غزل شمارهٔ ۲۲۵۹
شود چو غنچه سخن پیشه، شیشه شیشه شراب است
چو دل تنک شد از اندیشه، شیشه شیشه شراب است
ز کاوش جگر فکر، دست باز نداری
که هر شراری ازین تیشه، شیشه شیشه شراب است
عیار چشم غزالان شیر مست چه باشد
که چشم شیر درین بیشه، شیشه شیشه شراب است
نظر دریغ مدار از نظاره دل پر خون
که هر حبابی ازین شیشه، شیشه شیشه شراب است
اگر ز عقل ترا در سرست نخوت مستی
مرا جنون به رگ و ریشه، شیشه شیشه شراب است
به سنگ عربده بشکن طلسم هستی خود را
که در شکستن این شیشه، شیشه شیشه شراب است
مرا که رطل گران است ز خم سنگ ملامت
عتاب چرخ جفا پیشه، شیشه شیشه شراب است
جواب آن غزل میرزا سعید حکیم است
که عشق در دل غم پیشه، شیشه شیشه شراب است
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلاتن (مجتث مثمن مخبون)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
شود چو غنچه سخن پیشه، شیشه شیشه شراب است
چو دل تنک شد از اندیشه، شیشه شیشه شراب است
هوش مصنوعی: زمانی که فردی مانند غنچه تازهگشوده صحبت میکند، گویی شیشهای از شراب در دست دارد. اما وقتی دلش از افکار سنگین و نگرانیها پر میشود، باز هم آن شیشه شراب را در دست دارد.
ز کاوش جگر فکر، دست باز نداری
که هر شراری ازین تیشه، شیشه شیشه شراب است
هوش مصنوعی: از بررسی عمیق و فکر و ذهن خود نمیتوانی به نتیجهای دست یابی، زیرا هر شعلهای که از این تلاش و کوشش برمیخیزد، مانند تیشهای است که شیشههای شراب را میشکند.
عیار چشم غزالان شیر مست چه باشد
که چشم شیر درین بیشه، شیشه شیشه شراب است
هوش مصنوعی: قدرت و زیبایی چشمهای غزالان در حالت مستی، چه ارزشی دارد وقتی که چشمان شیر در این جنگل، مانند شراب در بطری زیبا و شفاف است؟
نظر دریغ مدار از نظاره دل پر خون
که هر حبابی ازین شیشه، شیشه شیشه شراب است
هوش مصنوعی: نگاهت را از تماشای دل پر از غم دریغ نکن، زیرا هر حبابی که در این جام وجود دارد، نشاندهندهٔ زیبایی و لذت است.
اگر ز عقل ترا در سرست نخوت مستی
مرا جنون به رگ و ریشه، شیشه شیشه شراب است
هوش مصنوعی: اگر تو در سر خود خیال و لجبازی داری، من به خاطر عشق و شوق، دیوانهوار به سرم زدهام و مانند شراب در رگهایم جاری است.
به سنگ عربده بشکن طلسم هستی خود را
که در شکستن این شیشه، شیشه شیشه شراب است
هوش مصنوعی: با جرات و قدرت، محدودیتها و مانعهای زندگی را زیر پا بگذار و به آزادی و خوشحالی واقعی دست پیدا کن، چرا که در این عمل، پیروزی و لذت نهفته است.
مرا که رطل گران است ز خم سنگ ملامت
عتاب چرخ جفا پیشه، شیشه شیشه شراب است
هوش مصنوعی: من که بار سنگین غم و رنج را بر دوش دارم، در برابر چرخ زمانه که به عتاب و سرزنش میپردازد، شراب را به صورت تکههای شیشه میبینم.
جواب آن غزل میرزا سعید حکیم است
که عشق در دل غم پیشه، شیشه شیشه شراب است
هوش مصنوعی: عشق در دل زخمها و غمها جا دارد و به مانند شیشههای شراب، گاه زیبا و گاه شکننده است.

صائب