گنجور

غزل شمارهٔ ۱۹۰۷

از پیر گوشه گیری وسیر از جوان خوش است
از تیر راستی و کجی از کمان خوش است
تغییر رنگ خوش بود از روی شرمگین
در چشم اهل دید بهار و خزان خوش است
جوش گل است در قفس ما تمام سال
ده روز در بهار اگر گلستان خوش است
در موسم خزان چه ثمر حسن خلق را؟
ایام گل ملایمت از باغبان خوش است
طفلان به جوی شیر ز شکر کنند صلح
زاهد ز وصل دوست به باغ جنان خوش است
سرچشمه نشاط جهان رخنه دل است
دل چون شکفته است زمین و زمان خوش است
مگذار نفس را به چراگاه آرزو
کاین بد لجام در ته بار گران خوش است
چندین هزار دام تماشاست در قفس
بلبل همین به دیدن گل ز آشیان خوش است
دانسته است همت این قوم تا کجاست
یوسف به سیم قلب ازین کاروان خوش است
گر دیگران کنند تمنای دوستی
صائب به ترک دشمنی از دوستان خوش است

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

از پیر گوشه گیری وسیر از جوان خوش است
از تیر راستی و کجی از کمان خوش است
هوش مصنوعی: از تجربه و آگاهی که از بزرگان به دست می‌آید، لذت بیشتری برده می‌شود و نیز از ارتباط با جوانان لذت می‌برند. در نتیجه، راست و با صداقت بودن، مقبول‌تر و دلپذیرتر از رفتارهای غیرصادقانه و کج‌روش است.
تغییر رنگ خوش بود از روی شرمگین
در چشم اهل دید بهار و خزان خوش است
هوش مصنوعی: تغییر رنگ به خاطر شرم زیباست و مردم وقتی بهار و خزان را می‌بینند، از آن لذت می‌برند.
جوش گل است در قفس ما تمام سال
ده روز در بهار اگر گلستان خوش است
هوش مصنوعی: جوشش و شادابی زندگی در دل ما همیشه وجود دارد، اما تنها در بهار و در روزهای محدودش می‌توانیم این زیبایی را به‌طور کامل حس کنیم و از آن لذت ببریم.
در موسم خزان چه ثمر حسن خلق را؟
ایام گل ملایمت از باغبان خوش است
هوش مصنوعی: در فصل پاییز، ثمره‌ و نتیجه‌ی رفتار نیکو چه فایده‌ای دارد؟ روزهای گل و نرم‌خویی از نظر باغبان خوشایند هستند.
طفلان به جوی شیر ز شکر کنند صلح
زاهد ز وصل دوست به باغ جنان خوش است
هوش مصنوعی: کودکان با شیر بازی می‌کنند و از آن لذت می‌برند. زاهد به خاطر نزدیکی به دوستش از آن صلح و آرامش را به دست می‌آورد و بودن در باغ بهشتی برای او خوشایند است.
سرچشمه نشاط جهان رخنه دل است
دل چون شکفته است زمین و زمان خوش است
هوش مصنوعی: منبع اصلی شادی در زندگی، قلب انسان است. وقتی دل شاداب و گشاده باشد، همه چیز، از زمان و مکان گرفته تا زندگی، زیبا و دلنواز می‌شود.
مگذار نفس را به چراگاه آرزو
کاین بد لجام در ته بار گران خوش است
هوش مصنوعی: نفس خود را آزاد نگذار که به دنبال آرزوها بیفتد، زیرا این کار می‌تواند به مشکلات و بارهای سنگین منجر شود.
چندین هزار دام تماشاست در قفس
بلبل همین به دیدن گل ز آشیان خوش است
هوش مصنوعی: در قفس بلبل، هزاران دام و تله وجود دارد، اما همین که بلبل بتواند گل را ببیند، او را به خوشی می‌آورد و از آشیانه‌اش راضی است.
دانسته است همت این قوم تا کجاست
یوسف به سیم قلب ازین کاروان خوش است
هوش مصنوعی: این قوم به خوبی می‌دانند که تلاش و هدفشان به کجا می‌رسد؛ در میان این گروه، یوسف با زیبایی و دلنشینی‌اش در دل‌ها جا دارد.
گر دیگران کنند تمنای دوستی
صائب به ترک دشمنی از دوستان خوش است
هوش مصنوعی: اگر دیگران به دوستی شما تمایل دارند، صائب، بهتر است که از دشمنی با دوستان خود دست بردارید.