گنجور

غزل شمارهٔ ۲۶۰۳

کی به کوشش عاقلان را نشأه سودا دهند؟
عشق تشریفی بود کز عالم بالا دهند
عارفان چون دل به آن یکتای بی همتا دهند
هر دو عالم را طلاق اول به پشت پا دهند
دست در دامان همت زن که گوهر می شود
قطره آبی اگر از عالم بالا دهند
هر که چون پیکان زبان او بود با دل یکی
راست کیشان چون خدنگش بر سر خود جا دهند
آتش دوزخ زننگ ما نهان در سنگ شد
نامه ما را مگر فردا به دست ما دهند
پایه عزت بلندی گیرد از افتادگی
از قلم چون حرفی افتد در کنارش جا دهند
مستی غفلت عنان صائب زدست ما ربود
چون عنان اختیار ما به دست ما دهند؟

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

کی به کوشش عاقلان را نشأه سودا دهند؟
عشق تشریفی بود کز عالم بالا دهند
هوش مصنوعی: آیا کسی پیدا می‌شود که بتواند از تلاش عاقلانه به حالت جنون و عشق دست یابد؟ عشق جایگاهی ارجمند است که از عالم بالا به افراد داده می‌شود.
عارفان چون دل به آن یکتای بی همتا دهند
هر دو عالم را طلاق اول به پشت پا دهند
هوش مصنوعی: عارفان وقتی دلشان را به یکتای بی‌همتا می‌سپارند، تمام زیبایی‌های این دنیا و آخرت را پشت سر می‌گذارند و از آنها دل می‌کَنند.
دست در دامان همت زن که گوهر می شود
قطره آبی اگر از عالم بالا دهند
هوش مصنوعی: اگر به تلاش و همت خود دل بدهی، حتی یک قطره آب هم می‌تواند به گوهری ارزشمند تبدیل شود، اگر که از عالم بالا به تو ارزانی شود.
هر که چون پیکان زبان او بود با دل یکی
راست کیشان چون خدنگش بر سر خود جا دهند
هوش مصنوعی: هر کسی که زبانش مانند پیکانی تند و صریح باشد و دلش هم با گفته‌هایش یکی باشد، همانند تیرکی خواهد بود که بر هدفش به خوبی نشانه می‌گیرد و در دل دیگران جای خود را پیدا می‌کند.
آتش دوزخ زننگ ما نهان در سنگ شد
نامه ما را مگر فردا به دست ما دهند
هوش مصنوعی: عذاب و سختی‌های دوزخ به خاطر گناهان ما به صورت پنهانی در دل سنگ‌ها قرار گرفته است و نامه‌ای که حاوی اعمال ماست، ممکن است فردا به ما سپرده شود.
پایه عزت بلندی گیرد از افتادگی
از قلم چون حرفی افتد در کنارش جا دهند
هوش مصنوعی: عزت و احترام واقعی از فروتنی و افتادگی به دست می‌آید. مانند یک حرفی که اگر در کنار یک واژه دیگر قرار بگیرد، جا می‌گیرد و نشان دهنده‌ی این است که هر چیزی با modesty و احترام به خود و دیگران، ارزش بیشتری پیدا می‌کند.
مستی غفلت عنان صائب زدست ما ربود
چون عنان اختیار ما به دست ما دهند؟
هوش مصنوعی: مستی و غفلت، کنترل ما را به دست گرفته و از ما دور کرده است. پس وقتی که کنترل و اختیار زندگی‌مان را به دست خودمان بدهند، چه باید کرد؟