گنجور

غزل شمارهٔ ۲۰۲۸

این آهوی رمیده ز مردم، نگاه کیست؟
این فتنه پیشخدمت چشم سیاه کیست؟
با شمع آفتاب چه می جوید آسمان؟
شب تا به روز، دیده اجم به راه کیست؟
در آتش است نعل مه نو ز آفتاب
تا نعل آفتاب در آتش ز ماه کیست؟
بیش است از پیاله خورشید، این شراب
مستانه جلوه های فلک از نگاه کیست؟
تخم امید، روی زمین را گرفته است
تا روی گرم برق، نصیب گیاه کیست؟
شور قیامت از دل مرغان بلند شد
تا شاخ گل، نمونه طرف کلاه کیست؟
گردون به گرد دیده ما می کند طواف
تا این سیاه خانه، شبستان ماه کیست؟
خود را نکرد جمع فلک با هزار چشم
خرمن به باد داده برق نگاه کیست؟
ای کوه طور، گردن دعوی مکن بلند
آخر دل شکسته ما جلوه گاه کیست؟
معمور شد ز لطف تو هر ملک دل که بود
صائب خراب کرده چشم سیاه کیست؟

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

این آهوی رمیده ز مردم، نگاه کیست؟
این فتنه پیشخدمت چشم سیاه کیست؟
هوش مصنوعی: این آهوی فراری که از انسان‌ها دور شده، نگاه چه کسی را می‌طلبد؟ و این فریب و زیبایی که از چشم سیاه نشأت گرفته، متعلق به کیست؟
با شمع آفتاب چه می جوید آسمان؟
شب تا به روز، دیده اجم به راه کیست؟
هوش مصنوعی: آسمان چه نیازی به شمع آفتاب دارد؟ از شب تا روز، چشم اجم به دنبال چه کسی است؟
در آتش است نعل مه نو ز آفتاب
تا نعل آفتاب در آتش ز ماه کیست؟
هوش مصنوعی: در آتش، نعل ماه در حال گرم شدن از تابش خورشید است و از این رو، آیا نعل خورشید نیز به خاطر ماه در آتش قرار دارد؟
بیش است از پیاله خورشید، این شراب
مستانه جلوه های فلک از نگاه کیست؟
هوش مصنوعی: این جمله به زیبایی و شگفتی‌های طبیعت و آسمان اشاره دارد. به نوعی از یک نوشیدنی خاص حرف می‌زند که از نظر کیفی و جذابیت، فراتر از یک پیاله مُشابه است. همچنین پرسش‌هایی درباره منبع این زیبایی و خالق آن را مطرح می‌کند. به طور کلی، به حیرت از جمال و عظمت هستی و اینکه چگونه چنین جلوه‌هایی به چشم می‌آیند، می‌پردازد.
تخم امید، روی زمین را گرفته است
تا روی گرم برق، نصیب گیاه کیست؟
هوش مصنوعی: امید در دل زمین جوانه زده و در حال رشد است، اما هنوز مشخص نیست که این گرمای آفتاب به کدام گیاه می‌رسد و کمک می‌کند تا رشد کند.
شور قیامت از دل مرغان بلند شد
تا شاخ گل، نمونه طرف کلاه کیست؟
هوش مصنوعی: در روز قیامت، صدای بلندی از قلب پرندگان به گوش می‌رسد که به سمت گل‌ها می‌رسد. این صدا نشان‌دهنده‌ی حیرت و پرسشی است درباره اینکه چه کسی باید کلاهش را به نمایش بگذارد.
گردون به گرد دیده ما می کند طواف
تا این سیاه خانه، شبستان ماه کیست؟
هوش مصنوعی: آسمان به دور چشم ما می‌چرخد و تماشا می‌کند که این خانه تاریک، محل استراحت کدام ماه است؟
خود را نکرد جمع فلک با هزار چشم
خرمن به باد داده برق نگاه کیست؟
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که انسان‌ها وقتی به زیبایی و جذابیت‌های جهانی می‌نگرند، خود را در مقایسه با فلک و آسمان می‌بینند که با هزاران چشم به او نگاه می‌کنند. اما در واقع، این زیبایی‌ها و جذابیت‌ها می‌توانند موقتی و زودگذر باشند، مثل خرمن گندمی که به باد می‌رود. نگاه «برق‌آسا» به زیبایی‌ها می‌تواند انسان را از واقعیت دور کند و او را فریب دهد.
ای کوه طور، گردن دعوی مکن بلند
آخر دل شکسته ما جلوه گاه کیست؟
هوش مصنوعی: ای کوه طور، به خود نبال و ادعای بزرگی نکن، در نهایت دل‌های شکسته و گنهکار ما کجا می‌توانند نمایان شوند؟
معمور شد ز لطف تو هر ملک دل که بود
صائب خراب کرده چشم سیاه کیست؟
هوش مصنوعی: به لطف تو، هر دل که آباد بود، ویران شد. این ویرانی به خاطر زیبایی چشم سیاه کیست؟