گنجور

غزل شمارهٔ ۱۸۹۷

عشق گهرشناس به دیوانه خوشترست
از بهر گنج، گوشه ویرانه خوشترست
زین حاجیان که گرد حرم طوف می کنند
بر گرد شمع گشتن پروانه خوشترست
نشنیده ای که می شکند سنگ، سنگ را؟
دیوانگی به مردم دیوانه خوشترست
باران ابرهای سفیدست تازه تر
از هوشیار ریزش مستانه خوشترست
در ابر از آفتاب توان فیض بیش برد
در پرده دیدن رخ جانانه خوشترست
از شمع بزم اگر چه ثبات قدم خوش است
در سوختن، شتاب ز پروانه خوشترست
در حاجت، آشنا در بیگانگی زند
در یوزه مراد ز بیگانه خوشترست
مستان نمی رسند به کیفیت هوا
در نوبهار توبه ز پیمانه خوشترست
تیغ است در بریدن ره نعل واژگون
بهر خداپرست صنمخانه خوشترست
صائب ز دانه ها که درین دامگاه هست
از بهر صید، سبحه صد دانه خوشترست

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

عشق گهرشناس به دیوانه خوشترست
از بهر گنج، گوشه ویرانه خوشترست
هوش مصنوعی: عشق کسی که به اعماق احساسات پی برده، برای یک دیوانه و بی‌خبر از دنیا زیباتر است. همچنین، داشتن یک گنج و ثروت در یک مکان خراب و بی‌سر و سامان، به مراتب دلپذیرتر از داشتن آن در یک جای دیگر است.
زین حاجیان که گرد حرم طوف می کنند
بر گرد شمع گشتن پروانه خوشترست
هوش مصنوعی: از میان افرادی که به دور کعبه می‌چرخند، نزدیک شدن به شمع و چرخیدن دور آن، برای پروانه بسیار دل‌انگیزتر است.
نشنیده ای که می شکند سنگ، سنگ را؟
دیوانگی به مردم دیوانه خوشترست
هوش مصنوعی: آیا نشنیده‌ای که گاهی اوقات سنگ‌ها هم در برابر یکدیگر ترک می‌خورند؟ جنون و دیوانگی برای دیوانگان، لذت‌بخش‌تر از حالت عادی است.
باران ابرهای سفیدست تازه تر
از هوشیار ریزش مستانه خوشترست
هوش مصنوعی: باران از ابرهای سپید می‌بارد و تازگی و شادابی آن بیشتر از حالتی هوشیار و منظم است و جریان مستانه و شگفت‌انگیز آن زیباتر به نظر می‌رسد.
در ابر از آفتاب توان فیض بیش برد
در پرده دیدن رخ جانانه خوشترست
هوش مصنوعی: در دل ابر، آفتاب قدرت بیشتری برای بخشش و روشنایی دارد، اما دیدن چهره محبوب از پشت پرده، زیباتر و دلپذیرتر است.
از شمع بزم اگر چه ثبات قدم خوش است
در سوختن، شتاب ز پروانه خوشترست
هوش مصنوعی: اگرچه ایستادگی شمع در بزم جالب است، اما شتاب و حرکات عاشقانه پروانه در سوختن دل‌انگیزتر است.
در حاجت، آشنا در بیگانگی زند
در یوزه مراد ز بیگانه خوشترست
هوش مصنوعی: در مواقع نیاز، دوستی که آشناست به ما کمک می‌کند، ولی وقتی در بیگانگی هستیم، خواستن کمک از شخصی ناآشنا، دلپذیرتر به نظر می‌رسد.
مستان نمی رسند به کیفیت هوا
در نوبهار توبه ز پیمانه خوشترست
هوش مصنوعی: مستمندان نمی‌توانند به لطافت و زیبایی هوای بهار دست یابند، زیرا در این فصل، توبه و بازگشت به خود از نوشیدن شراب لذت‌بخش‌تر است.
تیغ است در بریدن ره نعل واژگون
بهر خداپرست صنمخانه خوشترست
هوش مصنوعی: در راهی که به خداپرستی می‌انجامد، نعل واژگون (بد) به مانند تیغی است که در بُریدن مسیر کمک می‌کند، و این برای کسی که به عشق و پرستش خدا می‌پردازد، دلنشین‌تر از هر صنمی است.
صائب ز دانه ها که درین دامگاه هست
از بهر صید، سبحه صد دانه خوشترست
هوش مصنوعی: در این دامگاه، دانه‌هایی که برای صید وجود دارد، از تسبیح صد دانه‌ای که زیباتر است، بهتر نیستند.