گنجور

غزل شمارهٔ ۲۰۲۶

ای بوالفضول شکوه ز جور زمانه چیست؟
ای اسب خام، سرکشی از تازیانه چیست؟
چون هر چه می رسد به تو از کرده های توست
جرم فلک کدام و گناه زمانه چیست؟
در گلشنی که خرمن گل می رود به باد
دلبستگی به خار و خس آشیانه چیست؟
ای خضر، غیر داغ عزیزان و دوستان
حاصل ترا ز زندگی جاودانه چیست؟
خاک مراد نیست به جز آستان عشق
رفتن به طوف کعبه ازین آستانه چیست؟
چون در میان کنار گرفتن میسرست
از حسرت کنار، غم بیکرانه چیست؟
بس نیست رطل خواب گران، مستی ترا؟
دیگر می صبوح و شراب شبانه چیست؟
دام است ریشه دانه این پر فریب را
از خرمن سپهر تمنای دانه چیست؟
پهلو به خاک تیره نهادی و از غرور
نشناختی چو تیر هوایی نشانه چیست
چشم تو فارغ است ز عرض نیاز ما
در خواب ناز رفته چه داند فسانه چیست؟
صائب مجو کدورت خاطر ز عارفان
غیر از صفای وقت در آیینه خانه چیست؟

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای بوالفضول شکوه ز جور زمانه چیست؟
ای اسب خام، سرکشی از تازیانه چیست؟
هوش مصنوعی: ای کسی که همیشه در حال ایراد گرفتن هستی، چرا از ظلم و بی‌عدالتی‌های زمانه شکایت می‌کنی؟ ای اسب نادان، چرا از هدایت و کنترلی که بر تو هست، سرپیچی می‌کنی؟
چون هر چه می رسد به تو از کرده های توست
جرم فلک کدام و گناه زمانه چیست؟
هوش مصنوعی: هر چیزی که برای تو پیش می‌آید، نتیجه اعمال خودت است؛ بنابراین تقصیر آسمان یا گناه زمانه چیست؟
در گلشنی که خرمن گل می رود به باد
دلبستگی به خار و خس آشیانه چیست؟
هوش مصنوعی: در باغی که پر از گل و زیبایی است و گل‌ها در حال وزیدن باد هستند، دیگر چه دلیلی برای وابستگی به خار و علف‌های هرز وجود دارد؟
ای خضر، غیر داغ عزیزان و دوستان
حاصل ترا ز زندگی جاودانه چیست؟
هوش مصنوعی: ای خضر، از زندگی جاودانه تو چه چیزی جز غم از دست دادن عزیزان و دوستان باقی مانده است؟
خاک مراد نیست به جز آستان عشق
رفتن به طوف کعبه ازین آستانه چیست؟
هوش مصنوعی: خاک و زمین، هدف اصلی نیستند؛ بلکه هدف واقعی، رسیدن به عشق و محبت است. رفتن به دور کعبه، در حقیقت از این عشق و محبت نشأت می‌گیرد.
چون در میان کنار گرفتن میسرست
از حسرت کنار، غم بیکرانه چیست؟
هوش مصنوعی: زمانی که می‌توانی در کنار دیگران باشی، چرا باید به دوری و حسرت فکر کنی؟ غم و اندوه بی‌پایان چه معنی دارد در چنین حالتی؟
بس نیست رطل خواب گران، مستی ترا؟
دیگر می صبوح و شراب شبانه چیست؟
هوش مصنوعی: آیا خواب سنگین و سنگین‌تری برای تو کافی نیست؟ دیگر چرا به دنبال نوشیدنی صبحگاهی و شراب شبانه هستی؟
دام است ریشه دانه این پر فریب را
از خرمن سپهر تمنای دانه چیست؟
هوش مصنوعی: اینجا به نوعی به فریبکاری و ظاهرسازی اشاره شده است. گفته می‌شود که مانند دام، ریشه واقعی و معنوی این وضعیتی که ما در آن به دانه‌ها و خواسته‌های خود می‌بالیم، چیست؟ از آسمان و زندگی چه انتظاری برای رسیدن به آرزوها داریم؟ در واقع، این پرسش در مورد هدف و حقیقت زندگی و آرزوها مطرح شده است.
پهلو به خاک تیره نهادی و از غرور
نشناختی چو تیر هوایی نشانه چیست
هوش مصنوعی: تو خود را به حالت افتاده و نزدیک به زمین آورده‌ای، و از روی سوختن به خاطر غرور، نمی‌دانی نشانه چیست، مانند تیری که در هوا پرتاب شده است.
چشم تو فارغ است ز عرض نیاز ما
در خواب ناز رفته چه داند فسانه چیست؟
هوش مصنوعی: چشم تو از درخواست ما بی‌خبر است و در خواب خوش غرق شده است، چه می‌داند داستان ما چیست؟
صائب مجو کدورت خاطر ز عارفان
غیر از صفای وقت در آیینه خانه چیست؟
هوش مصنوعی: صائب، نگرانی و غم دل را از عارفان نپرس؛ چرا که جز روشنی و روشنی دل در آینه دل، چیز دیگری وجود ندارد.