صائبغزل شمارهٔ ۲۵۸۷
هر کجا باشند رنگین فطرتان در گلشنند
خوش خیالان با پری در زیر یک پیراهنند
از ملک پهلو تهی سازند از خود رفتگان
خودپرستان روز و شب محشور با اهریمنند
ناقصان از تندخویی در گذار برق و باد
کاملان از چرب نرمی در حصار آهنند
ظلمت آبادی است از ناشسته رخساران زمین
آتشین رویان درین ظلمت چراغ روشنند
تا سر بی مغز خود را بوالفضولان جهان
بر خط تسلیم نگذارند، در جان کندنند
گوشه گیرانی که از دنیا نظر پوشیده اند
می خلد در پای هر کس نوک خاری سوزنند
عاقبت جانهای روشن محفل آرا می شوند
گر دو روزی چون چراغ از جسم زیردامنند
عاجزان را دستگیری کن که موران ضعیف
حفظ خرمن را زنقش پا دعای جوشنند
خانه بر دوشان که دارند از توکل پشتبان
هر دو عالم گر شود زیر و زبر در مأمنند
پیش مردانی که ناموس قناعت می کشند
کمترند از زن گروهی کز طمع آبستنند
نیل چشم زخم افتاده است لازم حسن را
زین سبب دیوانگان صائب مقیم گلخنند
غزل شمارهٔ ۲۵۸۶: گوشه گیران در سخاوت بی نظیر عالمندغزل شمارهٔ ۲۵۸۸: خام دستانی که پشت پا به دنیا می‌زنند
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
هر کجا باشند رنگین فطرتان در گلشنند
خوش خیالان با پری در زیر یک پیراهنند
هوش مصنوعی: هر جا که افراد با استعداد و خلاق باشند، محیطی زیبا و دلنشین ایجاد می‌شود. خوش خیالان، همچون پری‌ها، در کنار هم زندگی می‌کنند و در یک دنیای مشترک گرد هم آمده‌اند.
از ملک پهلو تهی سازند از خود رفتگان
خودپرستان روز و شب محشور با اهریمنند
هوش مصنوعی: مردم خودخواه و خودپرست، با غفلت از واقعیت‌های اطرافشان، روز و شب در ارتباط با نیروهای شیطانی و منفی قرار دارند و سرزمین خود را به ویرانی می‌کشند.
ناقصان از تندخویی در گذار برق و باد
کاملان از چرب نرمی در حصار آهنند
هوش مصنوعی: برخی از افراد که نقص‌هایی دارند، باید از خشم و تندی خود دوری کنند. در عوض، کسانی که کامل و بی‌نقص هستند، با نرمی و ملایمت عمل می‌کنند و می‌توانند در شرایط سخت نیز استوار بمانند.
ظلمت آبادی است از ناشسته رخساران زمین
آتشین رویان درین ظلمت چراغ روشنند
هوش مصنوعی: در اینجا به تصویری از تاریکی و ظلمت اشاره شده که زمین به خاطر چهره‌های ناپاک و ناپاکی دچار سرنوشت بدی شده است. در میان این تاریکی، افرادی با ویژگی‌های خاص و روشنایی دل، مانند چراغی می‌درخشند و به زندگی جان می‌بخشند. این افراد به رغم شرایط سخت، امید و روشنایی را به وجود می‌آورند.
تا سر بی مغز خود را بوالفضولان جهان
بر خط تسلیم نگذارند، در جان کندنند
هوش مصنوعی: براساس برداشت از این بیت، گفته شده که انسان باید مراقب باشد تا با بی‌خود کردن و بی‌مغز بودن خود، به حرف‌های بی‌پایه و اساس افراد بی‌منطق تسلیم نشود و از این طریق جان و زندگی خود را به خطر نیندازد.
گوشه گیرانی که از دنیا نظر پوشیده اند
می خلد در پای هر کس نوک خاری سوزنند
هوش مصنوعی: افرادی که از دنیای بیرون دوری کرده و خود را پنهان کرده‌اند، در زندگی دیگران مانند خاری مویین و آزاردهنده هستند.
عاقبت جانهای روشن محفل آرا می شوند
گر دو روزی چون چراغ از جسم زیردامنند
هوش مصنوعی: در نهایت، انسان‌های خوشفکر و باخلاق که به محفل‌های شاد و پرروش می‌افزایند، سرانجام به سرنوشت نیک خود دست می‌یابند. حتی اگر در دو روزی مانند چراغی از جسم خود سست و ضعیف باشند، باز هم به روشنایی و خوشی خواهند رسید.
عاجزان را دستگیری کن که موران ضعیف
حفظ خرمن را زنقش پا دعای جوشنند
هوش مصنوعی: به نیازمندان کمک کن، زیرا مانند مورچه‌های ناتوان که برای حفظ کشت و زرع خود تلاش می‌کنند، دعای آنها به سوی آسمان بلند می‌شود.
خانه بر دوشان که دارند از توکل پشتبان
هر دو عالم گر شود زیر و زبر در مأمنند
هوش مصنوعی: خانه‌ای که بر دوش کسانی است که به خدا توکل دارند، در حمایت هر دو دنیا قرار می‌گیرد. حتی اگر این خانه به هم بریزد، آنها در پناه امنی خواهند بود.
پیش مردانی که ناموس قناعت می کشند
کمترند از زن گروهی کز طمع آبستنند
هوش مصنوعی: در برابر مردانی که به ویژگی قناعت و رضایت بسندگی دارند، تعدادشان کمتر است نسبت به زنانی که در انتظار به دست آوردن چیزهایی هستند و از طمع پر شده‌اند.
نیل چشم زخم افتاده است لازم حسن را
زین سبب دیوانگان صائب مقیم گلخنند
هوش مصنوعی: چشم زخم به حسن نیل افتاده و از این رو، دیوانگان در گلخن ساکن هستند.
حاشیه ها
1397/06/29 00:08
فرشید برزگر
اگر هنوز عزیزی این صفحه را دنبال می‌کند، توجه داشته باشد که مصرع اول از بیت چهارم، ایراد وزنی دارد.
به گمان بنده واژه‌ی "است"، باید حذف شود تا وزن مصرع اصلاح شود. لطفا اگر دوستانی به دیوان چاپی صائب دست‌رسی دارند این مورد را بررسی و نتیجه را درج بفرمایند. متشکرم.
1397/06/29 07:08
الف رسته
اگر تقطیع بکنید خواهید دید که اشکال وزنی ندارد
ظلمت آبا/دیست از نا/شسته رخسار/ان زمین
فاعلاتن/ فاعلاتن / فاعلاتن/ فاعلن