صائبغزل شمارهٔ ۲۶۲۷
آبروی کعبه گر از چشمه زمزم بود
کعبه دل را صفا از دیده پرنم بود
از خودآرا، دست بر دنیا فشاندن مشکل است
در ته سنگ است هر دستی که با خاتم بود
می کند عالم به چشم سوزن عیسی سیاه
تار و پود این جهان گر رشته مریم بود
هر که نتواند زدوش خلق باری برگرفت
از گرانجانی حیاتش بار بر عالم بود
صبح، وصل مهر تابان از دم جان بخش یافت
می شود روشن چراغش هر که صاحب دم بود
غنچه خسبان بیخبر از راز عالم نیستند
کاسه زانوی اهل فکر، جام جم بود
آن که اول شعر گفت آدم صفی الله بود
طبع موزون حجت فرزندی آدم بود
هر که صائب نفس سرکش را نسازد زیردست
در حقیقت کمتر از زال است اگر رستم بود
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
آبروی کعبه گر از چشمه زمزم بود
کعبه دل را صفا از دیده پرنم بود
هوش مصنوعی: اگر آبرو و اعتبار کعبه به خاطر چشمه زمزم است، زیبایی و صفای دل انسان از اشکهای چشمان او ناشی میشود.
از خودآرا، دست بر دنیا فشاندن مشکل است
در ته سنگ است هر دستی که با خاتم بود
هوش مصنوعی: سخت است که از خودت برای دنیا چیزی به دست آوری، چون هر دستی که با انگشتر زینت یافته، در زیر سنگ و سختیها قرار دارد.
می کند عالم به چشم سوزن عیسی سیاه
تار و پود این جهان گر رشته مریم بود
هوش مصنوعی: عالم به مانند یک سوزن کوچک، قادر است به شکلی عمیق و دقیق تار و پود این جهان را مشاهده کند، و اگر مریم (مادر عیسی) در این میان وجود داشت، همه چیز به زیبایی و لطافت بیشتری درمیآمد.
هر که نتواند زدوش خلق باری برگرفت
از گرانجانی حیاتش بار بر عالم بود
هوش مصنوعی: هر کس نتواند از دوش مردم باری بردارد، در واقع از بار سنگین حیاتش نجات نیافته و خودش هم برای جهان بار اضافی است.
صبح، وصل مهر تابان از دم جان بخش یافت
می شود روشن چراغش هر که صاحب دم بود
هوش مصنوعی: صبح، هنگامی که خورشید درخشان به ارادت رخ مینماید، روشنایی وجودش به کسانی میرسد که دارای روحی زنده و آمادهاند.
غنچه خسبان بیخبر از راز عالم نیستند
کاسه زانوی اهل فکر، جام جم بود
هوش مصنوعی: غنچههای خوابیده از حقایق و اسرار جهان آگاه نیستند. فکر و اندیشهی عمیق، مانند جام جم، نشاندهندهی بصیرت و دانش است.
آن که اول شعر گفت آدم صفی الله بود
طبع موزون حجت فرزندی آدم بود
هوش مصنوعی: آغاز شعر از آن آدم نیکو بوده است و او از سوی خداوند به طبعی موزون و دلنشین برگزیده شده است.
هر که صائب نفس سرکش را نسازد زیردست
در حقیقت کمتر از زال است اگر رستم بود
هوش مصنوعی: هر کسی که نتواند نفس سرکش خود را کنترل کند و آن را تحت تسلط درآورد، در واقع از زال هم که یک شخصیت بزرگ و محترم در ادبیات ماست، کمتر است، حتی اگر او مانند رستم، قهرمان بزرگ باشد.