گنجور

غزل شمارهٔ ۱۸۸۴

آن را که در وطن لب نانی میسرست
سی شب ز ماه عید سرایش منورست
در خانه های کهنه بود مور و مار بیش
حرص و امل به طینت پیران فزونترست
ارباب احتیاج اگر آبروی خویش
گردآوری کنند، به از عقد گوهرست
هرگز نگردد آینه را دل به آب صاف
ظلمت ز آب خضر نصیب سکندرست
در کنه ذات، فکر به جایی نمی رسد
دریای بیکنار چه جای شناورست؟
فردی که ساده است نیارند در حساب
دیوانه را چه کار به دیوان محشرست؟
از بس گزیده است سلامت روی مرا
موج خطر به چشم من آغوش مادرست
در قطره ای چه جلوه کند بحر بیکنار؟
در چشم مور ملک سلیمان محقرست
صائب به غیر نامه عالم نورد من
هر نامه ای که هست و بال کبوترست

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

آن را که در وطن لب نانی میسرست
سی شب ز ماه عید سرایش منورست
هوش مصنوعی: کسی که در سرزمین خود نان می‌یابد، سی شب از شب‌های عیدش نورانی و شاداب است.
در خانه های کهنه بود مور و مار بیش
حرص و امل به طینت پیران فزونترست
هوش مصنوعی: در خانه‌های قدیمی، مور و مار بیشتر پیدا می‌شود و حرص و آرزو در ذات سالمندان بیشتر است.
ارباب احتیاج اگر آبروی خویش
گردآوری کنند، به از عقد گوهرست
هوش مصنوعی: اگر کسی به آبروی خود بها دهد و تلاش کند آن را حفظ کند، این کار بهتر از آن است که تنها به جمع‌آوری ثروت و دارایی بپردازد.
هرگز نگردد آینه را دل به آب صاف
ظلمت ز آب خضر نصیب سکندرست
هوش مصنوعی: آینه هرگز تیرگی و ظلمت را به خود نخواهد گرفت، زیرا آب روشن و زلال، نصیب سکندر (اسکندر مقدونی) است.
در کنه ذات، فکر به جایی نمی رسد
دریای بیکنار چه جای شناورست؟
هوش مصنوعی: در عمق وجود انسان، فکر و اندیشه به هیچ جا نمی‌رسد. مانند دریایی بی‌کران که در آن شناور شدن بی‌فایده است.
فردی که ساده است نیارند در حساب
دیوانه را چه کار به دیوان محشرست؟
هوش مصنوعی: کسی که ساده و بی‌تجربه است، نباید در محاسبات و تصمیم‌گیری‌ها دخالت کند، زیرا انسان دیوانه نمی‌داند که در روز قیامت چه بر سرش خواهد آمد.
از بس گزیده است سلامت روی مرا
موج خطر به چشم من آغوش مادرست
هوش مصنوعی: به دلیل خطراتی که در زندگی تجربه کرده‌ام، چنان احساس آرامش و امنیت می‌کنم که گویی در آغوش مادر قرار دارم.
در قطره ای چه جلوه کند بحر بیکنار؟
در چشم مور ملک سلیمان محقرست
هوش مصنوعی: در یک قطره چه زیبایی می‌تواند وجود داشته باشد که بتوان آن را با دریا مقایسه کرد؟ در چشم یک مور، ملک سلیمان بسیار ناتوان و کوچک به نظر می‌رسد.
صائب به غیر نامه عالم نورد من
هر نامه ای که هست و بال کبوترست
هوش مصنوعی: به جز نامه‌ای که از عالم نورد من است، هر نامه دیگری که وجود دارد، مانند بال کبوتر می‌باشد.