گنجور

غزل شمارهٔ ۲۶۶۴

هر دلی کز عشق گوهر آب شد، گوهر شود
هر که را سوزد درین دریا نفس، عنبر شود
گوشه گیری فیضها دارد درین وحشت سرا
قطره از دریا چو رو پنهان کند گوهر شود
ناقصان را شهپر دعوی است دنیای خسیس
چون شرر با خار آمیزد زبان آور شود
راستی دامان جمعیت به دست آوردن است
رشته چون هموار شد شیرازه گوهر شود
جلوه سرو لب کوثر کند مژگان او
دیده هر کس که از اشک ندامت تر شود
آتش سوزان بود نزدیکی سیمین بران
رشته در عقد گهر هر روز لاغرتر شود
دیده از وضع مکرر خون خود را می خورد
ورنه دل در هر تپیدن عالم دیگر شود
می شود بر کاملان اوضاع دنیا خوشگوار
تلخی از دریا نبیند قطره چون گوهر شود
در دل پرآتش خود جای صائب چون دهم؟
نازنینی را که گل در پیرهن اخگر شود

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

هر دلی کز عشق گوهر آب شد، گوهر شود
هر که را سوزد درین دریا نفس، عنبر شود
هوش مصنوعی: هر کسی که به خاطر عشق، دلش پاک و زلال شود، مانند مروارید خواهد بود. و هر کسی که در این دریای عشق دلی آتشین داشته باشد، به مانند عنبر ارزشمند و گرانبها خواهد شد.
گوشه گیری فیضها دارد درین وحشت سرا
قطره از دریا چو رو پنهان کند گوهر شود
هوش مصنوعی: در تنهایی و دوری از دنیا، انسان می‌تواند از نعمت‌ها و فیض‌های خاصی بهره‌مند شود. مانند یک قطره که اگر در دل دریا پنهان شود، تبدیل به گوهر باارزشی می‌گردد.
ناقصان را شهپر دعوی است دنیای خسیس
چون شرر با خار آمیزد زبان آور شود
هوش مصنوعی: افراد ناتوان و تُنُک، در تلاش برای نشان دادن خود، به دنیای کوچک و حقیر می‌چسبند، همان‌طور که آتش (شرر) با خار ترکیب می‌شود، در این میان ممکن است که کسی خود را سخنگوی بزرگ و مهم نشان دهد.
راستی دامان جمعیت به دست آوردن است
رشته چون هموار شد شیرازه گوهر شود
هوش مصنوعی: برای دستیابی به حقیقت و ارتباط با دیگران، باید به جمعیت و جامعه پیوست. زمانی که امور به درستی سامان‌دهی شود، ارزش و زیبایی به وجود می‌آید.
جلوه سرو لب کوثر کند مژگان او
دیده هر کس که از اشک ندامت تر شود
هوش مصنوعی: چشم‌های او با زیبایی و نازش مانند درخت سرو و لبش مانند آب کوثر، تأثیری عمیق بر هر کسی می‌گذارد که به خاطرندامت‌ها و گناه‌ها، اشک می‌ریزد و دلش را تر می‌کند.
آتش سوزان بود نزدیکی سیمین بران
رشته در عقد گهر هر روز لاغرتر شود
هوش مصنوعی: نزدیکی به سیمین مانند آتش سوزان است و هر روز که می‌گذرد، رشته‌ای که به گوهر وصل است ضعیف‌تر و لاغرتر می‌شود.
دیده از وضع مکرر خون خود را می خورد
ورنه دل در هر تپیدن عالم دیگر شود
هوش مصنوعی: چشم به وضعیت تکراری خود می‌نگرد و از آن غمگین است، وگرنه هر بار که دل می‌تپد، می‌تواند تجربه‌ای تازه و دنیایی متفاوت باشد.
می شود بر کاملان اوضاع دنیا خوشگوار
تلخی از دریا نبیند قطره چون گوهر شود
هوش مصنوعی: اگر انسان‌های کامل و بزرگ منش در دنیا زندگی کنند، حتی اگر مشکلات و سختی‌هایی هم وجود داشته باشد، آن‌ها مانند قطره‌ای از دریا هستند که به خاطر ارزش و ویژگی‌های گرانبهایشان، تلخی‌ها را نادیده می‌گیرند و به سوی زیبایی‌ها و لذایذ زندگی می‌گرایند.
در دل پرآتش خود جای صائب چون دهم؟
نازنینی را که گل در پیرهن اخگر شود
هوش مصنوعی: چگونه می‌توانم صائب را در دل پرآتش خود جای دهم؟ وقتی که نازنینم چون گلی در پیرهن آتش، زیبا و بی‌نظیر است.