چون رسد نوبت به عیب خلق، ستاریم ما
خودفروشی پیشه ما نیست چون بی مایگان
بی نیاز از ناز بی جای خریداریم ما
زیب مردان از خودآرایی نظر پوشیدن است
گه به بند جامه، گه در قید دستاریم ما
گر به پا، درد سر آن آستان کم می دهیم
از ره اخلاص دستی در دعا داریم ما
حرف بی جا از لب ما کم تراوش می کند
بی سؤال از گفتگو خامش چو کهساریم ما
نیست چون طاوس چشم ما به بال و پر ز پا
عیب خود را در نظر بیش از هنر داریم ما
کارفرمایی چو شیرین در جهان تلخ نیست
ورنه چون فرهاد دستی در هنر داریم ما
آنچه ما از دل سیاهی با جوانی کرده ایم
هر چه با ما می کند پیری سزاواریم ما
از صفای سینه ما گرچه داغ است آفتاب
در میان زنگیان آیینه تاریم ما
تلخکامان را به شیرینی دهن خوش می کنیم
در زمین شور بیش از پاک می باریم ما
تا رسیدن باده را با خم مدارا لازم است
ورنه از زندان جسم تیره بیزاریم ما
روی ما را سرخ خواهد کرد صائب روز حشر
آل تمغایی که از آل عبا داریم ما

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

با زمین گیری سپهر گرم رفتاریم ما
همچو مرکز پای بر جاییم و سیاریم ما
هوش مصنوعی: ما مانند مرکزی ثابت و پایداریم، در حالی که افلاک و دنیا به دور ما در حرکتند و تغییر می‌کنند.
سنگ راه هیچ کس از خاکساری نیستیم
زیر پای رهنوردان راه همواریم ما
هوش مصنوعی: ما مخلوقاتی هستیم که در زیر پای رهبران و پیشگامان قرار داریم و مثل سنگی در راه کسی نیستیم، بلکه باعث همواری و آسایش مسیر خواسته‌های آنان هستیم.
با هزاران چشم می جوییم عیب خویش را
چون رسد نوبت به عیب خلق، ستاریم ما
هوش مصنوعی: ما با هزاران نگاه عیب‌های خود را جستجو می‌کنیم، اما وقتی نوبت به عیب‌های مردم می‌رسد، آنها را می‌پوشانیم و سرپوش می‌گذاریم.
خودفروشی پیشه ما نیست چون بی مایگان
بی نیاز از ناز بی جای خریداریم ما
هوش مصنوعی: ما به خودفروشی مشغول نیستیم زیرا به دور از نیاز به توجه دیگران هستیم و برای افراد بی‌ارج و بی‌خاصیت، ارزشی نداریم.
زیب مردان از خودآرایی نظر پوشیدن است
گه به بند جامه، گه در قید دستاریم ما
هوش مصنوعی: زیبایی و جذابیت مردان به این است که خود را به نحوی خاص و دلپذیر آرایش کنند و گاهی با پوشیدن لباس‌های زیبا و گاهی با بستن دستار، خود را در نظر دیگران بپسندند.
گر به پا، درد سر آن آستان کم می دهیم
از ره اخلاص دستی در دعا داریم ما
هوش مصنوعی: اگر بخواهیم به درگاه آن بزرگوار بیاییم و دردسرهای ناشی از آن را تحمل کنیم، با نیت خالصانه از دل دعا می‌کنیم و دست به دعا برمی‌داریم.
حرف بی جا از لب ما کم تراوش می کند
بی سؤال از گفتگو خامش چو کهساریم ما
هوش مصنوعی: ما بدون سؤال و بدون تلاش، همانند کوه، سکوت اختیار کرده‌ایم و حرف‌های بی‌مورد از زبان ما جاری نمی‌شود.
نیست چون طاوس چشم ما به بال و پر ز پا
عیب خود را در نظر بیش از هنر داریم ما
هوش مصنوعی: چشم ما مانند طاووس نیست که با بال و پر خود خود را زیبا نشان دهد، ما عیب‌های خود را بیشتر از ویژگی‌های خوب‌مان در نظر می‌گیریم.
کارفرمایی چو شیرین در جهان تلخ نیست
ورنه چون فرهاد دستی در هنر داریم ما
هوش مصنوعی: در این دنیا، کارفرمایی به شیرینی پیدا نمی‌شود و اگر هم باشد، مثل فرهاد، ما هم در هنر و توانایی دستی داریم.
آنچه ما از دل سیاهی با جوانی کرده ایم
هر چه با ما می کند پیری سزاواریم ما
هوش مصنوعی: ما در جوانی کارهایی کرده‌ایم که نتیجه‌اش را در سال‌های پیری می‌بینیم و هر چیزی که برای ما پیش می‌آید، نتیجه آن اعمال است.
از صفای سینه ما گرچه داغ است آفتاب
در میان زنگیان آیینه تاریم ما
هوش مصنوعی: دل ما پاک و روشن است، هرچند که درونش درد و آتش وجود دارد. مانند آینه‌ای بسیار زنگ‌زده که نور خورشید را بازتاب نمی‌دهد.
تلخکامان را به شیرینی دهن خوش می کنیم
در زمین شور بیش از پاک می باریم ما
هوش مصنوعی: ما به افرادی که طعم تلخی را تجربه کرده‌اند، با حرف‌های شیرین و دلنشین روحیه می‌دهیم و در دنیای پر مشکل، تلاش می‌کنیم که بیشتر از چیزهای خوب و پاک در زندگی داشته باشیم.
تا رسیدن باده را با خم مدارا لازم است
ورنه از زندان جسم تیره بیزاریم ما
هوش مصنوعی: برای رسیدن به شادی و لذت زندگی، باید با آرامش و حوصله رفتار کرد، وگرنه از قید و بندهای جسمانی و محدودیت‌های آنها خسته و بی‌میل می‌شویم.
روی ما را سرخ خواهد کرد صائب روز حشر
آل تمغایی که از آل عبا داریم ما
هوش مصنوعی: در روز قیامت، کسانی که از نسل آل عبا هستند، ما را به خاطر اعمال نیک و پاکی‌مان شرمنده و سرخ‌رو خواهند کرد.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۲۶۷ به خوانش پری ساتکنی عندلیب

حاشیه ها

1395/11/28 21:01
میترا

در بیت 14 مصرع دوم ، آن تمنایی صحیح می باشد .

1396/02/27 05:04

از صفای سینه ی ما گر چه داغ است آفتاب : حسن تعلیل دارد ، دلیل غیر واقعی ادبی است

1398/09/21 10:12
لیلی پالیز

وزن بیت اول مصراع اولش چطور میشه؟رکن دومش؟