گنجور

غزل شمارهٔ ۱۹۹۹

غم را اگر برون ندهد سینه آینه است
گر زنگ را فرو خورد آیینه آینه است
مشاطه جهان، نظر پاک بین توست
عالم منورست اگر سینه آینه است
روشندلان ز پرتو مهرند بی نیاز
شمع و چراغ خانه آیینه آینه است
صافی دلان میکده را پاک دیده ایم
در دل نگیرد آن که ز کس کینه آینه است
از اهل دل حضور لباس نمد بپرس
قیمت شناس خرقه پشمینه آینه است
اخفای راز عشق تو در سینه چون کنم؟
سیماب، گوهر من و گنجینه آینه است
در روزگار خط تو چون آب و سبزه شد
با زنگ اگر چه دشمن دیرینه آینه است
از بس که صیقلی شده است از فروغ حسن
دیوار جلوگاه ترا پینه آینه است
با تیر غمزه تو کز آهن گذر کند
آن پر دلی که کرد سپر سینه آینه است
این آن غزل که گفت فصیحی پاکدل
گر زشت را نکو کند آیینه آینه است

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

غم را اگر برون ندهد سینه آینه است
گر زنگ را فرو خورد آیینه آینه است
هوش مصنوعی: اگر دل انسان نتواند غم را بیرون بریزد، مانند آینه‌ای می‌شود که تنها تصویر غم را نشان می‌دهد. اما اگر آینه خود زنگ زد، دیگر آینه واقعی نخواهد بود.
مشاطه جهان، نظر پاک بین توست
عالم منورست اگر سینه آینه است
هوش مصنوعی: زیبایی و آراستگی جهان به نگاه پاک و روشنتت بستگی دارد. جهان روشن و دل‌انگیز است اگر قلب و دل آدمی مانند آینه صاف و زلال باشد.
روشندلان ز پرتو مهرند بی نیاز
شمع و چراغ خانه آیینه آینه است
هوش مصنوعی: افراد آگاه و روشنفکر به دلیل نور محبت و عشق، به نور شمع و چراغ نیاز ندارند و مانند آینه‌ای هستند که نور را منعکس می‌کنند.
صافی دلان میکده را پاک دیده ایم
در دل نگیرد آن که ز کس کینه آینه است
هوش مصنوعی: ما در دل صفا و پاکی کسانی که در میکده هستند، احساس آرامش کرده‌ایم. کسی که دلش پر از کینه است، نمی‌تواند دلش را در آینه‌ی صاف و زلال دیگران ببیند و پذیرای محبت و دوستی باشد.
از اهل دل حضور لباس نمد بپرس
قیمت شناس خرقه پشمینه آینه است
هوش مصنوعی: از افرادی که به امور معنوی و روحانی توجه دارند، درباره قیمت لباس خاصی بپرس؛ چرا که ارزش حقیقی این لباس‌ها به درون و روحیات شخص بستگی دارد.
اخفای راز عشق تو در سینه چون کنم؟
سیماب، گوهر من و گنجینه آینه است
هوش مصنوعی: چگونه می‌توانم راز عشق تو را در دل پنهان کنم؟ عشق من مانند سیمابی است که در آن گوهرها و زیبایی آینه نهفته است.
در روزگار خط تو چون آب و سبزه شد
با زنگ اگر چه دشمن دیرینه آینه است
هوش مصنوعی: در زمانه‌ای که تو وجود داری، نوشته‌هایت به زیبایی و تازگی آب و چمن است، ولی با وجود این که دشمنی قدیمی با آینه وجود دارد، حقیقت نمی‌تواند پنهان بماند.
از بس که صیقلی شده است از فروغ حسن
دیوار جلوگاه ترا پینه آینه است
هوش مصنوعی: دیوار محل شما آن‌قدر از زیبایی و روشنی شما درخشان شده که مانند آینه صاف و شفاف شده است.
با تیر غمزه تو کز آهن گذر کند
آن پر دلی که کرد سپر سینه آینه است
هوش مصنوعی: با نگاه فریبنده‌ات، اندوهی به دل می‌زند که تنها دلی شجاع می‌تواند آن را تحمل کند. دل شجاع، سپر سینه‌اش است، و این سینه مانند آینه‌ای می‌ماند که احساسات را منعکس می‌کند.
این آن غزل که گفت فصیحی پاکدل
گر زشت را نکو کند آیینه آینه است
هوش مصنوعی: این شعر اشاره دارد به اینکه اگر فردی دارای نیت و دل پاک باشد، می‌تواند زشتی‌ها را به زیبایی تبدیل کند. مثل آینه‌ای که هر چیز را به بهترین شکل ممکن بازتاب می‌دهد.