گنجور

غزل شمارهٔ ۲۶۵۵

در سخن گفتن خطای جاهلان پیدا شود
تیر کج چون از کمان بیرون رود رسوا شود
چون صدف هرکس که دندان بر سر دندان نهد
سینه اش بی گفتگو گنجینه دریا شود
اهل دل را صحبت بی نسبتان مهر لب است
غنچه هیهات است در دامان گلچین وا شود
سخت جانی سد راه اتحاد سالک است
در صدف آب گهر چون واصل دریا شود؟
دست و پای باغبان بوسیدن از دون همتی است
سعی کن تا بی کلید این در به رویت وا شود
ناخن غیرت کن ناسور داغ لاله را
در گلستانی که داغ من چمن پیرا شود
گر به خاطر بگذراند چشم خونبار مرا
کاسه گرداب پر خون در کف دریا شود
مهر خاموشی چه سازد با دل پر شور من؟
حلقه گرداب چون مهر لب دریا شود؟
از لب شیرین او هر جا که حرفی بگذرد
در شکر طوطی چو مغز پسته ناپیدا شود
گوهری دارم که گر از جیب بیرون آورم
از فروغش پله میزان ید بیضا شود
پرده پندار سد راه وحدت گشته است
چون حباب از خود کند قالب تهی، دریا شود
نسبت خفاش با عیسی، چو عیسی با خداست
می شود عیسی خدا، خفاش اگر عیسی شود
دست رد بر سینه دریا گذارد چون صدف
هر که صائب آشنای عالم بالا شود

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

در سخن گفتن خطای جاهلان پیدا شود
تیر کج چون از کمان بیرون رود رسوا شود
هوش مصنوعی: در صحبت کردن، اشتباهات نادانان به وضوح نمایان می‌شود. مانند تیر کجی که از کمان خارج شود و باعث رسوایی شود.
چون صدف هرکس که دندان بر سر دندان نهد
سینه اش بی گفتگو گنجینه دریا شود
هوش مصنوعی: هر کسی که با فکر و تلاش به مسائل عمیق و دشوار می‌پردازد، در دلش دریایی از دانش و ثروت نهفته خواهد داشت.
اهل دل را صحبت بی نسبتان مهر لب است
غنچه هیهات است در دامان گلچین وا شود
هوش مصنوعی: افراد با دل و احساس، گاهی در کنار کسانی که اصالت و درستی در گفتار و عمل ندارند، به گفتگو می‌پردازند، اما دست‌یابی به زیبایی و شکوفایی واقعی، همچون غنچه‌ای است که تنها در آغوش گل‌های خوش‌رنگ و معطر می‌تواند شکوفا شود.
سخت جانی سد راه اتحاد سالک است
در صدف آب گهر چون واصل دریا شود؟
هوش مصنوعی: اهل معنویت و سلوک باید بر سختی‌ها و موانع فائق آیند؛ مانند اینکه اگر دانه‌ای در صدف و در دریا به تاراج نرود، نمی‌تواند گوهر شود. اگر سالک به سختی‌ها غلبه کند، به دریا که همان حقیقت و اتحاد است، خواهد رسید.
دست و پای باغبان بوسیدن از دون همتی است
سعی کن تا بی کلید این در به رویت وا شود
هوش مصنوعی: بوسیدن دست و پای باغبان نشان از کمبود اراده و همت است. تلاش کن تا بدون نیاز به کلید، این در به روی تو باز شود.
ناخن غیرت کن ناسور داغ لاله را
در گلستانی که داغ من چمن پیرا شود
هوش مصنوعی: ناخن غیرت خود را به کار بگیرید و زخم داغ لاله را در باغ گلستان به یاد بیاورید، که این زخم می‌تواند چمن را زیبا و مرتب کند.
گر به خاطر بگذراند چشم خونبار مرا
کاسه گرداب پر خون در کف دریا شود
هوش مصنوعی: اگر در دل خود نگاه کنی و از غم و اندوه من بگذری، چشمانم که پر از اشک است، می‌تواند به مانند کاسه‌ای از گرداب خونین در دل دریا به نظر برسد.
مهر خاموشی چه سازد با دل پر شور من؟
حلقه گرداب چون مهر لب دریا شود؟
هوش مصنوعی: محبت و سکوت چگونه می‌توانند با دل پرشور من کنار بیایند؟ مانند حلقه‌ای که در گرداب می‌چرخد، زمانی که لب دریا به آرامش می‌رسد؟
از لب شیرین او هر جا که حرفی بگذرد
در شکر طوطی چو مغز پسته ناپیدا شود
هوش مصنوعی: هر جا که سخنی از لب شیرین او به میان آید، مانند مغز پسته که در شکر طوطی پنهان است، گویا در دل آن صحبت‌ها، جذابیت و شیرینی خاصی نهفته است که به راحتی قابل مشاهده نیست.
گوهری دارم که گر از جیب بیرون آورم
از فروغش پله میزان ید بیضا شود
هوش مصنوعی: من گوهری دارم که اگر آن را بیرون بیاورم، نورش به حدی زیاد است که می‌تواند اندازه‌ی بزرگ‌ترین معجزات را نشان دهد.
پرده پندار سد راه وحدت گشته است
چون حباب از خود کند قالب تهی، دریا شود
هوش مصنوعی: تصورات و ذهنیت‌های ما باعث می‌شوند که به همدیگر نزدیک نشویم. اگر این تصورات را کنار بگذاریم، مانند حبابی هستیم که با ترکیدن، به دریا ملحق می‌شویم و از یکدیگر جدا نخواهیم بود.
نسبت خفاش با عیسی، چو عیسی با خداست
می شود عیسی خدا، خفاش اگر عیسی شود
هوش مصنوعی: ارتباط خفاش با عیسی، همانند ارتباط عیسی با خداوند است. اگر خفاش بتواند جایی در مقام عیسی قرار بگیرد، آنگاه عیسی نیز همانند خدا خواهد شد.
دست رد بر سینه دریا گذارد چون صدف
هر که صائب آشنای عالم بالا شود
هوش مصنوعی: هر کسی که با دنیای بالاتر آشنا شود، مانند صدفی است که بر سینه دریا دست می‌گذارد و نشان می‌دهد که او به عمق و معنای رفیع عالم پی برده است.

حاشیه ها

1399/03/29 18:05
العبد

با سلام
لطفاً بیت آخر اصلاح شود.