گنجور

غزل شمارهٔ ۲۰۱۶

چندین جمال هست نهان در جلال دوست
خوشتر ز گوشوار بود گوشمال دوست
پیوند نابریده میسر نمی شود
موقوف انقطاع بود اتصال دوست
در پرده آب کرد دل کاینات را
ای وای اگر ز پرده برآید جمال دوست
اوج وصال در خور پرواز ما نبود
بی بال و پر شدیم به امید بال دوست
پیوسته با محیط بود جویبار موج
دل را که منع می کند از اتصال دوست؟
بر سنگ زن که آهن زنگار خورده ای است
آیینه ای که آب نشد از مثال دوست
چون طفل روزه دار، سراپای دیده ایم
تا از کدام ابر برآید هلال دوست
معنی ربوده است مرا بیشتر ز لفظ
پروای دوست نیست مرا از خیال دوست
موج و حباب تیره کند بحر صاف را
حاجت به خط و خال ندارد جمال دوست
گردد ز خشکی و تری شاخ مختلف
عام است ورنه فیض نسیم وصال دوست
از ناله و فغان نشود طبع من ملول
جمع است خاطرم ز دل بی ملال دوست
در نوبهار حشر نیاید برون ز خاک
هر دانه دلی که نشد پایمال دوست
بگذر ز سر، که هر که درین راه سر نباخت
در جیب خاک ماند سرش ز انفعال دوست
هر ذره ای نو ای اناالشمس می زند
در خانه ام ز روشنی بی زوال دوست
ظرف حباب در خور بحر محیط زیست
صائب مرا بس است امید وصال دوست

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

چندین جمال هست نهان در جلال دوست
خوشتر ز گوشوار بود گوشمال دوست
هوش مصنوعی: چندین زیبایی در زیبایی‌های ظاهری دوست نهفته است که دلنشین‌تر از زیورآلات، محبت و صفای دوست است.
پیوند نابریده میسر نمی شود
موقوف انقطاع بود اتصال دوست
هوش مصنوعی: برای ایجاد ارتباطی عمیق و پایدار میان افراد، نباید اجازه داد که این ارتباط قطع شود. دوستی واقعی مستلزم استمرار و تداوم در پیوند است.
در پرده آب کرد دل کاینات را
ای وای اگر ز پرده برآید جمال دوست
هوش مصنوعی: دل کائنات در سایه‌ی آب پنهان شده است، اما اگر صورت دوست از این پرده بیرون بیاید، وای بر حال ما.
اوج وصال در خور پرواز ما نبود
بی بال و پر شدیم به امید بال دوست
هوش مصنوعی: در اوج خوشی و اتحاد، آرزوی پرواز ما برآورده نشد. بی‌بال و پر شدیم و با امید به کمک و همراهی دوست، به جلو رفتیم.
پیوسته با محیط بود جویبار موج
دل را که منع می کند از اتصال دوست؟
هوش مصنوعی: جویباری که دائماً در حال جریان است، مانند دل انسان است که نمی‌تواند به راحتی با دوستانش ارتباط برقرار کند. این دل، مانند موجی است که مانع از پیوند و اتصال با دیگران می‌شود.
بر سنگ زن که آهن زنگار خورده ای است
آیینه ای که آب نشد از مثال دوست
هوش مصنوعی: به کسی که به او عشق ورزیده‌ای، توجه کن؛ مانند سنگی که زنگ زده و دیگر نمی‌درخشد. او به مانند آینه‌ای است که نتوانسته تصویر دوستش را منعکس کند، زیرا همانند آب به زندگی و زیبایی دست نیافته است.
چون طفل روزه دار، سراپای دیده ایم
تا از کدام ابر برآید هلال دوست
هوش مصنوعی: ما مانند کودکی که روزه‌دار است، با دقت و وسواس به دور و بر خود نگاه می‌کنیم تا ببینیم ماه جدید دوست از کدام ابر ظاهر می‌شود.
معنی ربوده است مرا بیشتر ز لفظ
پروای دوست نیست مرا از خیال دوست
هوش مصنوعی: معنای این بیت این است که من به شدت تحت تأثیر حضور و محبت دوست قرار گرفته‌ام و دیگر به واژه‌ها و حرف‌های معمولی درباره دوست بها نمی‌دهم. احساس عمیق و واقعی دوستیم، بیش از هر کلام و عبارتی برایم اهمیت دارد.
موج و حباب تیره کند بحر صاف را
حاجت به خط و خال ندارد جمال دوست
هوش مصنوعی: موج و حباب نمی‌توانند دریا را که صاف و آرام است، تیره کنند. زیبایی دوست نیازی به نشانه‌گذاری دارد.
گردد ز خشکی و تری شاخ مختلف
عام است ورنه فیض نسیم وصال دوست
هوش مصنوعی: از خشکی و رطوبت، شاخ و برگ درختان متفاوت می‌شود، اما اگر نسیم محبت و وصال دوست به آن برسد، همه چیز شکل دیگری به خود می‌گیرد.
از ناله و فغان نشود طبع من ملول
جمع است خاطرم ز دل بی ملال دوست
هوش مصنوعی: در دل من از صدای ناله و فریاد، خستگی و کسالت ایجاد نمی‌شود. ذهن من پر از یاد و خاطرات دوست عزیزم است که هیچ احساسی از بی‌حوصلگی به من نمی‌دهد.
در نوبهار حشر نیاید برون ز خاک
هر دانه دلی که نشد پایمال دوست
هوش مصنوعی: در بهار رستاخیز، هیچ دلی که محبت دوست را نپذیرفته، از خاک بیرون نمی‌آید.
بگذر ز سر، که هر که درین راه سر نباخت
در جیب خاک ماند سرش ز انفعال دوست
هوش مصنوعی: فراموش کن که کسی در این مسیر خود را باخته و در نهایت بی‌هدف و بدون نتیجه باقی مانده است. عشق و محبت دوست نباید باعث تضعیف روح و وجود انسان شود.
هر ذره ای نو ای اناالشمس می زند
در خانه ام ز روشنی بی زوال دوست
هوش مصنوعی: هر ذره‌ای از نور، به من خبر از وجود پرنور دوست می‌دهد و خانه‌ام را درخشانی دائمی می‌بخشد.
ظرف حباب در خور بحر محیط زیست
صائب مرا بس است امید وصال دوست
هوش مصنوعی: من از فضای کوچک و محدود خودم راضی‌ام و امیدوارم که به دوست محبوبم برسم.