گنجور

غزل شمارهٔ ۲۶۵۳

دستگاه شور من از دامن هامون فزود
چشم آهو پرده‌ها بر وحشت مجنون فزود
می‌نماید گوهر شب‌تاب در شب خویش را
از خط شبگون فروغ آن لب میگون فزود
از دوصد قانون نگردد کشف بر حکمت‌شناس
آنچه از یک خشت خم بر علم افلاطون فزود
گاه باشد خرمنی از دانه‌ای فاسد شود
بخل خاک خشک مغز از صحبت قارون فزود
زود عالمگیر گردد چون دو مصرع شد بلند
فتنه صبح قیامت زان قد موزون فزود
از فریب نعل وارون فلک غافل شدند
حرص روزی‌خوارگان زین کاسه وارون فزود
جای حیرت نیست، خرمن‌ها تمام از دانه‌ای است
تخم مهر ما اگر زان خال گندمگون فزود
بود راز آن دهن پوشیده صائب، از چه روی
خط ظالم پرده دیگر بر آن مضمون فزود

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دستگاه شور من از دامن هامون فزود
چشم آهو پرده‌ها بر وحشت مجنون فزود
هوش مصنوعی: دستگاه نغمه‌ام از دامن هامون، یعنی از سرزمین زیبای هیرمند، به وجد آمده و زیبایی آن مانند چشم آهو، حالت و فضا را پر از شگفتی و هیجان کرده است. این احساس و زیبایی، مانند پرده‌ای، بر دل و روح مجنون تاثیر گذاشته و او را در عمق جنون و عشق غرق کرده است.
می‌نماید گوهر شب‌تاب در شب خویش را
از خط شبگون فروغ آن لب میگون فزود
هوش مصنوعی: گویی که زیبایی و درخشش شب در دل شب، بواسطه نور لب‌های زیبا و با رنگ میگون، بیشتر و بیشتر می‌شود.
از دوصد قانون نگردد کشف بر حکمت‌شناس
آنچه از یک خشت خم بر علم افلاطون فزود
هوش مصنوعی: بسیاری از قوانین نمی‌توانند به درک عمیق یک حکیم کمک کنند، در حالی که حتی یک نکته کوچک می‌تواند به غنای دانشی بزرگ، مانند علم افلاطون، افزوده شود.
گاه باشد خرمنی از دانه‌ای فاسد شود
بخل خاک خشک مغز از صحبت قارون فزود
هوش مصنوعی: گاهی ممکن است که یک خوشه‌ای از دانه‌های نیکو به سبب دانه‌ای فاسد نابود شود. درختانی که در خاکی خشک رشد می‌کنند، بیشتر تحت تأثیر صحبت افراد مغرور و دلسردکننده قرار می‌گیرند.
زود عالمگیر گردد چون دو مصرع شد بلند
فتنه صبح قیامت زان قد موزون فزود
هوش مصنوعی: فتنه روز قیامت به سرعت گسترش می‌یابد، همان‌طور که وقتی دو مصراع بلند می‌شود، توجه را جلب می‌کند و از آن قد زیبا و موزون، شدت می‌گیرد.
از فریب نعل وارون فلک غافل شدند
حرص روزی‌خوارگان زین کاسه وارون فزود
هوش مصنوعی: از نیرنگ و تزویر آسمان غافل شدند و طمع‌ورزان برای روزی بیشتر از این کاسه‌ی وارونه، بیش از پیش افزوده گشتند.
جای حیرت نیست، خرمن‌ها تمام از دانه‌ای است
تخم مهر ما اگر زان خال گندمگون فزود
هوش مصنوعی: جای تعجب نیست که همه چیز حاصل از یک دانه است. اگر محبت و عشق ما از آن لکه گندمی رنگ بیشتر شود، همه این خرمن‌ها به دست آمده‌اند.
بود راز آن دهن پوشیده صائب، از چه روی
خط ظالم پرده دیگر بر آن مضمون فزود
هوش مصنوعی: راز آنچه که صائب در دل دارد، به صورت پنهان باقی مانده است. حالا این سوال مطرح است که چرا آن خط ظالم دوباره بر موضوعی دیگر پرده پوشی کرده است؟