گنجور

غزل شمارهٔ ۲۵۷۵

سایه تا بر گلستان آن قامت رعنا فکند
شاخ گل را رعشه از کف ساغر صهبا فکند
آنچنان کز خط کشیدن صفحه باطل می شود
جلوه او یک خیابان سرو را از پافکند
چون سپند آید سویدا در دل عاشق به رقص
پرده تا از روی خود آن آتشین سیما فکند
با وجود مغز، لایق نیست پیچیدن به پوست
حق پرستی هر دو عالم را زچشم مافکند
شد ره خوابیده هم پرواز با موج سراب
تا غزال وحشی من سایه بر صحرافکند
هر که پشت پا نزد بر خواب در راه طلب
کی به منزل می تواند پا به روی پافکند
من به آهی کوه غم از پیش دل برداشتم
رخنه ها فرهاد اگر از تیشه در خار افکند
سوزنی صائب بود در عالم تجرید بار
در میاه راه بار خود ازان عیسی فکند

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

سایه تا بر گلستان آن قامت رعنا فکند
شاخ گل را رعشه از کف ساغر صهبا فکند
هوش مصنوعی: وقتی سایه‌ی آن اندام ظریف بر گلستان می‌افتد، گل‌ها به قدری تحت تأثیر زیبایی او قرار می‌گیرند که از ساقه‌هایشان لرزشی حس می‌شود.
آنچنان کز خط کشیدن صفحه باطل می شود
جلوه او یک خیابان سرو را از پافکند
هوش مصنوعی: آنقدر زیبایی او قوی و دل‌فریب است که با یک حرکت می‌تواند زیبایی یک خیابان پر از درختان سرو را تحت‌الشعاع قرار دهد و از بین ببرد.
چون سپند آید سویدا در دل عاشق به رقص
پرده تا از روی خود آن آتشین سیما فکند
هوش مصنوعی: وقتی که بر افروختگی و عشق در دل عاشق بیفتد، مانند جرقه‌ای می‌رقصد که از چهره‌اش شعله‌های عشق بیرون بیافتد.
با وجود مغز، لایق نیست پیچیدن به پوست
حق پرستی هر دو عالم را زچشم مافکند
هوش مصنوعی: انسانی که دارای عقل و درک است، شایسته نیست که به ظاهرسازی و ریاکاری در دین و حق پرستی روی آورد، چرا که این کار فقط او را از حقیقت دور می‌کند و به حاشیه می‌کشد.
شد ره خوابیده هم پرواز با موج سراب
تا غزال وحشی من سایه بر صحرافکند
هوش مصنوعی: در اینجا تصویری زیبا از طبیعت و دنیای خیالی ارائه شده است. پرنده‌ای که در آسمان همراه با موج‌های درخشان حرکت می‌کند، در حالیکه غزالی وحشی در زیر سایه‌ای در میان صحرا آرام گرفته است. این تصویر نشان‌دهنده‌ی حرکتی آزاد و طبیعی در کنار آرامش و سکوتی عمیق است.
هر که پشت پا نزد بر خواب در راه طلب
کی به منزل می تواند پا به روی پافکند
هوش مصنوعی: هر کسی که بر آرزوهایش پشت پا بزند و خواب را رها کند، چگونه می‌تواند در مسیر طلب به منزل و مقصد برسد؟
من به آهی کوه غم از پیش دل برداشتم
رخنه ها فرهاد اگر از تیشه در خار افکند
هوش مصنوعی: من با یک نفس عمیق، بار سنگین غم را از دلم برمی‌دارم، حتی اگر فرهاد هم در سختی و مشکلات، با تیشه‌اش بر دل خار بکوبد.
سوزنی صائب بود در عالم تجرید بار
در میاه راه بار خود ازان عیسی فکند
هوش مصنوعی: در دنیای عرفان و معنویت، صائب مانند سوزنی است که در عمق روح و جان خود به طور کامل رها و آزاد شده است. او همچون عیسی، به مسیری معنوی می‌رود و بار سنگین خود را از دوش برمی‌دارد تا بتواند به سوی حقیقت و روشنایی حرکت کند.

حاشیه ها

1394/06/03 10:09

مصرع دوم بیت مماقبل آخر را اصلاح فرمایید:
رخنه ها فرهاد اگر از تیشه در خارا فکند
الف خارا با فاصله نوشته شده و فکند را افکند و خارا را خار کرده است