غزل شمارهٔ ۲۶۵۷
هر که پیوندد به اهل دل، به جان بینا شود
هر چه رزق طوطی از شکر شود گویا شود
حسن بالادست را مشاطه ای چون عشق نیست
سرو از آغوش تنگ قمریان رعنا شود
حلقه بر در کوفتن چون مار دلرا می گزد
بسته بهتر آن دری کز سخت رویی وا شود
می فشاند آستین بی نیازی بر جهان
دست هر کس آشنا با دامن شبها شود
ازنظر بازی نمی گردند اهل دل ملول
سیر کی چشم حباب از دیدن دریا شود؟
لازم حسن است بیباکی به هر صورت که هست
بیستون بر نقش شیرین بستر خارا شود
چون رگ سنگ از کشاکش بازماند موجه اش
صبر من گر لنگر بیتابی دریا شود
دست خود صائب کسی کز چرک دنیا پاک شست
بر فلک همکاسه خورشید چون عیسی شود
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
هر که پیوندد به اهل دل، به جان بینا شود
هر چه رزق طوطی از شکر شود گویا شود
هوش مصنوعی: هر کسی که با افرادی که دلهای روشن و خاص دارند، ارتباط برقرار کند، به بینش و آگاهی بیشتری دست مییابد. همانطور که طوطی با خوردن شکر، زیبایی و طراوت را به نمایش میگذارد، انسان نیز میتواند از این ارتباط بهرهمند شود و حقیقتهایی را درک کند که در زندگیاش به وضوح نشان داده میشود.
حسن بالادست را مشاطه ای چون عشق نیست
سرو از آغوش تنگ قمریان رعنا شود
هوش مصنوعی: در این بیت گفته میشود که زیبایی و جذابیت هر فردی مانند حسن بالادست، تحت تأثیر عشق و محبت قرار ندارد. همچنین، زیبایی و آزادی یک سرو به مانند دوشیزهها نمیتواند در آغوش تنگ و محدود کسی خود را نشان دهد. به عبارت دیگر، عشق و رابطههای محدود نمیتوانند به طور کامل زیبایی را در خود ایجاد کنند.
حلقه بر در کوفتن چون مار دلرا می گزد
بسته بهتر آن دری کز سخت رویی وا شود
هوش مصنوعی: بهتر است به جای اینکه بیوقفه بر در بزنیم و خود را آزار دهیم، از درهایی که به سختی باز میشوند، دوری کنیم. همچون مار که با نیش خود آسیب میزند، بهتر است از مواجهه با موانع سخت خودداری کنیم.
می فشاند آستین بی نیازی بر جهان
دست هر کس آشنا با دامن شبها شود
هوش مصنوعی: آدمی که با شبها آشنا شود، به شکلی بینیاز به دیگران و دنیا، چیزی را در آستین خود دارد که میتواند به دیگران کمک کند.
ازنظر بازی نمی گردند اهل دل ملول
سیر کی چشم حباب از دیدن دریا شود؟
هوش مصنوعی: اهل دل هرگز از تماشا و تجربه خسته نمیشوند. آیا میتوان انتظار داشت که حباب با دیدن دریا، خسته یا ناراحت شود؟
لازم حسن است بیباکی به هر صورت که هست
بیستون بر نقش شیرین بستر خارا شود
هوش مصنوعی: برای انجام کارهای بزرگ و با جرأت، زیبایی و ظرافت لازم است؛ در هر حالتی، اگر تلاش کنیم، مسیر دشوار میتواند به جادهای زیبا و دلچسب تبدیل شود.
چون رگ سنگ از کشاکش بازماند موجه اش
صبر من گر لنگر بیتابی دریا شود
هوش مصنوعی: وقتی که رگ سنگ از تحمل و فشار خسته شود، صبر من نیز اگر دریا آرام شود، میتواند احساس بیقراری کند.
دست خود صائب کسی کز چرک دنیا پاک شست
بر فلک همکاسه خورشید چون عیسی شود
هوش مصنوعی: دست کسی که از آلودگیهای دنیا خود را پاک کرده است، مانند دست عیسی بر روی فلک، با خورشید همنوا و یکسان خواهد بود.

صائب