غزل شمارهٔ ۲۵۹۹
سالکان خودنما قطع بیابان می کنند
و اصلان چون آسمان در خویش جولان می کنند
گوشه عزلت گلستان است بر ارباب فقر
شیر مردان در قفس عیش نیستان می کنند
سنگ طفلان است باغ دلگشا دیوانه را
پسته ما را به زخم سنگ خندان می کنند
طاق ابرویی که من دیدم ازین سنگین دلان
قبله را در گوشه گیری طاق نسیان می کنند
قسمت ما سینه چاک و دل صدپاره است
از همان گلبن که مردم گل به دامان می کنند
جلوه رنگین ندارد عاقبت، هشیار باش
شهپر طاوس را آخر مگس ران می کنند
گر چنین صائب به شور آیند ارباب سخن
شور محشر را حصاری در نمکدان می کنند
غزل شمارهٔ ۲۵۹۸: نیستم غمگین که خالی چون کدویم می کنندغزل شمارهٔ ۲۶۰۰: رهنوردانی که چون خورشید تنها می روند
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
سالکان خودنما قطع بیابان می کنند
و اصلان چون آسمان در خویش جولان می کنند
هوش مصنوعی: راهیان خودراست، با نمایشهای ظاهری، در بیابانها حرکت میکنند، اما اصلان مانند آسمان، در وجود خود آزادانه و با جلال و شکوه میچرخند.
گوشه عزلت گلستان است بر ارباب فقر
شیر مردان در قفس عیش نیستان می کنند
هوش مصنوعی: در گوشهای از تنهایی، زیباییهای زندگی به چشم میآید، ولی کسانی که در فقر و تنگدستی هستند، همچنان از لذتهای زندگی بیبهرهاند و در قفسی از محدودیتها گرفتارند.
سنگ طفلان است باغ دلگشا دیوانه را
پسته ما را به زخم سنگ خندان می کنند
هوش مصنوعی: باغ دلگشا مانند سنگی است که بچهها به آن نزدند؛ ولی برای دیوانه، پستهای است که ما را با زخم سنگ، شاد و خندان میکند.
طاق ابرویی که من دیدم ازین سنگین دلان
قبله را در گوشه گیری طاق نسیان می کنند
هوش مصنوعی: ابروهای زیبا و قوسی صورت کسی که من دیدم، باعث میشود که دلهای سنگین و بیطاقت، در گوشهای از فراموشی خود را پنهان کنند و به سمت او برگردند.
قسمت ما سینه چاک و دل صدپاره است
از همان گلبن که مردم گل به دامان می کنند
هوش مصنوعی: سرنوشت ما این است که بر دلهای شکسته و سینهای آشوبزده زندگی کنیم، و این حال و روز از همان دلی است که مردم گلهای زیبا را به دامان خود میآویزند.
جلوه رنگین ندارد عاقبت، هشیار باش
شهپر طاوس را آخر مگس ران می کنند
هوش مصنوعی: نتیجه نهایی زیبایی و ظاهری فریبنده ماندگار نیست؛ بنابراین باید هوشیار باشی، زیرا حتی زیباترین و باهوشترین موجودات هم ممکن است به سرنوشت ناخوشایندی دچار شوند.
گر چنین صائب به شور آیند ارباب سخن
شور محشر را حصاری در نمکدان می کنند
هوش مصنوعی: اگر شاعران بزرگ به شور و هیجان بیفتند، مانند روز قیامت، آنگاه به گونهای رفتار میکنند که گویی همه آن آشفتگی و هیجان را در یک ظرف نمک نگه میدارند.

صائب