گنجور

غزل شمارهٔ ۲۵۹۳

کی به هر چشمی نظربازان تماشایش کنند؟
هم مگر نور اقتباس از روی زیبایش کنند
حلقه چشمی چو دور آسمان باید وسیع
تا تماشای جمال عالم آرایش کنند
با خیال از وصل قانع شو که آن حسن لطیف
می شود پوشیده تر چندان که پیدایش کنند
چون الف در مد بسم الله پنهان می شود
گر برابر سرو را با قد رعنایش کنند
در گرانی عقل اگر پهلو زند با کوه قاف
چون سپند این آتشین رویان سبکپایش کنند
هر که چون شبنم زند بر ساغر گل پشت دست
هم قدح با آفتاب عالم آرایش کنند
دیده صاحب بصیرت می برد در هر نظر
از تماشا، لذت کوری که بینایش کنند
نقطه ای کز خامه صائب چکد، صاحبدلان
در نظرها مردمک، در دل سویدایش کنند

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

کی به هر چشمی نظربازان تماشایش کنند؟
هم مگر نور اقتباس از روی زیبایش کنند
هوش مصنوعی: چه کسی می‌تواند با چشم خود زیبایی او را تماشا کند؟ آیا تنها نوری که از چهره‌ی زیبا برمی‌خیزد، می‌تواند توجه را جلب کند؟
حلقه چشمی چو دور آسمان باید وسیع
تا تماشای جمال عالم آرایش کنند
هوش مصنوعی: چشم باید مانند دور آسمان بزرگ و وسیع باشد تا بتوان زیبایی‌های جهان را به خوبی مشاهده کرد.
با خیال از وصل قانع شو که آن حسن لطیف
می شود پوشیده تر چندان که پیدایش کنند
هوش مصنوعی: با اندیشه به وصال دلخوش باش، زیرا آن زیبایی دلربا هرچه بیشتر پوشیده می‌شود و دسترسی به آن دشوارتر می‌شود.
چون الف در مد بسم الله پنهان می شود
گر برابر سرو را با قد رعنایش کنند
هوش مصنوعی: زمانی که حرف "الف" در کلمه "بسم الله" به شکل کشیده و مد در می‌آید، به گونه‌ای مخفی می‌شود. اگر بخواهند قد کشیده و زیبای سرو را با زیبایی خاص و خاصش مقایسه کنند.
در گرانی عقل اگر پهلو زند با کوه قاف
چون سپند این آتشین رویان سبکپایش کنند
هوش مصنوعی: اگر عقل در شرایط سخت و دشوار قرار گیرد، می‌تواند مانند کوه قاف، که نماد عظمت و استواری است، به زیبایی و سبکبالی، آتشین و پرشور، در کنار هم قرار گیرد.
هر که چون شبنم زند بر ساغر گل پشت دست
هم قدح با آفتاب عالم آرایش کنند
هوش مصنوعی: هر کسی که مانند شبنم بر روی گل بنشیند و زیبایی خود را به نمایش بگذارد، می‌تواند با قدرت و زیبایی خورشید به سادگی درخشان شود.
دیده صاحب بصیرت می برد در هر نظر
از تماشا، لذت کوری که بینایش کنند
هوش مصنوعی: چشم کسی که بینش عمیق دارد، در هر نگاه از تماشا لذت می‌برد و مانند کسی که نادیدنی‌ها را می‌بیند، از زیبایی‌ها استفاده می‌کند.
نقطه ای کز خامه صائب چکد، صاحبدلان
در نظرها مردمک، در دل سویدایش کنند
هوش مصنوعی: نقطه‌ای که از قلم صائب می‌چکد، باعث می‌شود صاحبدلان در دل خود به آن توجه کنند و به آن عشق ورزند.